پیروزی کُنار زیارت با ۱۴۰۰۰ سیخ در جنگ ” کباب چنجه ماستی ” بین گراش و لار

هر کدام از هواداران کباب گراشی و کباب لاری استدلال‌های خاص خود را برای این نامگذاری دارند. لاری‌ها «کباب لاری» را یک برند تثبیت‌شده در ایران می‌دانند و معتقدند که کباب مرینت‌شده (مزه‌دار شده) با ماست برای همه مردم ایران به این نام شناخته می‌شود و ثبت شده است. هواداران گراشیِ کباب، بر تنیدگی کباب در فرهنگ غذایی گراش تاکید دارند؛ و به ویژه اصرار دارند که کباب سال‌های سال پذیرایی اصلی در مراسم‌های عروسی گراش بوده است و پخت انبوه کباب ماستی، از عروسی‌های گراش آغاز شده و به تدریج تجاری شده است. آن‌ها معتقدند که برای کباب گراشی به قدر کافی تبلیغ نشده است وگرنه کباب آن‌ها هواداران بیشتری در میان مردم منطقه دارد.

کباب گراشی (یا کباب کنجه ماستی یا کباب خاص گراشی)، یکی از غذاهای محلی شهر گراش و لار و  جنوب فارس و هرمزگان است که پُخت آن به بخشی از آیین‌های این منطقه تبدیل شده‌است.

طرز تهیه کباب گراشی(یا کباب کنجه ماستی)

برای تهیهٔ این غذا ابتدا باید گوشت راسته را به قطعات کوچک مکعبی تقسیم کرد (حدود ۴ برابر یک حبه قند). سپس با پهن کردن گوشت روی پارچه نخی، اجازه می‌دهیم تا آبِ گوشت دفع شود و در واقع گوشت پلاسمولیز می‌شود. این کار کمک می‌کند تا گوشت در مرحلهٔ بعد به خوبی ماست را به خود جذب کند. در ادامه ماست چکیده، پیاز خرد شده و نمک و فلفل را مخلوط کرده و گوشت را در آن می‌ریزیم و با دست ورز می‌دهیم تا یکنواخت شود. پس از این مرحله باید اجازه دهیم کباب جا بیفتد این زمان در فصل‌های مختلف متفاوت است اما حداقل ۲۴ ساعت زمان در دمای یخچال برای عمل آمدن کباب کافی است. پس از آن می‌توان کباب را پخت. این کباب معمولاً به صورت سیخ شده روی ذغال پخته می‌شود.

این غذا بخشی از مراسم عروسی تاریخی گراش را به خود اختصاص می‌داده‌است و به عنوان غذای اصلی حداقل یک شب از عروسی استفاده می‌شود. این در حالی است که پخت کباب گراشی در عروسی آیین‌هایی را شامل می‌شود. برای مثال در یکی از آیین‌های عروسیِ محلیِ این منطقه به نام «اِشکالی eškāli»، شکارچیان برای تهیه گوشت مورد نیاز برای کباب عروسی به صحرا می‌رفته‌اند و آهو شکار می‌کرده‌اند.

این مراسم امروزه به شکل دیگری و با نام «گِشت پَرَ کِردَه gešt para kerda» انجام می‌شود که در آن اعضای خانوادهٔ داماد گوشت مورد نیاز جشن عروسی را با آداب خاصی تهیه و آماده می‌کنند.

کباب گراشی در منطقهٔ جنوب به عنوان یک غذای اصلی در جشن‌ها استفاده می‌شود و به همین جهت است که هیچ‌گاه در سوگ‌واری‌ها پخت نمی‌شود و یک منع عمومی در این رابطه بین مردم محلی وجود دارد.

در هر شب برپایی جشنواره کباب گراشی، سه کبابی روستای کنار زیارت با پخت ۷ هزار سیخ از مشتریان خود پذیرایی کردند.

۱۱ و ۱۲ فروردین‌ماه ۱۴۰۴، دو شب نخست جشنواره کنار زیارت برپا شد و در شب پایانی نیز این جشنواره میزبان مهمانان و گردشگران خواهد بود.

در شب‌های نخست، همزبانانی از شهرهای مختلف را می‌شد دید که به همراه مهمانان خود به این جشنواره آمده‌اند. بعضی‌ها ترجیح می‌دادند که بیینده برنامه‌های هنری و شادی باشند که روی صحنه جشنواره اجرا می‌شد و عده‌ای دیگر هم در صف کباب بودند. استقبال به حدی بود اعلام شد با توجه به پر شدن ظرفیت پذیرایی کباب‌ها، مهمانان برای شب‌های بعد زیرانداز به همراه خود داشته باشند.

حمید عالمی دبیر ستاد تسهیلات نوروزی فرمانداری گراش گفت: «این نخستین تجربه در برگزاری جشنواره کباب بود و استقبال همشهریان و هموطنان بیش از انتظار ما بود. در برآوردی که من از سه کبابی روستا گرفتم فروش آن‌ها حداقل ۵۰ درصد افزایش داشت و در شب نخست آمار پخت ۷ هزار سیخ کباب را دادند.»

در شب نخست جشنواره ۱۱ فروردین ۱۴۰۴ عبدالعلی صلاحی پژوهشگر فرهنگ عامه از پیشینه کباب گراشی گفت. گروه‌های «سیاه چادر» و «محله برا» بخشی از آداب و رسوم قدیمی گراش به ویژه مراسم عروسی را با سازهای دف و دهل و نقاره بازآفرینی کردند. روش آماده‌سازی کباب هم روی صحنه توضیح داده شد اما به نظر نمی‌رسد بدون آشنایی با ریزه‌کاری‌ها بتوان کباب ماستی خوبی را پخت.

موسیقی یکی از بخش‌های پررنگ این جشن بود. جواد افشار  شب اول و فریاد خواجوی شب دوم برای خوانندن آهنگ‌های گراشی به روی صحنه رفتند.

بخش ویژه این برنامه تقدیر از «کباب‌یاران» بود کسانی که در مراسم‌های عروسی و ختنه‌سوران و … وظیفه توزیع کباب را بر عهده داشته‌اند. در شب اول حاج رضا جعفری و حاج رضا الماس رشیدی و در شب دوم حاج احمد خورشیدی به روی صحنه رفتند ولی البته شوخی و خاطره‌گویی‌های اسماعیل بلبلی و عبدالرضا افشار گردانندگان این بخش، تکمیل کننده این گفتگوها بود.

در پایان برنامه‌های نمایشی روی صحنه، ساز و دهل و چوب‌بازی همچنان در کناز سیاه چادر به راه بود. ولی کبابی‌ها تا ساعت نزدیک ۲ بامداد همچنان میزبان مشتریان خود بودند.

روستای کنار زیارت در مسیر جاده چک‌چک و ۸ کیلومتری غرب گراش قرار دارد. این روستای گردشگری که در سال‌های به یکی از قطب‌های کباب تبدیل شده است در این دو شب شلوغ‌ترین شب‌های خود را تجربه کرد.

گِراش  شهری است در جنوب استان فارس که در فاصلهٔ ۳۵۵ کیلومتری جنوب شرقی شیراز و ۲۷۰ کیلومتری شمال غربی بندرعباس قرار دارد.

کُنارِ زیارت روستایی از توابع دهستان فداغ در بخش مرکزی شهرستان گراش در ۱۱ کیلومتری شهر گراش در استان فارس ایران است.

منبع: اول فارس، هفت‌برکه – گریشنا،عکس:مجید افشار