روز یکشنبه بلال کریمی، دستیار ذبیحالله مجاهد سخنگوی طالبان اعلام کرد ملا هیبتالله آخوندزاده، رهبر گروه طالبان در شهر قندهار است.
کریمی گفته است: «میتوانم تایید کنم که او در قندهار است و به زودی مقابل عموم حاضر خواهد شد.»
خبرگزاری آریا نیز به نقل از یک رسانۀ نزدیک طالبان، از آغاز دیدارهای ملا هیبتالله آخوندزاده با دیگر رهبران از جمله سران قبایل برای تشکیل دولت آینده افغانستان خبر داده است.
درباره زندگی و فعالیتهای او و نقشش در رهبری این گروه اطلاعات کمی وجود دارد و تاکنون فعالیتهای عمومی ملا هیبتالله آخوندزاده عمدتا به انتشار پیامهای سالانه به مناسبت اعیاد مسلمانان محدود شده است.
ملا محمد عمر، بنیانگذار گروه طالبان و اولین رهبر آن نیز به داشتن زندگی پنهانی شهرت داشت و حتی در اولین دوره حکمرانی طالبان بر افغانستان یعنی در سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ میلادی به ندرت به کابل سفر میکرد.
پیشینه مبهم و نامعلوم
در مورد پیشینه آخوندزاده معلومات زیادی در دست نیست، اما مسلم است که او هیچگاه در صحنههای جنگ نقشی نداشته است. هرچند او معاون اول ملا اختر محمد منصور رهبر قبلی طالبان بوده اما نامی از او در رسانهها برده نمیشد. گفته میشود که در ۱۵ سال گذشته، فقط فتواهای جنگی طالبان از طرف وی صادر میشده است. صدور فتوای جنگ در گروه طالبان از اهمیت فوق العادهای برخوردار است و گفته میشود که برخی از این فتواها را در گذشته تنها شخص ملا عمر صادر میکرده است.
نامی نا آشنا اما مورد اعتماد رهبران قبل
وحید مژده از کارکنان وزارت امورخارجه در زمان حاکمیت اول طالبان در افغانستان که آشنایی بسیاری با تشکیلات این گروه دارد، در ۲۰۱۶/۵/۲۵ در مصاحبهای با دویچه وله گفته بود: «در زمان حاکمیت طالبان نامی از این شخص شنیده نمیشد. ملا هیبت الله آخوندزاده از قوم نورزی از قندهار است. ملا منصور و ملا عمر، دو رهبر پیشین طالبان نیز از قندهار بودند. این که آخوندزاده به عنوان معاون اول ملا منصور تعیین شده بود نشان دهنده این است که فرد مورد اعتماد نزدیک او بوده و در آن زمان مخالفتی هم علیه تعیین او به حیث معاون وجود نداشت.»
کشف اطلاعات جدیدتر از سرگذشت رهبر جدید
اطلاعات درباره ملا هیبتالله در همین اندازه بود تا اینکه خبرگزاری رویترز در یک گزارش تحقیقی در اکتبر ۲۰۱۶ اعلام کرد: «هبتالله آخوندزاده، تا پیش از به عهده گرفتن مسئولیت رهبری این گروه، در مسجدی در نزدیکی شهر کویته پاکستان آزادانه مشغول تدریس و موعظه بوده است.
این خبرگزاری افزوده بود: «اکنون رویترز دریافته که او در شهرک «کوچلک» در نزدیکی شهر «کویته» مرکز ایالت بلوچستان پاکستان زندگی و در مسجد الحج «مسایل دینی» تدریس میکرده است.»
در این گزارش، رویترز با دانشآموزان و همکاران رهبر جدید طالبان صحبت کرده و آنها گفته بودند که ملا هبتالله سالها در این شهر با خانوادهاش زندگی کرده است. حافظ عبدالمجید، مسئول مسجد الحج نیز به این خبرگزاری گفته بود: «شما نمیتوانید همزمان دین تدریس کنید و رهبری (حکومت) طالبان را هم به عهد داشته باشید؛ و این بدون شک برای دانشآموزان، برای ما و مدرسه خطرناک بود. »
وحید مژده نیز تصریح کرده بود که لقب آخوندزاده شیخ الحدیث بوده است، یعنی کسی که در مدارس دینی تدریس میکند. او در بخش قضایی طالبان کار کرده است. در کمیسیون قضایی طالبان افراد زیادی کار میکردند و آخوندزاده احتمالاً یکی از آنها بوده است.
شایعات درباره مرگ آخوندزاده
پنهان بودن اخوندزاده، اطلاعات بسیار کم و نیز بیاطلاعی محض رسانهای درباره وضعیت او در جیزی حدود دوسال، منجر به پدید آمدن شائبههای بسیاری در مورد حیات یا مرگ وی در سالهای اخیر پدید آورده است.
در ژوئیه ۲۰۲۰ نشریه آمریکایی فارن پالیسی که پیش از آن از ابتلای ملا هبتالله آخوندزاده رهبر طالبان به کووید ۱۹ خبر داده بود، اعلام کرد که او احتمالا در جریان روند درمان جان خود را از دست داده است. این نشریه از قول منابع دیگری نوشته بود که هبتالله آخوندزاده ابتدا در بیمارستان کویته پاکستان بستری بوده و از آنجا به روسیه منتقل شده است.
در خبر دیگری به تاریخ ۱۴ فوریه ۲۰۲۱ برخی نشریات افغانستان به نقل از بعضی منابع موثق از کویته پاکستان اعلام کردند که ملا هبت الله همراه با ملا مطیع الله رئیس استخبارات و حافظ عبدالمجید مسئول امور مالی این گروه چند ماه پیش در انفجاری در کویته پاکستان کشته شدهاند.
هر دو خبر منتشر شده درباره مرگ ملا هبت الله آخوند زاده، توسط گروه طالبان تکذیب شد و با وجود اینکه هنوز و پس از استیلای طالبان بر افغانستان هیچ خبر و یا پیامی چه به صورت کتبی و چه پیام صوتی از جانب این رهبر طالبان منتشر نشده است، این روزها برخی مقامات طالبان و خبرگزاریهای مختلف از حضور او در قندهار و رایزنی درباره دولت آینده طالبان خبر میدهند.
نظرات