پل قره قاج از سنگ و ساروج به صورت قوس های هم شکل ساخته شده که اتاقک هایی طاقی شکل برای نگهبانان و استراحت مسافران کاروان ها ایجاد گردیده بود.از اهمیت این راه و این پل و جلگه خان زنیان و کاروانسرای خان زنیان به وفور توسط مسافران کاروانیان و جهانگردان سخن رفته است.

علی اصغر صیادلک :در میانه مسیر خان زنیان به دشت ارژن و در راه شاهی شیراز _کازرون،بوشهر آثاری از پلی خرابه بر روی رودخانه قره قاج دیده می شود که نشان از اهمیت این راه اصلی و مهم جنوب دارد، این پل تا همین ده های اخیر مورد استفاده بود که با ایجاد پلی جدید به فراموشی سپرده شد.

این پل از سنگ و ساروج به دستور میرزا ابوالحسن خان وزیر معروف به «مشیر الملک» توسط کارگران و مهندسین دوران قاجار ساخته شد. مشیرالملک وزیر فرزند میرزا محمد علی مشیر خفرکی در سال ۱۲۶۲ (اکنون ۱۴۴۳ قمری است) هجری قمری در شیراز به دنیا آمد، وی به مدت ۳ سال از سال ۱۲۵۲ قمری ضابط بلوک خفر، سیمکان و رامجرد بود، به علت مشکل مالیاتی با دولت قاجار و نواب ظل السلطان به عتبات عالیات گریخت و در سال ۱۳۶۲ قمری به شیراز برگشته و به پیشنهاد «نظام الدوله» صاحب اختیار و والی فارس لقب مشیر الملک پدرش را به او داده و در مقام وزارت حکومت فارس ابقاء نمودند.
حاجی مشیر الملک به مدت۳۰ سال در فارس وزارت نمود و بانی عمران بسیار گردید، اگرچه در برخی موارد خاص باعث فتنه شده و شورش خان های محلی از جمله قهرمانان جنگ با انگلیس را دامن زد و موجب قیام آنها گردید، ولی همه اینها باعث نمی شود که آبادانی های بزرگ وی در فارس از دیده پنهان شود.
آثار باقی مانده او در مملکت فارس از این قرار است: مسجد مشیر، حسینیه مشیر، سرای مشیر، باغ جنت، باغ نوی مشیری در خیابان قا آنی که از بین رفته است، تاج آبادی در مسجد بردی «قصر دشت» ، پل قره قاج، کاروانسرای خان زنیان، پل دالکی، کاروانسرای دالکی، کاروانسرای دشتستان، آب انبار بوشهر، «در آن زمان مناطق فوق الذکر جزء مملکت فارس بوده است»، پل روی رودخانه«دلی چای» یا رودخانه خشک شیراز در راه اردکان فارس و احداث چند چاه برف « برف چاله» در کوه دراک.
مرحوم مشیر الملک در سال۱۳۰۱ قمری فوت نموده و جنازه او به عتبات عالیات فرستاده شده و در مقبری ای که او از پیش در کربلا ساخته بود دفن گردید.
همانطور که گفته شد پل قره قاج بر روی رود خانه قره قاج که از چشمه های کان زرد، چهل چشمه و سر خرک از دامنه «کوه نار» سرچشمه می گیرد ساخته شد، این رودخانه با طی مسافتی در حدود ۷۰۰ کیلومتر و با پیوستن رود شور در حوالی جهرم، تشکیل رود «مند» داده و به خلیج فارس می ریزد.
در گذشته اسم این رود«سکان» نیز بوده است و در دوران امپراتوری پارس « نئارخوس» سردار اسکندر مقدونی از این رودخانه گذشته و به ریشهر و خوزستان فعلی می رود، البته در آن زمان نامی دیگر تحت تاثیر فرهنگ هلنی بر این رود نهادند که بعد از سلوکیان به فراموشی سپرده شد.
همانطور که گفته شد پل قره قاج از سنگ و ساروج به صورت قوس های هم شکل ساخته شده که اتاقک هایی طاقی شکل برای نگهبانان و استراحت مسافران کاروان ها ایجاد گردیده بود.از اهمیت این راه و این پل و جلگه خان زنیان و کاروانسرای خان زنیان به وفور توسط مسافران کاروانیان و جهانگردان سخن رفته است.
اغلب کاروانیان و سفرنامه نویسان اذعان داشته اند که با گذر از این پل و رسیدن به خان زنیان به امن ترین نقطه این مسیر رسیده اند و نسیم دل انگیز شیراز را در این مکان احساس کرده و شوق دیدار شیراز در آنها دوچندان گردیده است.
در تاریخ معاصر جنوب غربی ایران اهمیت این پل به واسطه ی ورود مال التجاره دولت های خارجی الی الخصوص دولت بریتانیا از این طریق بیشتر شده و همچنین موجب تنش های فراوان توسط قدرت های کوچک محلی که از «میهن دوستان» بودند با دولت های استعماری شد.
دولت انگلیس ظاهرا به قصد تجارت و باطنأ با نیت استعماری به منطقه وارد شده و همین امر باعث رویارویی قدرت های محلی با آنان می شد.
قدرت های محلی در این شاهراه از جمله تنگستانی ها، دشتستانی ها، قشقایی ها، کازرونی ها، ممسنی ها، کوه مره ای ها ، کوه گیلویه و بویراحمدی ها و ایلات خمسه و لارستانی ها و جوامع شهری و روستایی دیگر این مناطق بودند که دائم در حال مبارزه با انگلیس ها بودند که رشادت های آنها در تاریخ این سرزمین توسط پیشینیان ثبت گردیده است.
پل قره قاج شاهد تمام رخ داد های تلخ و شیرین مجاهدین راه وطن و ایمان بوده است.
در هنگام امنیت و آسایش این مسیر راهدار خانه روی پل عوارضی بابت تامین مخارج تفنگچیان نگهبان پل از کاروانیان و تجار گرفته می شد که اغلب تحت نظر کدخدایان کوه مره اداره می گردید.
بنا بر گزارش «مستر چیک» جنرال قونسول انگلیس در بوشهر در زمان ملا شهباز سرخی کدخدای کوه مره از کاروان های مال التجاره انگلیس ۵۰ قران بابت مخارج گرفته می شده است.
همچنین این پل و رودخانه در بین مردمان محلی و ساحل نشینان آن و بزرگان محلی اهمیتی فوق العاده دارد، و از آنجایی که در مسیر ایل راه قرار گرفته است خاطرات فراوانی را در بین جماعت ایلیاتی تدائی می کند، از همین روی معلم بزرگ ایلات ایران بهمن بیگی که زادگاهش در حوالی این رود است، داستانی شور انگیز و میهن دوستانه به نام این رودخانه دارد.
و همچنین شخصیت های مهم داستان « داش آکل» صادق هدایت نیز در همین شاهراه با همدیگر آشنا شده و الفتی دیرینه می گیرند که اهمیت این راه به ادبیات معاصر ایران نیز ورود کرده است.
امید است که مسئولین محلی قدر این آثار تاریخی و معنوی را هر چه بهتر دانسته و به داد آن برسند و همچون گذشتگان فوق الذکر نام نیک از خود بر جای بگذارند و نام خود را در ردیف بزرگان قرار دهند.

فال حافظ امروز ۲۸ دی شما با تفسیر دقیق و زیبا

روزگاری که قره چمن کودیان در تاریخ سرزمین فارس جاودانه شد!

پرشکفت “در کوهستان برف نشین شیراز ” در گذرگاه تاریخ

در کانال اول فارس عضو شوید 

 کانال اول فارس در  ایتا 

 کانال اول فارس در سروش

کانال اول فارس در روبیکا

 کانال اول فارس در  بله 

کانال اول فارس در واتساپ

 کانال اول فارس در  تلگرام