بیشتر تلفن‌های همراه از سیستم‌های عامل مخصوص استفاده می‌کنند و تقریبا فرمت بیشتر فایل‌های رایانه‌ای را تشخیص می‌دهند. بنابراین برخی ویروس‌ها و بدافزارها نیز در تلفن‌های همراه نفوذ می‌کنند.
با توجه به اهمیت روزافزون حفاظت از اطلاعات شخصی و امنیت سایبری دستگاه‌های الکترونیکی و گوشی‌های هوشمند، امنیت اطلاعات آنها به یکی از بزرگترین دغدغه‌های بسیاری از کاربران در فضای مجازی تبدیل شده است.
با توجه به خطر هکرها و مجرمان سایبری که به دلایل مختلف و نامشخصی به نفوذ و دسترسی به حریم خصوصی کاربران گوشی‌های هوشمند و رایانه علاقه و تمایل دارند، کاربران باید توجه ویژه‌ای داشته باشند که دستگاه الکترونیکی متصل به اینترنت آنها مورد هجوم و حمله سایبری هکرها قرار نگیرد.
کارشناسان و متخصصان فعال در حوزه امنیت سایبری همواره سعی کردند که کاربران را از نشانه‌های هک شدن گوشی موبایل خود آگاه سازند تا در صورت مشاهده آنها، به برطرف کردن مشکلات ناشی از هک گوشی و اطلاعات خود بپردازند.
از کجا بفهمیم گوشی هک شده است؟
یکی از مهم‌ترین این نشانه‌ها، کند شدن یکباره عملکرد گوشی موبایل و هنگ کردن‌های بی دلیل آن است. البته هک شدن یکی از دلایلی است که موجب کند شدن عملکرد گوشی می‌شود و کاربران باید بدانند که سنگین شدن کارت حافظه و حافظه داخلی گوشی نیز می‌تواند یکی از عواملی باشد که در هنگ کردن‌های مکرر دستگاه آنها مقصر است.
یکی دیگر از این نشانه‌ها، ضعیف شدن باتری گوشی هوشمند است. این نشانه بدان معناست که ظرفیت باتری و شارژدهی گوشی کاربران به طور ناگهانی و بدون دلیل خاصی دچار افت شدیدی شود. همچنین یکی دیگر از نشانه‌های مرتبط با کاهش عملکرد باتری، داغ‌تر شدن بیش از اندازه آن به هنگام استفاده یا شارژ شدن است.
کاربران بسیاری در فضای مجازی عنوان کرده اند که تغییرات ناگهانی و ناخودآگاهی که در وضعیت دانلود گوشی آنها به وجود می‌آید، یکی از نخستین نشانه‌های مهمی است که نشان می‌دهد هکرها و مجرمان سایبری به اطلاعات و داده‌های خصوصی کاربران نفوذ و دسترسی پیدا کرده اند.
کاربرانی که به طور ناگهانی تماس تلفنی و ویدئویی آنها قطع می‌شود، در بسیاری از مواقع عنوان کرده اند که گرفتار حملات سایبری و هجوم هکرها به حریم خصوصی خود شده اند.
پیغام‌های عجیب و غریب
در صورتی که دستگاه گوشی کاربران به صورت خود به خود پیغام‌های عجیب و غریب دریافت و ارسال می‌کند، می‌توانید تا حد زیادی با اطمینان خاطر عنوان کنید که هکرها و مجرمان سایبری به حریم خصوصی شما راه پیدا کرده و نفوذ یافته اند.
نصب و دانلود برنامه‌های جدیدی که هرگز نام انها را هم نشنیده و اقدام به دانلود آنها نکرده اید، یکی دیگر از اصلی ترین عواملی است که نشان می‌دهد گوشی هوشمند شما تحت حمله و هجوم بدافزارهای خطرناک یا نفوذ هکرها و جاسوسان قرار گرفته است. از کار افتادن ناگهانی برنامه‌های مورد استفاده کاربران نیز یکی دیگر از نشانه‌های حمله سایبری و بدافزاری است که معمولاً به صورت لغو نصب یا قطع برقراری ارتباط برنامه مذکور با گوشی هوشمند اتفاق می‌افتد.
ظاهر عجیب و غریبی که وب سایت‌های مشهور نمایش داده می‌شود، نیز نشان دهنده فعالیت‌های مخرب هکرها و بدافزارهای مشهور موجود در فضای مجازی است و به عنوان یکی از اصلی ترین و مهم‌ترین نشانه‌هایی که کاربران را به آگاهی از هک شدن دستگاه الکترونیکی خود وا می‌دارد، افزایش قبض تلفن همراه آنهاست چراکه بسیاری از هکرها با جاسوسی از اطلاعات خصوصی کاربران از شماره‌های تماس آنها نیز سواستفاده کرده و با برقراری تماس با افراد ناشناس، موجب افزایش قبض تلفن همراه آنها می‌شوند.
در نهایت، انتشار اطلاعات، تصاویر و ویدئوهای شخصی در فضای مجازی و اینترنت می‌تواند یکی از اصلی‌ترین نشانه‌هایی باشد که کاربران بتوانند به وسیله آن متوجه شوند که گوشی آنها گرفتار هک و حمله سایبری و بدافزاری شده است.
با توجه به اهمیت روزافزون حفاظت از اطلاعات شخصی و امنیت سایبری دستگاه‌های الکترونیکی و گوشی‌های هوشمند، امنیت اطلاعات آنها تبدیل به یکی از بزرگترین دغدغه‌های بسیاری از کاربران در فضای مجازی شده است.
در همین رابطه، کارشناسان و متخصصان فعال در حوزه فناوری با انتشار گزارشی در وب سایت phonearena، از کاربران گوشی های هوشمند درخواست کرده اند که با توجه به افزایش موج نفوذ هکرها به دستگاه‌های الکترونیکی و هوشمند، دقت و توجه بیشتری به ارتقای امنیت سایبری گوشی های خود کنند و نکات متعددی را در این راستا رعایت کنند.
مواردی مانند به روزرسانی اپلیکیشن ها و سیستم عامل گوشی، عدم دانلود اپلیکیشن ها از منابع و پلتفرم‌های نامعتبر و اپلیکیشن هایی که از شما مجوز دسترسی بی مورد می خواهند. همچنین استفاده از قفل‌های هوشمند بیومتریک برای ورود به گوشی، یا عدم استفاده از شبکه وای فای عمومی، بازنکردن ایمیل، لینک و فایل‌های مشکوک و نامعتبر و عدم استفاده از شارژرهای عمومی برای گوشی؛ از مهم ترین نکات در زمینه ارتقای امنیت سایبری گوشی های هوشمند و جلوگیری از نفوذ هکرهاست.
بیشتر تلفن‌های همراه از سیستم‌های عامل مخصوص استفاده می‌کنند و تقریبا فرمت بیشتر فایل‌های رایانه‌ای را تشخیص می‌دهند. بنابراین برخی ویروس‌ها و بدافزارها نیز در تلفن‌های همراه نفوذ می‌کنند. دقت در انتقال فایل‌های رایانه‌ای و استفاده از آنتی ویروس‌های مخصوص موبایل برای در امان ماندن از آسیب‌ها و تهدیدها را هم باید جدی گرفت.
گوشی‌های تلفن همراه مجهز به امکانات ارتباطی متنوعی مثل wifi، bluetooth hotspot و Mobile data و NFC هستند. بر اساس اطلاعات سایت پلیس فتا، هنگامی که از این امکانات ارتباطی استفاده نمی‌کنید، آنها را غیرفعال کنید. مجرمان قادرند تا با هک و نفوذ به گوشی شما، اختیار آن را در دست گرفته، ضمن برقراری تماس‌های تلفنی به حساب شما، اطلاعات و محتواهای درون گوشی شما را به سرقت ببرند.
اطلاعات محرمانه را روی گوشی نگه ندارید
اطلاعات محرمانه اعم از عکس، ویدئوی شخصی و خانوادگی خود را برروی گوشی خود نگهداری نکنید. هنگام خرابی گوشی تلفن همراه خود، حتی الامکان پس از تخلیه کامل اطلاعات و محتواهای موجود در آن، برای تعمیر به تعمیرکاران مجرب و قابل اعتماد مراجعه کنید. احتمال گم شدن یا به سرقت رفتن تلفن های همراه، بیشتر از سایر ابزارهای رایانه‌ای است. از این رو، اطلاعات و محتواهای ذخیره شما در آن، در معرض خطر و آسیب‌های جدی ناشی از دسترسی سارق به آنها قرار دارد.
علاوه بر موارد ذکر شده تلفن‌های همراه دارای قابلیت‌هایی هستند که می‌توانند به عنوان ابزارهای جاسوسی مورد استفاده قرار بگیرند، بنابراین در اماکن مهم و حساس به توصیه‌های امنیتی مبنی بر عدم استفاده از تلفن‌های همراه توجه کنید. به پیغام‌های دریافتی از طریق پیامک و ایمیل که به شیوه‌های مختلف مثل اعلام برنده شدن شما در مسابقات و قرعه کشی‌ها، امور خیریه و مواردی از این دست و اطلاعات کارت بانکی شما درخواست می‌کنند، اعتماد نکرده و به آنها پاسخ ندهید؛ علاوه بر این سعی کنید موقعیت‌یاب جهانی Gps را فقط در مکان‌هایی که به آن نیاز دارید روشن نگه دارید.
همچنین توصیه شده که اگر کاربران مشکوک شدند که تلفن همراهشان آلوده شده است به قسمت setting تلفن همراه خود مراجعه کنند؛ قسمت مربوط به اپلیکیشن ها را باز کنند در قسمت سمت راست سه نقطه که وجود دارد در آنجا گزینه permission application را جست و جو و کلیک کنند و در آنجا قسمت message و پیامک‌ها را مشاهده کنند که دسترسی ارسال پیامک را به کدام اپلیکیشن که در تلفن همراهشان نصب کرده اند داده شده است؛ بنابراین اگر کاربران مشاهده کردند این دسترسی خارج از انتخاب خود بوده باید آن را حذف کنند.
نشانه‌های نرم‌افزاری هک شدن گوشی موبایل
اول از همه به بررسی علائم نرم‌افزاری هک شدن گوشی می‌پردازیم. این موارد ارتباطی به سخت‌افزار گوشی شما ندارد و تنها در کارکردن با برنامه‌ها، ارسال و دریافت پیامک و وبگردی نمایان می‌شود.
۱. کند شدن بیش از اندازه گوشی
کند شدن بیش از اندازه گوشی یا تبلت می‌تواند یکی از نشانه‌هایی باشد که خبر از هک شدن دستگاه و به سرقت رفتن اطلاعات آن دارد! البته همیشه کند شدن گوشی و تبلت به معنای هک شدن دستگاه نیست زیرا تمام گوشی و تبلت‌ها به مرور زمان و با افزایش حجم اطلاعاتی که در حافظه آن ها ذخیره می‌شود کند می‌شوند و این مسئله یک امر کاملا طبیعی است. کند شدن گوشی زمانی می‌تواند یکی از نشانه‌های هک شدن آن باشد که به طور ناگهانی و بدون دلیل باشد و شدت آن بیش از اندازه باشد.
برای مثال تصور کنید تا دیروز به راحتی از گوشی خود استفاده می‌کردید و کوچک‌ترین لگ و تاخیری هم در عملکرد آن وجود نداشت، اما از امروز و با نصب یک اپلیکیشن جدید عملکرد دستگاه به شدت کند شده است! در این حالت کندی عملکرد گوشی می‌تواند یکی از نشانه‌های هک شدن باشد. پس کند شدن ناگهانی گوشی و تبلت را جدی بگیرید!
۲. نشانه های هک گوشی؛ ارسال و دریافت پیامک‌های خودکار و عجیب!
ارسال و دریافت پیامک‌های عجیب هم می‌تواند یکی دیگر از نشانه های هک گوشی موبایل باشد. در مورد ارسال پیامک که همه چیز مشخص است! اگر گوشی شما به طور خودکار پیامکی به هر شماره‌ای ارسال می‌کند، مطمئن باشید که این روند بسیار مشکوک بوده و ناشی از عاملی مخرب است و می‌تواند نشانه هک شدن گوشی باشد! اما در مورد دریافت پیامک های عجیب باید بگوییم که منظور از پیامک های عجیب، پیامک های تبلیغاتی نیست که این روز‌‌ها به وفور از سوی اپراتورهای تلفن همراه ارسال می‌شود؛ این پیامک ها نمی‌توانند نشانه هک گوشی باشند. بلکه پیامک های دریافتی که شامل محتوای عجیب هستند و از سوی شماره‌های ناشناس ارسال می‌شوند و شما اصلا متوجه آنها نمی‌شوید، می‌توانند نشانه هک شدن دستگاه باشند.
۳. نشانه‌های گوشی هک شده؛ نصب خودکار اپلیکیشن‌های عجیب
نصب شدن اپلیکیشن یا برنامه‌های عجیب و غریب به صورت خودکار بر روی گوشی یکی از اصلی‌ترین نشانه‌هایی است که می‌تواند خبر از هک گوشی موبایل شما داشته باشد. اپلیکیشن‌ها در گوشی‌های موبایل نباید بدون اجازه شما نصب شوند و اگر این مسئله اتفاق افتاد مطمئنا با شرایط مشکوک و عجیبی رو به رو خواهید بود! اگر با مشکلی این چنینی رو به رو شدید، حتما در رابطه با اپلیکیشنی که به طور خودکار در گوشی نصب شده تحقیق کنید و از سلامت آن مطمئن شوید. همچنین توصیه می‌کنیم حتما اپلیکیشن مورد نظر را از روی دستگاه حذف نمایید تا از سرقت اطلاعات جلوگیری کنید. پس نصب خودکار اپلیکیشن‌های عجیب را به عنوان یکی دیگر از نشانه‌های هک گوشی موبایل جدی بگیرید.
۴. افزایش بیش از حد مصرف اینترنت
اغلب ابزارهایی که برای هک کردن گوشی های موبایل و رد و بدل اطلاعات از آن ها استفاده می‌شود مبتنی بر اینترنت هستند؛ یعنی از شبکه اینترنت برای رد و بدل اطلاعات استفاده می‌کنند. بنابراین زمانی که گوشی شما هک می‌شود میزان مصرف حجم اینترنت آن هم افزایش پیدا خواهد کرد چون دائما دیتا و اطلاعات در پس‌زمینه دستگاه در حال رد و بدل شدن است!. پس اگر احساس کردید مصرف اینترنت گوشی موبایل شما به شدت افزایش یافته مطمئن باشید که یک اپلیکیشن مخرب در دستگاه نصب بوده یا عاملی منجر به بروز این مشکل شده و این عامل می‌تواند با هک موبایلتان ارتباط داشته باشد!
۵. کم شدن خودکار شارژ سیم کارت یا قبض‌های نجومی
اگر اعتبار سیم کارت شما یا بهتر بگوییم شارژ آن به صورت خودکار کم می‌شود، ممکن است گوشی موبایلتان هک شده باشد و ارسال پیامک ها یا رد و بدل اطلاعات به شیوه‌های خاصی که هکر طراحی کرده منجر به بروز این مشکل شده باشد. بنابراین همیشه مسئله کم شدن خودکار شارژ سیم کارت یا افزایش قبض موبایل را جدی بگیرید! البته در آیفون‌های اپل برنامه‌های iMessage و FaceTime می‌توانند منجر به کم شدن خودکار شارژ پولی شوند که این دو مورد مربوط به هک شدن گوشی نمی‌شوند. برای جلوگیری از بروز این مشکل در آیفون و آیپدهای اپل از راه حلی استفاده کنید که در مقاله “رفع مشکل iMessage و FaceTime و هدر رفتن شارژ سیم کارت آیفون“ شرح داده‌ایم.
۶. نشانه های هک گوشی موبایل؛ نمایان شدن پیام‌های پاپ آپ عجیب و خودکار!
اگر به تازگی گوشی شما با مشکل نمایان شدن پیغام های پاپ آپ عجیب رو به رو شده، احتمالا پای یک اپلیکیشن مخرب و جاسوسی در میان است! بنابراین این مسئله هم می‌تواند از دیگر نشانه‌های هک شدن موبایل باشد. برای رفع این مسئله باید حتما اپلیکیشن مخربی که نصب کرده‌اید را شناسایی و از روی دستگاه حذف کنید. چند وقت پیش ارسال خودکار پیغام‌های دعوت به کانال و گروه‌های تلگرام و باز شدن خودکار این اپلیکیشن دردسری برای خیلی از کاربران شده بود که عامل به وجود آمدن آن مشکل هم به نصب یک اپلیکیشن مخرب مربوط می‌شد. برای آشنایی دقیق تر با این مسئله به مطالعه مقاله “جلوگیری از باز شدن خودکار تلگرام و دعوت ناخواسته به کانال‌ها“ بپردازید.
۷. علائم هک شدن موبایل؛ اسپم شدن خودکار ایمیل‌های ارسالی شما
اگر ایمیل‌هایی که از گوشی یا تبلت خود برای دیگران ارسال می‌کنید به طور خودکار در پوشه اسپم آن ها قرار داده می‌شوند، این مسئله می‌تواند یکی دیگر از نشانه‌های هک شدن موبایلتان باشد. یعنی اگر ایمیل های ارسالی شما به طور خودکار بلاک و اسپم شوند، احتمالا کدهای مخربی در دستگاه فعال هستند که منجر به برزو این مشکل و اختلال در روند ارسال ایمیل می‌شوند و شاید اطلاعات ایمیل شما توسط هکر مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد! پس این مسئله هم یکی دیگر از نشانه‌های احتمالی هک شدن گوشی یا تبلت هاست.
۸. باز شدن خودکار سایت های نامربوط
خیلی از کدهای مخربی که توسط هکرها نوشته می‌شود و منجر به بروز اختلال در عملکرد گوشی یا تبلت می‌شوند شما را به وبسایت‌های عجیب هدایت خواهند کرد! برای مثال تصور کنید در حال استفاده از گوشی خود هستید و به طور خودکار مرورگر دستگاه باز و شما را به سایت خاصی هدایت می‌کند! مطمئن باشید در این شرایط مشکلی جدی در گوشی شما وجود دارد و احتمال هک آن بالاست. در اغلب موارد نصب یک اپلیکیشن مخرب منجر به بروز مشکلات این چنینی شده و بستر مناسب را برای هک موبایل شما فراهم می‌کند. بنابراین اپلیکیشن مخرب را پیدا و از روی گوشی حذف کنید.
۹. از کار افتادن برخی اپلیکیشن ها و تغییر خودکار زبان در وبگردی
یکی دیگر از نشانه های هک شدن گوشی موبایل این است که به دلیل استفاده از پروکسی‌های خاص توسط هکرها، در حین وبگردی زبان مرورگر و محتوا یا حتی تبلیغاتی که نمایش داده می‌شوند تغییر پیدا می‌کنند! در برخی شرایط هم استفاده از پروکسی توسط هکرها می‌تواند منجر به از کار افتادن اپلیکیشن‌های خاصی شود. بنابراین اگر از این موارد مشکوک در موبایل یا تبلت خود دیدید، می‌تواند یکی دیگر از نشانه‌های هک شدن باشد.
علائم سخت‌افزاری هک شدن گوشی موبایل
حالا وقت بررسی نشانه‌هایی است که بدون باز کردن گوشی هم نمایان می‌شود. این نشانه‌های هک گوشی بیشتر به باطری گوشی و خاموش و روشن شدن آن مربوط می‌شود.
۱۰. نشانه‌های هک شدن موبایل؛ خالی شدن سریع باتری
خالی شدن سریع شارژ باتری هم از دیگر دلایلی است که مطلقا نمی‌تواند نشان دهنده هک شدن گوشی موبایل باشد و در خیلی از موارد به دلیل افت کیفیت شارژدهی باتری یا تنظیمات نادرست در دستگاه به وجود می‌آید. اما در برخی شرایط خاص ممکن است خالی شدن شارژ باتری به طور ناگهانی و به شکل مشکوکی انجام شود که این مسئله می‌تواند یکی از نشانه‌های هک گوشی موبایل باشد و حتما باید جدی گرفته شود. چون زمانی که گوشی هک شود، اطلاعات خاصی در پس زمینه آن رد و بدل می‌شوند و انجام این کار نیاز به صرف انرژی باتری دارد. به همین دلیل زمانی که گوشی هک شود، شارژ باتری آن زودتر از حالت عادی خالی خواهد شد.
برای جلوگیری از خالی شدن شارژ باتری گوشی خود در حالت عادی می‌توانید از روش‌هایی استفاده کنید که در مقاله “۱۳ روش کارآمد برای جلوگیری از خالی شدن سریع شارژ باتری آیفون و آیپد“ به آنها اشاره کردیم.
۱۱. داغ شدن بدون دلیل گوشی
یکی دیگر از دلایل کاملا روشنی که می‌تواند نشان دهنده هک شدن گوشی موبایل شما باشد مربوط به داغ شدن عجیب و بدون دلیل بدنه دستگاه می‌شود. داغ شدن گوشی در حالتی که یک اپلیکیشن یا بازی سنگین را در آن اجرا می‌کنید امری کاملا طبیعی است، اما اگر زمانی که در حال استفاده از گوشی نیستید شاهد داغ شدن عجیب و بدون دلیل آن باشید، مطمئنا با شرایط مشکوکی رو به رو خواهید بود که می‌تواند ناشی از هک موبایل باشد. زمانی که گوشی شما هک شود و اطلاعات در پس زمینه آن در حال رد و بدل باشند، پردازنده گوشی در حال کار خواهد بود و این مسئله منجر به داغ شدن دستگاه بدون اینکه شما از آن استفاده‌ای کرده باشید می‌شود. پس داغ شدن بدون دلیل گوشی یا تبلت خود را نادیده نگیرید و توجه ویژه‌ای به این مسئله داشته باشید.
۱۲. نشانه های هک گوشی؛ خاموش و روشن شدن گوشی
یک نشانه دیگر از حضور فردی مزاحم در گوشی شما، خاموش و روشن شدن‌های مداوم و بی‌دلیل گوشی است! اگر گوشی شما مدتی است که خودکار ری‌استارت می‌شود بدانید که ممکن است اتفاق شومی در انتظار شما باشد!
۱۳. نشانه های هک گوشی؛ نویز و پارازیت در تماس‌ها
بعضی از بدافزارهایی که برای جاسوسی و هک گوشی به‌ویژه برای ضبط تماس‌های شما طراحی شده‌اند، نویز و پارازیت عجیبی روی تماس‌های ورودی و خروجی شما می‌اندازند! اگر تماس‌های شما دارای نویز غیرعادی است که قبلا تجربه نکردید، هوشیار باشید؛ این می‌تواند یک نشانه هک شدن گوشی باشد!
راه‌های جلوگیری از هک شدن گوشی
دقت کنید کنید که وجود این نشانه‌ها دلیل قطعی هک شدن گوشی شما نیست و ممکن است گوشی شما این نشانه‌های هک را داشته باشد ولی هک نشده باشد. توصیه ما این است که اگر چند مورد از این نشانه‌ها را در موبایل خودتان پیدا کردید، به سرعت به کارشناس تخصصی تعمیر موبایل مراجعه کنید!
حالا وقت آن است که چند راه ساده برای جلوگیری از هک شدن گوشی را برایتان بگوییم. با انجام این کارها می‌توانید امنیت گوشی خودتان را تا حد زیادی بالا ببرید. ما این راه‌ها را به صورت خلاصه بیان می‌کنیم. برای خواندن راه‌های بیشتر و بهتر، مطلب چگونه از هک شدن گوشی موبایل خود جلوگیری کنیم؟ را بخوانید.
آپدیت مداوم سیستم‌عامل
نصب نکردن اپلیکیشن‌های مشکوک
استفاده از آنتی‌ویروس مطمئن
وصل نشدن به وای‌فای‌های بدون پسورد
خاموش کردن بلوتوث در موارد غیرضروری
بیشتر بخوانید: معرفی و دانلود برنامه SHAREit برای موبایل و کامپیوتر
با رعایت این نکات کوچک می‌توانید کار هکرها در دسترسی به اطلاعاتتان را سخت‌‌تر کنید!
هیچ جرمی بدون جاگذاشتن مدرک جرم نیست! هک گوشی هم مانند هر عملی خلافی، سرنخ‌هایی از خودش به‌جا می‌گذارد که با دنبال کردن آنها، می‌توانید علت هک شدن گوشی خودتان را پیدا کنید!
امیر حسین زکیپور از بهبهان
تاریخ : ۱۰ - آذر - ۱۴۰۱
با سلام با سپاس فراوان