اما در اتومبیل‌های مدرن این کار انجام نمی‌شود و همه چیز به کنترل جریان هوا بستگی دارد. بخاری ماشین شما یک فن دارد. فن از برق باطری استفاده می‌کند و دینام باید آن برق را شارژ کرده و جایگزین نماید. ناگفته نماند که دینام نیز از طریق موتور به حرکت درمی‌آید. استفاده‌نکردن از بخاری صرفه‌جویی خاصی را به دنبال ندارد. دقیقاً برعکس استفاده از کولر که در ماشین‌هایی با موتور ضعیف و در سربالایی‌ها سیستم خنک‌کننده به مشکل بر می‌خورد. اما در هنگام روشن بودن بخاری این اتفاق نمی‌افتد.
همان گونه که گفتیم سیستم گرمایش از گرمای آب موجود در رادیاتور استفاده می‌کند. موتور این گرما را به‌عنوان محصول جانبی احتراق تولید نموده و رادیاتور را از این موضوع آزاد می‌نماید. سپس مقداری از آب گرم شده به هسته بخاری پمپ می‌شود که شامل یک رادیاتور کوچک در قسمت میانی داشبورد شما است و سپس در قسمتی جای‌گذاری شده است که مقداری از گرمای تولید شده را به کابین ماشین شما منتقل می‌نماید.
اگر بخواهیم موضوع را ساده‌تر بیان کنیم می‌توانیم به این نکته اشاره کنیم که سیستم گرمایشی و سیستم خنک‌کننده خودروها به‌نوعی با یکدیگر در ارتباط هستند و عدم عملکرد صحیح هرکدام می‌تواند مستقیماً بر دیگری نیز اثرگذار باشد. برای اینکه این سیستم‌ها به‌درستی کار کنند موتور خودرو باید به‌خوبی گرم شود و پس از آن مایع خنک‌کننده در اطراف موتور به گردش درآمده و با انتقال حرارتی گرمای موتور به مایع خنک‌کننده منتقل گردد.
این گرما بر اثر برخورد با هوای محیط خنک می‌شود و بخشی از آن نیز برای گرم‌کردن فضای داخل کابین توسط دریچه‌های تعبیه شده روی داشبورد به داخل خودرو وارد می‌شود.
گفتن این نکته خالی از لطف نیست که در واقع گرم‌کردن خودرو توسط بخاری با استفاده از گرمای آب موتور انجام می‌شود. این گرما توسط آب رادیاتور جذب شده و بخشی از آن در رادیاتور ای که برای بخاری تعبیه شده جریان پیدا می‌کند. با ورود این گرما به رادیاتور بخاری، دمنده‌ای که در آن تعبیه شده است با گذر دادن، جریان هوا را به سمت داخل کابین در چند جهت حرکت می‌دهد.
در گذشته به دلیل اینکه در ساخت رادیاتور از مس یا برنج استفاده می‌شد فرایند گرم‌شدن خودرو کمی بیشتر طول می‌کشید. اما در خودروهای امروزی به دلیل این که از آلومینیوم در ساخت رادیاتور بهره گرفته شده است و تبادل حرارتی آلومینیوم بالا است خودرو و بخاری آن سریع‌تر گرم می‌شوند.
اجزا تشکیل‌دهنده بخاری خودرو
همان‌طور که گفته شد سیستم تهویه خودرو شامل سیستم سرمایشی و گرمایشی است و بخاری خودرو به‌عنوان سیستم گرمایی از اجزایی تشکیل شده است که عبارت‌اند از بوستر بخاری، رادیاتور خودرو، دریچه تقسیم‌کننده هوا، اهرم، دریچه‌های تقسیم هوا، شیر قطع و وصل آب، رادیاتور برای خروج و ورود؛ بنابراین آسیب به هر یک از این اجزای تشکیل‌دهنده بخاری سبب اختلال در عملکرد سیستم بخاری خودرو می‌شود و به‌منظور کارکرد صحیح باید مشکل را عیب‌یابی و برطرف کرد.
عیب‌های معمول در بخاری خودرو
یکی از پیش‌پاافتاده‌ترین دلایلی که باعث مشکل در بخاری خودرو می‌شود تنظیم نبودن درجه حرارت درون محفظه خودرو است. منظور همان درجه‌ای است که باید با دست آن را از مجموعه رنگ‌های آبی به مجموعه رنگ‌های قرمز تغییر دهید. بدیهی است که در خودروهای جدید این تنظیم درجه به‌صورت الکترونیکی انجام می‌شود.
ترموستات و خرابی بخاری خودرو
از دلایل دیگر خرابی بخاری، درست عمل‌نکردن ترموستات خودرو است وظیفه ترموستات تغییر مسیر آب موتور و خنک یا گرم نگه‌داشتن آن است. وقتی دمای آب موتور زیاد شود و از حد مجاز بگذرد ترموستات باز شده و آب را به گردش درمی‌آورد. تا دما کنترل شود اما زمانی که ترموستات به‌صورت دائم باز باشد آب هم دائم در گردش است و فرصت گرم‌شدن در موتور را ندارد؛ بنابراین آبی که به رادیاتور وارد می‌شود دمای لازم برای داغ کردن دیواره‌های آن را ندارد.
سطح مایع و خرابی بخاری خودرو
دلیل دیگری که ممکن است در خرابی بخاری خودرو وجود داشته باشد کم بودن سطح مایع گردشی در موتور است اگر میزان آب موتور از حد مشخصی کمتر باشد مقدار آبی که وارد رادیاتور می‌شود به‌قدری نیست که بتواند آن را پر کند و باعث افزایش دمای آن شود.
فن و خرابی بخاری خودرو
از جمله دلایل دیگری که باعث کار نکردن صحیح بخاری خودرو می‌شود خرابی فن است. خرابی فن یا دمنده هوا که تأمین‌کننده گرمای داخل کابین است، امکان دارد وجود داشته باشد. به صورتی که ممکن است همه چیز به‌درستی کار کند اما قدرت هوای ورودی از طریق دریچه‌ها به اتاق کم باشد. در این هنگام مکانیک یا متخصص خودرو تشخیص‌دهنده خرابی فن یا دمنده هوا است.
جرم‌گرفتگی و خرابی بخاری خودرو
مشکلات دیگری که ممکن است وجود داشته باشد می‌تواند مربوط به جرم‌گرفتگی رادیاتور و مسیر گردش آب باشد. در این صورت اگر شیلنگ‌های ورودی به رادیاتور گرفته یا مسدود باشند آب به‌خوبی گردش پیدا نمی‌کند و گردش نکردن آب آغاز مشکلات دیگری مثل گرم نبودن بخاری خودرو است. در این حالت مکانیک یا متخصص تمامی راه‌های ارتباطی را کنترل نموده و نسبت به رفع جرم‌گرفتگی آن اقدام و یا قطعه مربوطه را تعویض می‌نماید.
راهکارهای بهبود عملکرد بخاری خودرو
اگر می‌خواهید بخاری ماشینتان به‌درستی کار کند باید مراقب عوامل مؤثر در بروز مشکل باشید. به‌طورکلی به‌منظور بهبود عملکرد بخاری خودرو می‌توانید به راهکارهای زیر توجه کنید:
- اطمینان از سالم بودن ترموستات خودرو
- بررسی میزان آب موتور قبل از شروع حرکت
- اطمینان از بازبودن لوله‌های گردش آب
- اطمینان از سلامت دمنده یا فن بخاری
- تنظیم صحیح درجه حرارت روی قسمت آبی‌رنگ
- بستن هوای وارد شده توسط فن پیش از خاموش‌کردن خودرو
کارکردهای دیگر بخاری خودرو
از جمله کارکردهای دیگر بخاری خودرو حذف بخارات آب‌روی شیشه ماشین است. علت به‌وجودآمدن بخارات آب بر روی شیشه دلایل مختلفی دارد اما اگر شیشه خودرو کاملاً گرم شود اصلاً بخاری روی شیشه نمی‌نشیند. برای گرم‌کردن شیشه جلو از دریچه‌های مخصوصی در زیر شیشه جلو استفاده می‌شود که هوای تولید شده توسط فن یا دمنده، به آن برخورد نموده و بخار را از بین می‌برد.
علاوه بر بخارات شیشه جلو بخارات شیشه‌های جانبی آینه‌بغل و شیشه عقب خودرو نیز دید راننده را محدود و رانندگی در زمستان را سخت می‌کند. برای حذف بخارات از شیشه جانبی معمولاً روی داشبورد دریچه‌هایی برای هدایت باد گرم بخاری به سمت شیشه‌های جانبی در نظر گرفته شده است. ولی برای حذف بخارات از شیشه عقب به آینه‌های بغل از سیستم‌های دیگری مانند المنت‌های حرارتی استفاده می‌کنند.
نظرات