گاهی حتی ممکن است فرد را از انجام فعالیتهای روزانهی خود هم عاجز کند. به طور مثال شخصی که از واریس پا رنج میبرد در بعضی مواقع به سختی میتواند روی پاهای خود بایستد. ما در این مطلب سعی بر این داریم که این مشکلی که این روزها همه را درگیر خود کرده بررسی کنیم و راهحلها و شیوههای درمانی متناسب با آن را با شما در میان بگذاریم. با ما همراه باشید.
واریس پا چیست؟
واریس پا یا عروق عنکبوتی، شایعترین بیماری عروقی انسان است که اغلب زنان باردار و افراد مسن به آن مبتلا هستند. به سیاهرگهای بزرگی که ورم کرده و به هم پیچیده اند و به رنگهای آبی، قرمز یا به رنگ خود پوست روی سطح پوست ظاهر میشوند رگهای واریسی میگویند. عروق عنکبوتی معمولاُ شبیه شبکهی تار عنکبوت دیده میشوند.
عروق واریسی علاوه بر ایجاد ظاهری نازیبا در پاها، ناراحتی شدیدی نیز ایجاد میکنند و حتی در بعضی مواقع عوارض ناخوشایندی، چون بروز لختههای خونی و زخمهای باز در پا را در پی دارد.
چرا رگهای پا واریسی میشوند؟
ضعف یا آسیب دیدگی دریچههای رگها میتواند منجر به واریسی شدن آنها شوند. سرخرگها خون را از قلب به بقیه بافتهای بدن میرسانند و سیاهرگها خون را از سرتاسر بدن به قلب برمیگردانند بنابراین خون دائما در گردش است. برای برگرداندن خون از سرتاسر بدن به قلب، سیاهرگهای پا باید بر جاذبه زمین نیز غلبه کنند. انقباضات عضلههای پا همانند پمپ عمل کرده و دیواره الاستیک رگها به برگشت خون به قلب، کمک میکند. دریچههای کوچک موجود در سیاهرگها با عبور جریان خون به سمت قلب، باز میشود و سپس بسته میشود تا از برگشتن خون جلوگیری کند. اگر این دریچهها ضعیف شوند یا صدمه ببینند، خون به عقب برگشته و در سیاهرگ محبوس میشود و منجر به کشیدگی یا پیچخوردگی سیاهرگ میشود.
عوامل موثر در واریسی شدن رگها
سن: خطر واریسی شدن رگها با افزایش سن بیشتر میشود. افزایش سن باعث تخریب دریچههای سیاهرگها که به تنظیم جریان خون کمک میکنند، میشود. در نهایت این تخریب باعث میشود دریچهها درست عمل نکرده و اجازه بدهند مقداری از خونی که باید به سمت قلب برود به داخل رگ بازگردد.
جنسیت: زنان بیشتر احتمال دارد که دچار مشکل رگهای واریسی شوند. تغییرات هورمونی در دوران بارداری، پیش از قاعدگی و یائسگی میتواند یک عامل زمینه ساز باشد چرا که هورمونهای زنانه باعث شل شدن دیواره سیاهرگها میشوند. درمانهای هورمونی مانند قرصهای ضد بارداری میتوانند احتمال واریسی شدن رگها را بیشتر کنند.
بارداری: در بارداری حجم خون در بدن افزایش مییابد. این تغییر به رشد جنین کمک میکند، اما علاوه بر آن، یک عارضه ناخوشایند یعنی بزرگ شدن رگهای پا را نیز به دنبال دارد. تغییرات هورمونی در دوران بارداری نیز میتواند در این زمینه نقش داشته باشد.
سابقه خانوادگی: اگر اعضای دیگر خانواده رگهای واریسی داشته باشند احتمال آن در شما بیشتر است.
چاقی: اضافه وزن باعث وارد آمدن فشار بیشتر بر رگها میشود.
ایستادن یا نشستن به مدت طولانی: اگر مدت طولانی در یک حالت قرار داشته باشید، جریان خون در سرتاسر بدن به خوبی برقرار نمیشود.
علائم رگهای واریسی چیست؟
رگهای واریسی ممکن است هیچ دردی ایجاد نکنند. علائم آن عبارتند از:
- آبی یا بنفش شدن رگها
- پیچیده شدن یا برآمده شدن رگها
هنگامی که رگهای واریسی دردناک میشوند ممکن است علائم زیر را ایجاد نمایند:
- احساس درد یا سنگینی پاها
- سوزش یا تیر کشیدن عضله پا و ورم پایین پاها
- تشدید درد پس از نشستن یا ایستادن به مدت طولانی
- خارش اطراف یک یا چند رگ
- تغییر رنگ پوست در اطراف رگ واریسی
چرا باید نگران رگهای واریسی باشیم؟
رگهای واریسی در بیشتر موارد بدون علائم آزاردهنده هستند و مردم آنها را به چشم یک مشکل زیبایی میبینند. مقدار خونی که در رگهای واریسی تجمع مییابد، اندک است و بیشتر حجم خون به قلب برمیگردد، ولی با این اوصاف، داشتن واریس برای شما نوعی هشدار است که بدانید گردش خون شما مشکل دارد.
در بعضی موارد، رگهای واریسی پاره میشوند و مشکلاتی از قبیل زخمهای روباز پوستی و ورم را بهوجود میآورند. زمانیکه واریس با درد همراه باشد، فرد در ساق و پاها دچار درد عضلانی و ورم میشود. این علائم دردناک خواب راحت را از فرد سلب میکند و کار، ورزش و پیادهروی عادی را برای او مشکل میکند.
درمان خانگی رگهای واریس
در صورت ابتلا به رگهای واریس، درمانهای خانگی زیر میتوانند در به مدیریت وضعیت و بهبود علائم به شما کمک کنند:
ورزش کنید
ورزش منظم، گردش خون بهتری را در پاها ایجاد میکند و در امتداد خون موجود در رگها فشار وارد میکند. ورزش همچنین در کاهش فشار خون که یکی دیگر از عوامل موثر در واریس موثر است. مفیدترین ورزش برای جلوگیری از واریس، پیاده روی است. میتوانید روشهای را انتخاب کنید که در تمرینات آن پاها بالاتر از قلب قرار میگیرند. یوگا هم گزینه خوبی برای تسکین دردهای واریس میباشد.
از جورابهای واریس استفاده کنید
جوراب ساق بلند واریس در اکثر داروخانهها در دسترس عموم هستند و با اعمال فشار بر پاها میتوانند در بهبود وضعیت و علائم به شما کمک کنند. جورابهای ساق بلند واریس به عضلات و رگها کمک میکنند تا خون به سمت قلب جریان داشته باشد.
عصارههای گیاهی را امتحان کنید
بررسیها نشان میدهد که عصاره شاه بلوط اسب، ممکن است به کاهش درد پا، سنگینی و خارش در افرادی که نارسایی مزمن وریدی مزمن دارند و دلیل اصلی رگهای واریس است، کمک کند. علاوه بر آن مشخص شده است که عصاره کاج دریایی، و عصاره جگر قصاب ممکن است باعث کاهش تورم ساق پا یا ادم شود که غالباً با واریس همراه هستند. عصارههای گیاهی و روغنهای اساسی باید قبل از استفاده موضعی در روغنهای حامل رقیق شوند یا در دستگاه پخش کننده آروماتراپی استفاده شوند.
رژیم غذایی سالمی را انتخاب کنید
چاقی، با فشار بیشتر در داخل رگ ها، یکی از عوامل تشدید کننده رگهای واریس است. خوردن یک رژیم غذایی سالم مبتنی بر کربوهیدراتهای پیچیده، مقدار کافی پروتئین و چربیهای سالم در پیشگیری از رگهای واریس موثر است. در طول روز به مقدار کافی آب بنوشید هیدراتاسیون مناسب به معنای گردش خون سالم است. علاوه بر آن، غذاهای نمکی یا غنی از سدیم میتوانند منجر به تجمع آب بدن شوند، بنابراین پرهیز از مصرف غذای شور باعث حفظ آب بدن میشود. غذاهای پر پتاسیم مانند بادام و آجیل پسته میتوانند با کاهش احتباس آب در بدن به تسکین رگهای واریس کمک کنند.
پاها را بالاتر از سطح قلب نگه دارید
بالا نگه داشتن پاها، در حالت ایده آل در همان ارتفاع از قلب یا بالاتر از آن، به بهبود گردش خون کمک میکند و منجر به کاهش فشار در رگهای ساق پا میشود. گرانش زمین باعث میشود تا خون جریان پیدا کرده و به قلب برگردد. سعی کنید حداقل سه بار در روز و به مدت ۱۵ دقیقه پاهای خود را بالا نگه دارید. بالا بردن پاها از سطح قلب، اثر نیروی گرانش را کاهش میدهد و منجر به گردش خون بهتر و کاهش تورم مچ پا میشود.
مناطق آسیب دیده را ماساژ دهید
ماساژ آرام مناطق آسیب دیده میتواند به گردش خون در رگها کمک کند. علاوه بر آن میتوانید برای نتیجه گیری بهتر از روغنهای ماساژ ملایم یا مرطوب کننده برای ماساژ درمانی در این مناطق استفاده کنید. از فشار دادن مستقیم رگها پرهیز کیند، زیرا ممکن است به بافتهای شکننده آسیب برساند.
از طولانی شدن نشستن یا ایستادن خودداری کنید
اگر مجبور هستید در مدت زمان طولانی بنشیند، بهتر است هر از گاهی از جای خود بلند شوید و حرکت کنید و راه بروید موقعیت خودتان را به طور مکرر تغییر دهید تا خون در رگهای شما جریان پیدا کند. ایستادن یا نشستن برای مدت طولانی در یک موقعیت باعث میشود جریان خون در رگهای پا در برابر گرانش زمین دشوارتر و فشار در رگهای پا زیاد شود. این فشار در نهایت میتواند باعث تجمع خون و التهاب رگها در مچ پا و یا پاها شود. از نشستن با پاهای قفل شده به همدیگر در مدت زمان طولانی خودداری کنید، زیرا این حرکت میتواند جریان خون به پاها را محدودتر و مشکلات گردش خون را بیشتر کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در مرحله اول مراقبتهای خانگی که در بالا ذکر کردیم را انجام دهید. اما اگر نگران ظاهر رگهای واریسیتان هستید و اقداماتی که انجام دادهاید از بدتر شدن روند واریسی شدن جلوگیری نکرده است، به پزشک مراجعه کنید.
اگر شما هم در زمینهی واریس پا تجربهای دارید، با ما به اشتراک بگذارید.
نظرات