محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی در اولین مصاحبه‌اش با تلویزیون‌های امریکایی بعد از ترور جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد، نسبت به تقابل نظامی با جمهوری اسلامی ایران و اثرات چنین واقعه‌ای بر جهان هشدار داد. بخش مهمی از این مصاحبه که یکشنبه شب و درست سه روز مانده به سالروز قتل فجیع روزنامه‌نگار سعودی از شبکه تلویزیونی سی‌بی‌اس امریکا پخش شد، در مورد تنش‌ها در خاورمیانه بود که خبرنگار امریکایی، نورا اودانل، تلاش می‌کرد با سوال‌هایی جهت‌دار و ضدایرانی، نمایشی از یک جنگ لفظی تمام عیار میان تهران و ریاض ایجاد کند، هر چند ولیعهد عربستان که از زمان به قدرت رسیدن پدرش در اقداماتی افراطی و خشونت‌بار از جمله آغاز جنگ در یمن، ترور مخالفان و منتقدان، حبس و شکنجه شاهزادگان و ثروتمندان و محاصره سیاسی و اقتصادی قطر نقش محوری داشته است، نسبت به وقوع یک جنگ برخلاف انتظار این خبرنگار امریکایی تمام عیار در منطقه هشدار داد و از تلاش برای حل و فصل دیپلماتیک مسائل جاری در منطقه استقبال کرد.
خبرنگار جنگ‌طلب!
ولیعهد جنجالی سعودی که در این مصاحبه نقش خود در صدور فرمان ترور جمال خاشقجی را در آستانه سالروز قتل این روزنامه‌نگار سعودی منتقد خود تکذیب کرد، هشدار داد در صورت وقوع رویارویی نظامی در منطقه «اقتصاد جهانی دچار فروپاشی خواهد شد.» این دومین بار در دو سال گذشته است که لورا اودانل، خبرنگار شبکه سی‌بی‌اس امریکا فرصت پیدا می‌کند تا با ولیعهد جنجالی سعودی مصاحبه کند. این خبرنگار در مصاحبه پیشین خود تلاش کرده بود تا چهره‌ای اصلاح‌طلب و خواهان تغییر از ولیعهد سعودی به نمایش بگذارد، اما در مصاحبه اخیر با توجه به فشار افکار عمومی در امریکا برای پیگیری مساله قتل جمال خاشقجی، مجبور شد تعدادی از سوالات خود را به این پرونده ترور فرامرزی پادشاهی سعودی اختصاص دهد. با این حال به نظر می‌رسید در شرایطی که نفر دوم دربار سعودی تمایلی به حملات لفظی به ایران در این مصاحبه ندارد، خبرنگار امریکایی مامور به آتش‌افروزی در روابط ایران و عربستان و اتهام‌زنی به جمهوری اسلامی ایران شده است. در این مصاحبه، خبرنگار سی‌بی‌اس در اقدامی غیرحرفه‌ای با تکرار اتهام‌پراکنی‌های برخی مقام‌های سعودی حمله نیروهای مسلح یمنی به تاسیسات نفتی عربستان را به ایران نسبت داد و پرسید: «فکر می‌کنید انگیزه راهبردی ایران برای حمله به آرامکو چه بود؟» اشاره این خبرنگار به حمله دو هفته پیش پهپادی نیروهای مسلح یمن به دو پالایشگاه عربستان سعودی بود که خسارات جدی به این تاسیسات نفتی وارد کرد. ولیعهد سعودی، برخلاف خبرنگار امریکایی حاضر به اشاره به نام ایران نشد اما در اظهارنظری توهین‌آمیز به عاملان این حمله گفت: «به نظرم حماقت بود؛ هیچ هدف استراتژیکی وجود ندارد. فقط یک احمق به ۵ درصد از منابع جهان حمله می‌کند. تنها هدف راهبردی این بود که ثابت کنند احمقند و این کاری بود که کردند.» خبرنگار امریکایی بار دیگر با اصرار بر اتهام‌زنی خود گفت: «وزیر خارجه مایک پمپئو، اقدام ایران را با عبارت اقدام جنگی توصیف کرده است. آیا این یک اقدام جنگی بود؟» در برابر این سوال، بن سلمان باز هم از استفاده از نام ایران خودداری کرد و فقط گفت: «قطعا همین گونه بوده است.»
«راه‌حل دیپلماتیک از نظامی بهتر است»
خبرنگار سی‌بی‌اس که به نظر بسیار علاقه‌مند به جنگ‌افروزی میان ایران عربستان سعودی تمایل داشت، زمانی که ولیعهد سعودی در پاسخ به سوال او در مورد احتمال رویارویی نظامی با ایران گفت: «امیدوارم این گونه نشود» با بهت و حیرت پرسید: «چرا که نه؟» و بن‌سلمان به او جواب داد: «چون راه‌حل سیاسی و دیپلماتیک بهتر از راه‌حل نظامی است.»
او در ادامه از این مقام سعودی که خود به تندروی و جنگ‌طلبی مشهور است، پرسید: «فکر می‌کنید یک جنگ میان ایران و عربستان چه تاثیری بر جهان خواهد داشت؟»
محمد بن سلمان در این گفت‌وگو با هشدار نسبت به وقوع جنگ در منطقه تاکید کرد: «منطقه ما تامین‌کننده بیش از ۳۰ درصد از انرژی مورد نیاز جهان است، محل عبور نزدیک به ۲۰ درصد از کل تجارت جهانی و نزدیک به ۴ درصد از کل تولید ناخالص داخلی جهان. تصور کنید که همه اینها متوقف شود. این به معنای فروپاشی قطعی کل اقتصاد جهان است، نه فقط اقتصاد عربستان سعودی و کشورهای خاورمیانه.» محمد بن سلمان در ادامه با اشاره به استراتژی کشور برای ایجاد فشار جهانی علیه جمهوری اسلامی ایران گفت: «اگر جهان واکنش قاطعانه و محکمی در برابر ایران نشان ندهد، تنش‌ها در منطقه بیشتر می‌شود و منافع جهانی بیش از پیش به خطر خواهد افتاد. تامین نفت جهان متوقف می‌شود و قیمت نفت به حدی بالا می‌رود که ما در طول زندگی خود ندیده‌ایم.» ولیعهد عربستان سعودی ۳۴ ساله است.
خبرنگار سی‌بی‌اس از بن سلمان پرسید که با توجه به موضعش در مورد لزوم دیپلماسی، آیا از گفت‌وگوی مستقیم میان روسای جمهوری ایران و امریکا حمایت می‌کند؟ ولیعهد عربستان پاسخ داد: «بدون تردید! این چیزی است که رییس‌جمهور ترامپ خواهان آن است، چیزی است که ما هم خواهان آن هستیم.» این مقام سعودی در ادامه مدعی شد: «این ایرانی‌ها هستند که نمی‌خواهند سر میز [مذاکره] بنشینند.»
بن‌سلمان در شرایطی این ادعا را مطرح می‌کند که ریاض حاضر به پذیرش طرح‌هایی که ایران برای گفت‌وگوی منطقه‌ای ارایه کرده است، نمی‌شود و تاکنون در برابر ابتکارات ایران برای مذاکره مقاومت کرده است. در شرایطی که عربستان سعودی عامل قطع روابط دیپلماتیک میان دو کشور بود، تاکنون به هیچ یک از پیشنهادهای ایران برای گفت‌وگوهای منطقه‌ای از جمله پیشنهاد ساز و کار امنیتی منطقه‌ای، پیشنهاد پیمان عدم تعرض دو جانبه، پیشنهاد چهار نقطه‌ای صلح برای یمن و ابتکار جدید رییس‌جمهوری اسلامی ایران با عنوان ابتکار صلح هرمز، جواب مثبت نداده است و به شکل مداوم متحدان غربی‌اش را به فشار به جمهوری اسلامی ایران و تلاش برای ممانعت از پیشرفت دیپلماسی تشویق کرده است.
«برای صلح در یمن آماده‌ایم»
ولیعهد سعودی در مورد جنگ در یمن هم مدعی شد که عربستان به دنبال راه‌حل دیپلماتیک برای پایان جنگ در یمن است و گفت: «نخست ایران باید حمایتش را از شبه‌نظامیان حوثی متوقف کند، آنگاه راه حل سیاسی راحت‌تر خواهد شد. امروز ما همه ابتکارات را برای راه‌حل سیاسی در یمن باز گذاشته‌ایم و امیدواریم که این اتفاق امروز بیفتد، نه حتی فردا.» وی در ادامه مدعی شد که هر روز برای مذاکره با یمنی‌ها تلاش می‌کند. بن سلمان ضمن استقبال از پیشنهاد آتش‌بسی که اخیرا از سوی انصارالله مطرح شده است، گفت: «ما این پیشنهاد را یک گام مثبت در جهت تلاش برای گفت‌وگوهای سیاسی فعالانه و جدی تلقی می‌کنیم.»
«من دستور قتل ندادم»
محمد بن سلمان که اظهارات اخیرش در مصاحبه با خبرنگار شبکه خبری پی‌بی‌اس، در مورد پذیرش مسوولیت قتل روزنامه‌نگار منتقد در صدر خبرهای هفته گذشته قرار گرفته بود، در این مصاحبه تاکید کرد که منظورش از پذیرش مسوولیت این نیست که قتل با اطلاع او انجام شده است. او ادعا کرد که هرگز دستوری در این مورد صادر نکرده است و هر کسی در هر مقامی که دخالتش در این پرونده اثبات شود را به محاکمه می‌سپارد. بن سلمان مدعی شد که ۳ میلیون نفر در ساختار تحت مدیریت او کار می‌کنند و او نمی‌تواند از اقدامات روزانه همه آنها با خبر باشد. او گفت به عنوان رهبر، مسوولیت همه اقداماتی را که در مجموعه‌های تحت مدیریتش انجام شده می‌پذیرد و در تلاش است تا راهکاری ایجاد کند که چنین اتفاقاتی دیگر رخ ندهد. او همچنین در برابر ادعای خبرنگار سی‌بی‌اس در مورد متهم شدنش توسط نهادهای اطلاعاتی امریکا به صدور دستور قتل خاشقجی، این موضوع را تکذیب کرد و گفت تاکنون بیانیه‌ای رسمی از سوی هیچ نهاد امریکا منتشر نشده است که او را متهم کند. ولیعهد عربستان تاکید کرد: «اگر چنین ارزیابی وجود دارد، امیدوارم که منتشر شود و در اختیار عموم قرار گیرد.» بن‌سلمان همچنین در پاسخ به این اتهام خانواده یک فعال زن سعودی به نام لوجین هذلول، که پادشاهی این کشور را به شکنجه متهم کرده‌اند، گفت: «اگر درست باشد بسیار فجیع است. اسلام شکنجه را ممنوع کرده است. قوانین سعودی شکنجه را ممنوع کرده است. وجدان بشری شکنجه را ممنوع کرده است. من شخصا به این پرونده رسیدگی می‌کنم.» او در مورد آزادی این فعال حقوق زنان گفت: «این تصمیم بر عهده من نیست، بلکه بر عهده دادستان عمومی عربستان است.»
نظرات