به گزارش ” اول فارس “، لیلا قربانی کارشناس سلامت روان در یک کارگاه آموزشی، گفت: کنجکاوی کودکان معمولا در سنین سه تا چهارسالگی آشکار میشود، بنابراین والدین باید تلاش کنند تا با فرزندان خود به اندازهای صمیمی باشند که کودک پرسشهای مختلف، به ویژهپرسشهای جنسی را با آنان مطرح کند.
او با بیان اینکه محتوا و شیوه پاسخ به پرسشهای جنسی کودکان خردسال، با توجه به فرهنگ هر کشور و منطقه و جامعهای متفاوت است، افزود: یک اصل مهم حاکم بر تمام جوامع، اینست که اصلیترین و مهمترین منبع اطلاعاتی این نوع پرسشهای کودکان، خانواده است.
قربانی ادامه داد: کودکان بسیاری از مسائل را از دوست، فیلم، کتاب، اینترنت، مهدکودک و مدرسه میآموزد، اما وقتی نوبت به موضوع مهمی همچون مسایل جنسی میرسد، جای خالی پدر و مادر در پاسخگویی به این نوع پرسشها احساس میشود.
او اضافه کرد: در سن سه تا چهار سالگی اغلب مادران، نخستین افرادی هستند که با این پرسشها مواجه میشوند. در سنین بالاتر لازم است پاسخ دهنده، والد همجنس کودک باشد و اگر شرایط فراهم نبود، والد غیرهمجنس جایگزین شود.
این کارشناس با تاکید براینکه صمیمیت بین کودک و والدین یکشبه ایجاد نمیشود، گفت: صمیمیت با محبت به فرزند، اهمیت دادن به کودک و پیشرفتها و دغدغه هایش، طی ماهها و سالها ایجاد و تقویت خواهد شد؛ برای این مهم لازم است برای کودکان از آغاز بچگی وقت بگذاریم و در دنیای او شریک باشیم.
لیلا قربانی تصریح کرد: از پاسخ دان به پرسشهای جنسی کودکانمان طفره نرویم و آنها را بدون پاسخ نگذاریم. اگر کودک احساس کند که او را فریب میدهیم اعتمادش به والدین از بین میرود و ممکن است کنجکاوتر شود، پس بهتر است کوتاه، دقیق و باصداقت پاسخ دهیم.
این کارشناس بهداشت روان بیان کرد: قرار نیست با تفسیر و توضیح مفصل مسائل را به کودکمان آموزش دهیم، به طور مثال در پاسخ به این پرسش یک کودک چهار ساله که میپرسد “بچه، چطوری به دنیا میاد؟ “، میتوانیم بگوییم “مامان میره بیمارستان، تیم پزشکی از تو شکم مامان یک نوزاد بیرون میآورد. “
او اضافه کرد: نکته بسیار مهم اینکه در پاسخ به پرسشهای جنسی، دست و پای خود را گم نکرده و برای این کار از کودک بخواهیم یک بار دیگر سئوالش را بپرسد.
قربانی گفت: در بسیاری از مواقع، پدر و مادر شرم دارند این موضوعات را با فرزندان خود در میان بگذارند، اما این را بدانیم که این موارد، فرصتهایی است که میتوان با استفاده از آن ارزشها و باورهای خود را به فرزندان منتقل کرد. این فرصتها را به سادگی از دست ندهیم.
او با اشاره به اینکه باید از برخی زمانها برای انتقال مفاهیم و ارائه آموزشها استفاده کرد، گفت: به عنوان مثال در حمام راجع به خصوصی بودن اندامهای جنسی با کودک سه تا چهار ساله خود صحبت کنیم. البته بهتر است ابتدا از نام اندامهای جنسی شروع کنیم یا هنگام نگاه کردن فیلم ها، برای نوجوان در مورد ارتباط سالم دختر و پسر صحبت کنیم یا هنگام ماشین سواری که تنها هستیم و چهره مان رودر رو نیست، یا زمانی که حیوانات خانگی نر و ماده را با هم نگاه میکنیم، زمان خوبی برای آغاز این نمونه گفتگوها با نوجوان است.
این کارشناس سلامت روان با یادآوری اینکه بسته به سن کودکان، هم پرسش، هم پاسخ آن متفاوت میشود؛ گفت: سه تا چهار سالگی زمانی است که اغلب کودک در مورد اعضای بدن و نام آنها کنجکاو میشود و نیاز نیست بدون آنکه کودک از ما بپرسد، خودمان در طرح موضوعات جنسی پیشقدم شویم. هنگام سئوال کردن کودکان، ابتدا پاسخ را از خودشان بخواهیم تا به این شیوه، آمادگی بهتری پیدا کرده و مطمئن شویم، منظورشان را متوجه شده ایم. مثلا بپرسیم “خودت چی فکر میکنی عزیزم؟ “
قربانی تاکید کرد: یادمان باشد، قرار نیست همه اطلاعات را یک جا در اختیار کودک قرار دهیم. پاسخ پرسش ها، مفید و مختصر باشد و اگر جایی پاسخ نادرست دادیم اقرار به اشتباه داشته باشیم.
او گفت: در سن چهار تا پنج سالگی، نشانههای شرم و حیا در کودک آشکار و پرسشهای جنسی عمیقتر میشوند. مثلا میپرسد «بچه از کجا بیرون میآید؟» یا ممکن است آلت تناسلی خود را لمس کند یا به آلت تناسلی دیگر کودکان دست بزند که باید به او بگوییم «این اعضا مربوط به بدن خودشان هستند و کسی حق ندارد به اعضای دیگران دست بزند» و به او بیاموزیم که نباید در جمع و جلوی دیگران لباس هایش را بیرون آورد.
قربانی ادامه داد: در سنین ۶ تا ۱۰ سالگی پرسشهای کودک پیچیدهتر میشود و به نوعی، به مفهوم جنسی دست مییابد؛ یکی از مهمترین اموری که در این سن باید مدنظر قرار گیرد، آموزش ارتباطات اجتماعی صحیح به کودکان است که منجر به جامعه پذیری و رشد شخصیتی و هویتی کودک میشود. آموزش مفاهیمی مانند حیا، عفت، صبر و ارزشهای اخلاقی در این سن از آسیبهای روانی و اجتماعی در دوران نوجوانی و جوانی پیشگیری میکند.
او گفت: بین ۹ تا ۱۳ سالگی که کم کم زمان بلوغ دختران و کمی دیرتر زمان بلوغ پسران فرا میرسد، در مورد عادات ماهانه برای دختران و انزال در خواب برای پسران توضیح دهیم.
این کارشناس سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: اگر فرزند ما به سن دبستانی رسیده و هنوز سئوالی نپرسیده، به دلایلی همچون عدم رشد تکاملی مناسب، به دست آوردن اطلاعات خود از منابع دیگر یا اشکال در رابطه کودک و والدین است.
نظرات