هر چند برخی افراد فکر می‌کنند آکنه و جوش تنها منحصر به سال‌های نوجوانی می‌شود، اما متاسفانه این عارضه‌های پوستی آزار دهنده در هر سن و سالی ممکن است اتفاق بیفتند و دلایل مختلفی هم سبب‌ساز بروز جوش و آکنه بر روی پوست صورت و بدن است. از بین بردن جای جوش هم یکی از دغدغه‌های اصلی کسانی است که به سلامت پوستشان اهمیت می‌دهند. اما چگونه جای جوش را از بین ببریم و چه روش‌های درمانی خانگی و کلینیکال موثری برای درمان جای جوش وجود دارد؟
برای پاسخ دادن به این سوال اول به انواع جای جوش خواهیم پرداخت و پس از آن انواع روش‌های درمانی خانگی و کلینیکال برای رفع جای جوش را بسته به نوع جای جوش‌ها با یکدیگر مرور خواهیم کرد؛ با ما همراه باشید.
انواع جای جوش
برای این که بتوانید بهترین درمان را برای جای جوش‌هایتان پیدا کنید باید ابتدا نوع جای جوش مشخص شود. جای جوش اغلب به صورت لک‌های قرمز، لک‌های قهوه‌ای و اسکارهای ناشی از آکنه یا چال جوش روی پوست باقی می‌مانند. در این بخش از مطلب انواع جای جوش را بررسی می‌کنیم.
لکه‌های قهوه‌ای جای جوش
زمانی که جوش از پوست بیرون می‌زند، نوعی التهاب ایجاد می‌شود. برای اینکه پوست بهبود یابد و از این التهاب خلاص شود، باید سلول‌های پوستی جدید جایگزین سلول‌های ناحیه‌ی آسیب دیده شوند؛ طی این فرآیند چنانچه سلول‌هایی که برای کمک به بازسازی پوست به سطح پوست راه می‌یابند حاوی مقادیر زیادی ملانین (رنگدانه) باشند، لک متولد می‌شود. ملانین‌ها رنگدانه‌های طبیعی هستند که سبب تعیین رنگ پوست افراد می‌شوند. اگر تجمع ملانین روی پوست یکنواخت نباشد (سلول‌های بخشی از پوست نسبت به دیگر نقاط، ملانین بیشتری داشته باشند) نتیجه‌ی آن ایجاد لک یا تیره شدن قسمتی از پوست است.
به لک‌های قهوه‌ای ایجاد شده در اثر جوش، هیپرپیگمانتاسیون بعد از التهاب گفته می‌شود. هر آنچه که باعث شود التهاب ناشی از جوش طولانی‌تر شود، مانند دستکاری کردن جوش یا تخلیه کردن آن، ریسک ایجاد جای جوش هیپرپیگمانتاسیون بعد از التهاب را هم بالا می برد.
لکه‌های تیره به مرور زمان روشن‌تر می‌شوند و در نهایت به طور کامل از بین می‌روند. ممکن است بین ۳ ماه تا ۲ سال طول بکشد تا آن‌ها از دید ناپدید شوند. اما برای رفع سریع‌تر این لکه‌ها روش‌های خانگی و کلینیکالی وجود دارد که در بخش‌های بعدی مطلب به آن خواهیم پرداخت.
لکه‌های قرمز جای جوش و سرخی ناشی از التهاب جوش
لکه‌های قرمز یکی از عوارض به جای مانده جوش و آکنه روی صورت هستند که در اثر التهاب ایجاد می‌شوند. این التهاب ممکن است نتیجه فعالیت باکتریایی در محل جوش باشد و یا به دلیل کشش و آسیب به بافت اطراف و در نتیجه افزایش فعالیت ملانین پوست، ایجاد شود. لکه‌های قرمز از نظر میزان و شدت ملانین ملایم‌تر از لکه‌های قهوه‌ای هستند و سریع‌تر از بین می‌روند. برای این که از بروز این لک‌های قرمز جلوگیری کنید هیچ وقت جوش‌های صورتتان را دستکاری نکنید.
چال جوش یا اسکار آکنه
چال جوش و یا اسکار آکنه زمانی رخ می‌دهد که جوش‌های عمیق سبب تغییر بافت پوست شوند. این اسکار ها معمولا دچار تغییر رنگ هم می‌شوند و ممکن است پوست در این نقاط قهوه‌ای یا بنفش شود. به طور کلی این اسکار‌هایی که بر اثر آکنه به وجود می‌آیند به دو دسته تقسیم‌بندی می‌شوند:
- اسکارهای آتروفیک یا فرورفته
- اسکارهای هایپرتروفیک یا برآمده
اسکارهای آتروفیک یا فرورفته زمانی به وجود می‌آیند که حین روند بهبود زخم کلاژن کافی تولید نشده باشد. این اسکارها که در پوست صورت شایع تر هستند خود به سه دسته تقسیم بندی می‌شوند.
- اسکار آیس پیک (Ice Pick Scar) که حالتی نوک‌تیز و سوزنی دارد و به صورت رگه‌های مجزا و باریک و به شکل حرف V در عمق پوست ایجاد می‌شود.
- اسکار واگنی یا مستطیل (Boxcar Scar) که حالتی پهن و به شکل حرف U دارند و گوشه‌های آن‌ها هم تیز است.
- اسکار دره‌ای یا گرد (Rolling Scar) که حالتی پهن و دره مانند و ظاهری موج‌دار دارند.
اسکارهای هایپرتروفیک یا برآمده که معمولاً در نتیجه آکنه موجود روی پوست سینه و کمر ایجاد می‌شوند به واسطه تولید بیش از اندازه کلاژن حین روند بهبود زخم شکل گرفته‌اند و معمولا بالاتر از سطح پوست اطراف خود قرار می‌گیرند.
از بین بردن لکه های قهوه ای جای جوش
درمان لکه‌های قهوه‌ای ناشی از جای جوش معمولا آسان‌تر از اسکار آکنه است. در محل این لکه‌ها معمولا بافت پوست آسیب ندیده و تنها هیپرپیگمانتاسیون دیده می‌شود. همان طور که گفته شد این لکه‌ها معمولا پس از مدتی از بین می‌روند، اما برای تسریع این فرآیند درمان‌های خانگی و کلینیکالی وجود دارد که می‌توانید به سراغشان بروید. در این بخش از مطلب برخی از موثرترین روش‌ها برای درمان لکه‌های قهوه‌ای جای جوش را با یکدیگر مرور می‌کنیم.
ویتامین سی
ویتامین C یک عامل موثر در کاهش رنگدانه یا ملانین است. آب لیمو سرشار از ویتامین سی است؛ می‌توانید از آب لیمو در ترکیب با دیگر مواد طبیعی مانند سفیده‌ی تخم‌مرغ استفاده کنید. استفاده از سرم‌های پوستی و کرم‌های ضدلک حاوی ویتامین سی هم می‌تواند در از بین بردن لکه‌های قهوه‌ای جای جوش موثر باشد.
آلوئه‌ورا
استفاده‌ی مداوم از آلوئه‌ورا می‌تواند سطح ملانین را در سلول‌ها تثبیت کند و به مرور زمان لکه‌های قهوه‌ای ناشی از جای جوش را از بین ببرد. می‌توانید مستقیما از خود آلوئه‌ورا استفاده کنید و یا ژل آن را تهیه و استفاده کنید.
استفاده از ضدآفتاب
آسیب ناشی از اشعه‌ی uv می‌تواند لکه‌های قهوه‌ای ناشی از جای جوش را تشدید کند؛ بر اساس تحقیقات انجام شده، استفاده روتین از ضدآفتاب می‌تواند سبب شود لکه‌های قهوه‌ای سریع‌تر درمان شوند.
درمان‌های دارویی بدون نسخه برای از بین بردن لکه‌های قهوه‌ای جای جوش
برخی از ترکیبات شیمیایی سنتز ملانین را در لکه‌های تیره متوقف می‌کنند و در عین حال پوست قدیمی را لایه‌برداری کرده باعث رشد بافت جدید روش پوست می‌شوند. برخی از این ترکیبات و مواد شیمیایی در داروهای بدون نسخه که شامل کرم‌های ضدلک، سرم‌ها و… یافت می‌شوند و اگر بخواهید درمان با دوز بالاتر را امتحان کنید باید با متخصص پوست مشورت کنید. این مواد شیمیایی شامل موارد ذیل هستند:
- رتینوئیدها (ویتامین A)
- ویتامین E (توکوفرول)
- آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) مانند اسید ماندلیک
- اسید کوجیک
- آزلائیک اسید
- اسید سالیسیلیک
پلینیگ یا لایه‌برداری شیمیایی برای از بین بردن لکه‌های قهوه‌ای جای جوش
پلینگ یا لایه‌برداری شیمیایی جزو درمان‌های کلینیکال از بین بردن لک‌های قهوه‌ای جای جوش است. در این فرآیند تحت نظر متخصص پوست با استفاده از محلول‌های قوی حاوی اسیدهای موضعی پوست لایه‌برداری می‌شود تا پوست جدید جایگزین سلول‌های حاوی رنگدانه شود.
میکرودرم ابریژن برای از بین بردن لکه‌های قهوه‌ای جای جوش
میکرودرم ابریژن نوعی درمان کلینیکال کم خطر و غیر تهاجمی است. در این دستگاه نوعی میکروکریستال بسیار ظریف از جنس اکسید آلومینیوم وجود دارد که در تماس با سطح پوست خراش‌های بسیار ریزی برروی پوست ایجاد می‌کند. سایندگی میکروکریستال‌ها به همراه حالت وکیوم و مکشی که دستگاه ایجاد می‌کند باعث لایه‌برداری پوست، جدا شدن سلول‌های مرده از روی پوست و افزایش سرعت جریان خون می‌شود.
در طی این فرآیند سطوح بالاتری از الاستین و کلاژن در پوست آزاد می‌شود که به مرور زمان منجر به صاف شدن بافت و شفاف‌تر شدن پوست می‌شود. این روش هم می‌تواند برای از بین بردن لکه‌های قهوه‌ای جای جوش موثر باشد. برای این که این درمان را انجام دهید هم می‌توانید به کلینیک‌های درمانی مراجعه کنید و هم این که میکرودرم‌های خانگی که شدت عملکرد ملایم‌تری دارند را امتحان کنید.
درمان با لیزر
لایه‌برداری پوست با لیزر یکی دیگر از روش‌های درمانی است که برای از بین بردن لک‌های قهوه‌ای ناشی از جای جوش توصیه می‌شود. لیزر فرکشنال، لیزر پالسی IPL، لیزر PDL از جمله متدهای درمانی از بین بردن لک‌های ناشی از جای جوش هستند.
از بین بردن لکه‌های قرمز جای جوش و کاهش قرمزی و التهاب جوش‌ها
کلید کاهش قرمزی ناشی از آکنه، استفاده از ترکیبات ضدالتهابی پوست است. اگر از اسکرابرهای ملتهب کننده و غیرملایم برای از بین بردن آکنه و جای جوش‌هایتان استفاده کنید التهاب و در نتیجه قرمزی پوستتان را تشدید می‌کنید. روش‌های ذیل می‌توانند کمک کنند که قرمزی و التهاب جای جوش‌ها کمتر شود و همچنین جوش‌هایتان خیلی سریع‌تر خشک شوند.
پاکسازی پوست
پوست را دو بار در روز (صبح و شب) با یک پاک‌کننده ملایم، بدون عطر و غیر کومدون‌زا ( ماده‌ای که منافذ را مسدود نمی‌کند) تمیز کنید.
داروهای بدون نسخه کاهش دهنده التهاب و از بین برنده قرمزی جای جوش
نیاسینامید یک فرم محلول در آب از ویتامین B3 است که التهاب و قرمزی ناشی از آکنه را کاهش می‌دهد. معمولاً می‌توانید آن را به صورت سرم یا کرم برای استفاده موضعی پیدا کنید. این ماده یکی از موادی است که می‌تواند التهاب جوش را سریعا کاهش دهد و اگر دنبال راه‌حلی برای از بین بردن جای جوش در یک روز می‌گردید، می‌تواند برایتان مفید باشد.
اسید سالیسیلیک هم یکی دیگر از درمان‌های دارویی برای از بین بردن قرمزی جای جوش است و جزو موادی است که برای بین بردن جای جوش در کمترین زمان توصیه می‌شود. سالیسیلیک اسید یک عامل لایه‌بردار است که همچنین دارای خواص ضدالتهابی (ضدقرمزی)، ضدمیکروبی و ضدقارچی است. اسید سالیسیلیک موضعی را روی لکه‌های قرمز و تحریک شده بمالید.
پچ‌های ضدآکنه
پچ های ضدآکنه که در داروخانه‌ها و فروشگاه‌های محصولات مراقبت از پوست ارائه می‌شوند یکی دیگر از محصولاتی هستند که می‌توانند قرمزی ناشی از جوش را کمتر کرده و برای از بین بردن جای جوش در کمترین زمان موثر باشند. اکثر این پچ‌ها حاوی اسید سالیسیلیک، نیاسینامید، ویتامین C یا ترکیبی از این مواد هستند که برای از بین بردن جای جوش در یک روز، کاهش ظاهر جوش و بهبودی آن طراحی شده‌اند.
یخ
برای کاهش قرمزی و از بین بردن جای جوش خیلی سریع کمپرس یخ هم یکی از روش‌های دیگری است که در اختیار دارید. یک تکه یخ و یا یک کیسه پارچه ای حاوی یخ را روی نواحی قرمز شده بگذارید و اجازه دهید بین ۳ تا ۵ دقیقه بماند تا التهاب جوش کاهش یابد.
مرطوب کننده‌های غیرکومدون‌زا
برای جلوگیری از خشک شدن پوست از یک مرطوب کننده‌ی سبک و غیرکومدون‌زا استفاده کنید. اگر لوسیون، ژل یا کرم برای از بین بردن جای جوش خریداری می‌کنید باید دارای فرمول ضدحساسیت باشد. مرطوب کننده‌هایی مانند اسید هیالورونیک هم برای حفظ رطوبت و در عین حال جلوگیری از التهاب پوست مفیدند.
از بین بردن اسکار آکنه یا چال جوش
بسته به نوع اسکار آکنه که هایپرتروفیک باشد یا آتروفیک روش‌های درمانی مختلفی برای درمان و رفع جای جوش و آکنه وجود دارد. بهتر است ابتدا نوع اسکارهای پوستتان توسط پزشک متخصص مشخص شده و سپس نسبت به انتخاب بهترین روش درمانی اقدام شود. با این وجود اگر اسکارهای آکنه روی صورت شما چندان عمیق نیستند و یا می‌خواهید به سراغ درمان‌های خانگی و مستمر بروید ترکیبات دارویی بدون نسخه‌ای هم در بازار وجود دارد که در این بخش از مطلب به آن‌ها می پردازیم. درمان‌های کلینیکال درمان جای جوش و اسکار را هم در این بخش از مطلب به طور مختصر برایتان معرفی خواهیم کرد.
داروهای درمانی بدون نسخه برای از بین بردن جای جوش و اسکار آکنه
اسیدهای آلفا هیدروکسی (AHAs) از جمله ترکیبات بدون نسخه‌ای هستند که اغلب در محصولات ساخته شده برای درمان آکنه یافت می‌شوند، چراکه به حذف پوست مرده و جلوگیری از مسدود شدن منافذ کمک می‌کنند. AHAها همچنین می‌توانند اسکار آکنه و چال جای جوش را به مرور زمان ترمیم کنند. این اسید ملایم لایه‌ی بیرونی پوست را لایه‌برداری می‌کند تا به از بین بردن تغییر رنگ و زبری پوست کمک کند. این ترکیب برای رفع انواع جای جوش و اسکار آکنه موثر است.
اسید لاکتیک بافت، ظاهر، و رنگدانه های پوست را بهبود می‌بخشد و رفع جای جوش و درمان اسکارهای آکنه موثر است. علاوه بر کرم‌ها و سرم‌های حاوی اسید لاکتیک می‌توانید از سرکه سیب که حاوی اسید لاکتیک است به عنوان یک تونر طبیعی برای درمان جای جوش استفاده کنید. این ترکیب برای انواع اسکار آکنه موثر است.
رتینوئیدها علاوه بر تسریع بازسازی سلولی و بهبود بافت پوست، می‌توانند به کاهش تغییر رنگ و کاهش چشم‌گیر اسکارها هم کمک کنند. می‌توانید کرم‌ها و سرم‌های حاوی رتینوئید را بدون نسخه پیدا کنید، اما یک متخصص پوست هم می‌تواند غلظت‌های بالاتر را برای شما تجویز کند. رتینوئیدها برای اسکارهای آتروفیک یا فرورفته موثرترند.
سالیسیلیک اسید هم یکی از ترکیبات بدون نسخه‌ای است که می‌تواند علاوه بر رفع آکنه و از بین بردن لکه‌های ناشی از جوش با لایه‌برداری پوست به کاهش اسکارهای آکنه هم کمک کند. این ترکیب برای انواع اسکار آکنه موثر است.
درماابریژن
درم ابریژن یا همان میکرودرم ابریژن یکی از موثرترین و رایج‌ترین روش‌های درمانی کلینیکال برای اسکارهای صورت است. این روش درمانی بیشترین تاثیر را به روی اسکار های سطحی تر مانند اسکارهای واگنی یا مستطیل (Boxcar Scar) و همچنین اسکارهای دره‌ای یا گرد (Rolling Scar) می‌گذارد؛ برای رفع اسکارهای عمیق‌تر باید به سراغ دیگر درمان‌ها بروید.
لایه‌برداری شیمیایی
لایه‌برداری شیمیایی پوست با اسیدهای قوی می‌تواند با نفوذ به بافت پوست و لایه‌برداری از آن اسکارهای عمیق را هم درمان کند. این روش که برای تمامی انواع لک و اسکارهای آکنه موثر است بیشتر برای درمان اسکارهای عمیق مورد استفاده قرار می‌گیرد.
لیزرهای لایه‌بردار برای از بین بردن جای جوش و اسکار آکنه
لیزرهای لایه‌بردار می‌توانند همانند دیگر متدهای لایه‌بردار چال‌های جای جوش و اسکارها را درمان کنند. این درمان معمولاً نسبت به سایر درمان‌های بازسازی کننده زمان بهبودی سریع‌تری دارد.
فیلر برای پر کردن جای فرورفتگی جوش‌ها
فیلر یکی دیگر از روش‌های درمان جای جوش است که می‌تواند برای اسکارهای آتروفیک یا فرورفته موثر باشد. در این روش فیلر به زیر پوست در محل آکنه تزریق می‌شود تا به حجیم شدن این چال‌های ریز ایجاد شده روی پوست و یکنواخت کردن سطح آن کمک کند.
میکرونیدلینگ
در این روش با ایجاد سوراخ‌های بسیار ریز روی سطح پوست توسط سوزن‌های بسیار ظریف شروع به کلاژن‌سازی می‌کند و روند ساخت کلاژن می‌تواند در درمان جای جوش و کاهش عمق اسکارهای آکنه موثر باشد. با این حال، طبق گفته آکادمی پوست آمریکا، این درمان ممکن است برای جواب‌دهی کامل تا ۹ ماه طول بکشد.
سابسیژن
این روش یکی از بهترین درمان‌های کلینیکال برای اسکارهای عمیق آتروفیک یا فرورفته است. در جوش‌های عمیق به دلیل وجود چسبندگی و فیبروز زیر آن‌ها بافت داخلی پوست به درون کشیده شده و سفت می‌شود؛ این بافت سفت شده زیر پوست مانع بازسازی دوباره پوست شده و ظاهر پوست به صورت فرو رفته به نظر می رسد. سابسیژن روش موثری است که در آن با وارد شدن سوزن‌های بسیار ریزی داخل پوست این بافت سفت و منسجم متلاشی می‌شود و با تحریک لایه‌ی اپیدرم پوست برای کلاژن‌سازی باعث بازسازی پوست شده و جای فرورفته پر می‌شود.
و در آخر
در این مقاله راهنمای کامل و جامع رفع جای جوش را برایتان ارائه کردیم. با توجه به نوع جای جوش و روش‌های درمانی مربوط به آن می‌توانید نسبت به درمان جای جوش اقدام کنید. اگر جای جوش‌هایتان به شکلی است که هم لکه‌های قرمز و قهوه‌ای روی صورتتان دارید و هم اسکارهای آکنه و چال‌های جوش بهتر است از درمان‌هایی استفاده کنید که تمامی این نوع عوارض را می‌توانند درمان کنند. به عنوان مثال برای انتخاب داروی از بین بردن جای جوش به سراغ ترکیباتی مانند اسید سالیسیلیک بروید که می‌تواند انواع جای جوش را درمان کند؛ از لک‌های قرمز و قهوه‌ای گرفته تا چال جوش.
اگر هم تنها یک یا دو نوع عارضه را بر روی پوستتان دارید می‌توانید از داروها و درمان‌هایی را استفاده کنید که بر روی نوع جای جوش‌هایی که بر روی پوستتان دارید موثرند. به عنوان مثال اگر دچار مشکل قرمزی جای جوش هستید هنگام انتخاب کرم برای از بین بردن جای جوش محصولاتی که حاوی ترکیبات ضدالتهاب مانند نیاسینامید هستند را انتخاب کنید.
نظرات