ویدئوی زیبایی از دو قلاده پلنگ ایرانی در پارک ملی بمو

به گزارش اول فارس به نقل از محیط زیست استان فارس ، در یک خبر مسرت‌بخش برای جامعه دوستداران حیات وحش، برای نخستین بار در سال جاری، دوربین‌های تله‌ای در پارک ملی بمو واقع در استان فارس موفق به ثبت تصاویری از دو قلاده پلنگ ایرانی به صورت همزمان شدند.

این لحظه بی‌نظیر در تاریخ چهارم اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ در حوالی آبشخور کفه حاج محراب به ثبت رسیده است.

پلنگ ایرانی با نام علمی Panthera pardus tulliana، بزرگ‌ترین زیرگونه پلنگ در غرب آسیا محسوب شده و متأسفانه در فهرست جانوران «در معرض خطر انقراض» IUCN قرار دارد. برآوردها در سال ۲۰۰۵ نشان می‌داد که کمتر از ۱۳۰۰ قلاده از این گربه‌سان در کشورهایی نظیر ایران، قفقاز، ترکمنستان، جنوب روسیه، پاکستان و افغانستان پراکنده‌اند که حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد این جمعیت در داخل مرزهای ایران زندگی می‌کنند. این امر ایران را به مهم‌ترین زیستگاه پلنگ ایرانی در غرب آسیا تبدیل کرده و مسئولیت حفاظت از این گونه ارزشمند را برای کشورهای همسایه نیز متوجه ایران ساخته است.

جمعیت پلنگ ایرانی در دهه‌های اخیر در مناطق پراکنش تاریخی خود به شدت کاهش یافته و در برخی نواحی به کلی ناپدید شده است. با این حال، ایران به دلیل داشتن زیستگاه‌های وسیع و مطلوب، همچنان به عنوان آخرین پایگاه این زیرگونه از پلنگ‌های آسیایی شناخته می‌شود و از این رو، تلاش‌های حفاظتی در ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. پلنگ ایرانی، همانند شیر و ببر، جایگاه ویژه‌ای در هنر، تاریخ و ادبیات ایران داشته و نمادسازی آن به عنوان مظهر قدرت، هوش و دلاوری در طول قرن‌ها، نشان‌دهنده اهمیت این گربه‌سان بزرگ برای فرهنگ ایرانی است.

از نظر ویژگی‌های جسمی، پلنگ‌های ایرانی بسته به منطقه زیستگاه خود، اندازه‌ها و رنگ پوشش متفاوتی دارند. با این حال، طول بدن آن‌ها معمولاً بین ۱۱۰ تا ۱۸۰ سانتی‌متر و طول دم بین ۶۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر متغیر است. ارتفاع بدن این گونه بین ۴۵ تا ۷۰ سانتی‌متر و وزن آن‌ها در نرها تا ۱۱۰ کیلوگرم و در ماده‌ها بین ۳۰ تا ۸۰ کیلوگرم می‌رسد. پلنگ‌های نر به طور قابل توجهی از ماده‌ها بزرگ‌تر و سنگین‌تر هستند. پوشش بدن آن‌ها از موهای نرم و کوتاه به رنگ کرم نخودی تشکیل شده که در قسمت‌های زیرین بدن روشن‌تر شده و با خال‌های گرد و توخالی شبیه به گل پوشیده شده است.

پارک ملی بمو، واقع در ۱۰ کیلومتری شمال شیراز و در مسیر زرقان-تخت جمشید، با وسعتی حدود ۴۸ هزار هکتار، یکی از مناطق چهارگانه طبیعی استان فارس به شمار می‌رود و نام خود را از کوه بمو گرفته است. این منطقه حدود ۵۰ سال است که تحت حفاظت قرار دارد و متاسفانه در سال‌های اخیر بارها شاهد آتش‌سوزی‌های گسترده بوده که خسارات جبران‌ناپذیری به حیات‌وحش و پوشش گیاهی آن وارد کرده است. اهمیت این پارک به دلیل تنوع زیستی آن بسیار بالا است، به طوری که از نظر تعداد حیوانات و تنوع گونه‌های حیات‌وحش، پس از پارک‌های ملی گلستان و ارومیه در رتبه سوم قرار می‌گیرد، اگرچه به اندازه آن‌ها شناخته شده نیست.

تاریخچه حفاظت از منطقه بمو به سال ۱۳۴۱ برمی‌گردد، زمانی که به عنوان منطقه شکار ممنوع با وسعتی بالغ بر ۱۰۰ هزار هکتار تعیین شد. در سال ۱۳۴۶، با تاسیس سازمان شکاربانی و نظارت بر صید، این منطقه ابتدا به منطقه حفاظت شده و سپس به پارک وحش بمو تغییر نام یافت. در نهایت، در سال ۱۳۵۴ و با تشکیل سازمان حفاظت محیط زیست، با کاهش وسعت به ۴۸٬۶۷۸ هکتار، نام پارک ملی بمو برای آن تثبیت شد. این تغییرات نشان‌دهنده تلاش‌های مستمر برای حفظ این اکوسیستم ارزشمند در طول زمان بوده است.

پارک ملی بمو از نظر تنوع زیستی بسیار غنی است و میزبان ۱۱۲ گونه جانوری، ۶۹ گونه پرنده، ۲۱ گونه پستاندار، ۱۹ گونه خزنده و ۳ گونه دوزیست می‌باشد. از جمله پستانداران مهم این منطقه می‌توان به پلنگ، آهو، گراز، قوچ و میش، بز و پازن اشاره کرد. همچنین پرندگانی نظیر عقاب طلایی در آسمان این پارک به چشم می‌خورند. علاوه بر این، حیوانات دیگری مانند کفتار، گربه جنگلی، گربه وحشی، جغد کوچک و شاه بوف نیز در این زیستگاه طبیعی زندگی می‌کنند. در سال ۱۳۹۲، تعداد پلنگ‌های شناسایی شده در این منطقه شش قلاده برآورد شده است.