«پرونجا» و «پروندان» در زبان فارسی یعنی چه ؟

فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در راستای وظیفه معادل‌سازی برای واژه‌های بیگانه، معادل‌های جدیدی را برای کلمات پرکاربرد «فایل» و «زونکن» اعلام کرده است. این معادل‌ها به ترتیب «پرونجا» و «پروندان» معرفی شده‌اند.

واژه «فایل»: معادل پیشنهادی «پرونجا»

فرهنگستان واژه «پرونجا» را به عنوان جایگزین «فایل» انتخاب کرده است. منتقدان معتقدند که کاربرد این کلمه برای عموم مردم دشوار است. یکی از دلایل اصلی عدم استقبال مردم، سهولت و آسانی تلفظ واژه است که در «پرونجا» کمتر دیده می‌شود.

• مشکل اصلی: جزء اول این کلمه، یعنی «پرون»، در زبان فارسی امروز نامأنوس است. این عدم مأنوس بودن نه تنها باعث شده است که کلمه در بین مردم عادی رواج پیدا نکند، بلکه حتی استفاده از آن در میان افراد ادیب نیز رایج نیست.

واژه «زونکن»: معادل پیشنهادی «پروندان»

برای کلمه «زونکن»، معادل «پروندان» در نظر گرفته شده است. جزء اول این کلمه (پرون) نیز مانند «پرونجا»، در زبان فارسی امروز ناآشنا به نظر می‌رسد.

• ساختار واژه: پسوند «دان» در این کلمه (همانند «نمکدان» و «قندان») از زبان ایرانی میانه غربی به فارسی دری رسیده و برای بیان مکان کوچک به کار می‌رود.
• ریشه احتمالی: با توجه به کاربرد پسوند، می‌توان حدس زد که اصل کلمه «پرونده‌دان» بوده است. به نظر می‌رسد به دلیل همنشینی دو واج یکسان، یکی از واج‌ها حذف شده و به شکل «پروندان» درآمده است.
• چالش تلفظ: منتقدان معتقدند که همین حذف واج، سبب سختی تلفظ این کلمه شده و مانع از کاربرد آسان آن در میان مردم می‌شود.

با این حال، مانند بسیاری از واژه‌های پیشنهادی پیشین، به نظر می‌رسد دشواری در تلفظ و عدم مأنوس بودن برخی اجزای این کلمات، چالش اصلی در پذیرش و رواج آنها در میان عموم جامعه باشد.

عدم توجه به سهولت تلفظ و مأنوس بودن واژه‌ها در فرآیند معادل‌سازی، همواره یکی از موانع اصلی برای به کار رفتن معادل‌های مصوب در مکالمات روزمره مردم بوده است.