آیا شما هم در در حین نوشیدن قهوه به فکر فرو می روید و این سوال را از خود می پرسید؟ “کدام قهوه کافئین بیشتری دارد؟” ممکن است انتخاب اولتان اسپرسو باشد یا یک ریسترتو؟! یا شاید هم فکر می کنید قهوه دستگاه قهوه ساز کافئین بیشتری دارد؟ آیا میزان برشته شدن یا رست شدن آنها هم موثر است؟

عوامل مختلفی در میزان کافئین قهوه تاثیر می گذارد. مانند میزان برشتگی قهوه، حجمی که برای هر فنجان در نظر میگیرید،  متد دم‌آوری، نوع دانه‌ها، مقدار پودر مصرفی و حتی مقدار زمانی که برای دم‌آوری صرف می کنید!

تاثیر گونه های قهوه بر میزان کافئین:

وقتی درباره بیشتر یا کمتر بودن کافئین قهوه‌ها جستجو می کنید، ابتدا به دو گونه عربیکا و ربوستا می رسید. اما سوال اینجاست که از میان این دو قهوه کدام قهوه کافئین بیشتری دارد؟ در پاسخ به این سوال با بررسی این دو قهوه باید گفت:
عموما قهوه عربیکا کیفیت بالاتری نسبت به دانه ربوستا دارد، ربوستا شرایط کشت آسان تری دارد که محصول ارزان قیمت تری را حاصل می شود، و دانه های قدرتمند تر و تلخ تر نسبت به عربیکا دارد، در عوض عربیکا شیرین تر و عطر و طعم میوه ای تری دارد.

دان عربیکا و دان ربوستا

در رقابت میزان کافئین در دانه های عربیکا و ربوستا، عربیکا مغلوب ربوستا است.

ربوستا تقریبا دو برابر عربیکا کافئین دارد. پس در انتخاب نوع قهوه معمای اینکه کدام قهوه کافئین بیشتری دارد حل می شود، اما قضیه به همینجا پایان نمی یابد و عوامل دیگری در میزان بیشترین و کمترین کافئین در قهوه انتخابی شما تاثیر گذار و دخیل هستند که در ادامه مقاله به آن می پردازیم.

تاثیر میزان برشتگی بر کافئین

در تفکر عامیانه در خصوص برشتگی قهوه، بر این باور اند که قهوه تیره برشته شده جزو قویترین قهوه ها محسوب می شود و کافئین بیشتری دارد! برخی دیگر هم فکر می کنند قهوه روشن برشته شده کافئین بیشتری دارد! باید بگوییم تقریبا هر دو تفکر اشتباه است! قضیه به این سادگی ها هم نیست!

رست تیره تر سبک تر است و به اعزای هر گرم تعداد دانه بیشتری را شامل می شود

هنگامی که قهوه رست می شود برخی از موارد از درون قهوه استخراج می شود و هر دانه حجیم تر می شود، قهوه های تیره زمان بیشتری را در مرحله برشته شدن گذرانده اند و موارد بیشتری را از دست داده اند بنابراین قهوه های تیره تر سبک تر و حجیم تر شده اند. پس ۲۰۰ گرم قهوه تیره برشته شده، حجم بیشتری نسبت به ۲۰۰ گرم قهوه با برشتگی روشن دارد. توجه کنید”حجم“!

پس اگر به دنبال قوی ترین قهوه ها می گردید باید به نوع رست و حجم آن توجه زیادی داشته باشید.در جدول زیر به خوبی میزان بیشترین و کمترین کافئین با توجه به نوع رست قهوه در یک فنجان ۲۴۰میلی لیتری شرح داده شده است.

وقتی شما برای تهیه قهوه، مقدار پودر قهوه مورد نظر خود را، بر حسب حجم اندازه گیری می کنید (مثلا یک پیمانه) قهوه با برشتگی روشن تر کافئین بیشتری دارد. به این دلیل که تعداد دانه های بیشتری را شامل می شود. (یعنی یک پیمانه تیره تر و یک پیمانه روشن، روشن برنده است!)

اما وقتی برای اندازه گیری میزان پودر قهوه، وزن پودر مصرفی را در نظر می گیرید، رست تیره تر کافئین بیشتری دارد. دلیل این اتفاق این است که در وزن مساوی تعداد دانه های برشته تیره بیشتر می شود.

دیدید گفتم پیچیده تر از این حرف هاست! اگر این گونه نگاه کنید بهتر متوجه می شوید.

یک فنجان پر از دانه های قهوه با برشتگی روشن از یک فنجان قهوه برشته تیره، کافئین بیشتری دارد. (وزن قهوه روشن تر بیشتر است. در نتیجه در یک لیوان مساوی تعداد دانه های بیشتری از برشته روشن تر قرار دارد)

دانه های تیره تر حجیم تر هستند، در لیوان برشته تیره تعداد کمتری دانه قهوه وجود دارد و وزن کمتری نیز دارد.

اما در بررسی با وزن، اگر از هر دو نوع برشتگی ۲۰۰ گرم کنار هم بگذارید خواهید دید که قهوه تیره تر خیلی بیشتر به نظر می رسد(حجم آن بیشتر است) پس تعداد دانه های بیشتری دارد و کافئین بیشتری نیز دارد.

پس با توجه به توضیحات بالاپیدا کردن اینکه کدام قهوه کافئین بیشتری دارد راحت شد! اما چنانچه دنبال قوی ترین قهوه ها می گردید تا خواب را از چشمانتان بدزدید همچنین به دنبال کافئین بالا برای آغاز یک روز هستید، توجه داشته باشد که در نوشیدن قهوه اعتدال را رعایت کنید زیرا نوشیدن زیاد قهوه ممکن است عوارضی چون تپش قلب، فشار خون، عرق و گرگرفتکی، خواب ناکافی و غیر عمیق را برایتان به همراه داشته باشد.

پس در مصرف میزان کافئین در قهوه بسیار متعادل باشید تا قسمت لذت بخش نوشیدن قهوه همیشه برای شما باقی بماند. پیشنهاد ما به شما از میان انتخاب بیشترین و کمترین کافئین انتخاب فنجان قهوه ای با کافئین کمتر است زیرا در طول روز ممکن است از چای یا سایر نوشیدنی های کافئین دار نیز استفاده کنید که  با این کار حجم بالایی از کافئین را در روز وارد بدن خود خواهید کرد.

تاثیر روش های دم آوری

تفکر قالب این گونه است که یک فنجان قهوه اسپرسو کافئین بیشتری نسبت به یک فنجان قهوه فرانسه دارد. اما این گونه نیست. یک فنجان اسپرسو با ۴۲ گرم وزن “توجه کنید ۴۲ میلی گرم”، ۶۰ الی ۸۰ میلی گرم کافئین دارد. اما یک فنجان قهوه از دستگاه قهوه ساز ،با وزن ۲۲۶ گرم، ۷۰ تا ۱۴۰ میلی گرم کافئین دارد.

اما اگر این گونه حساب کنیم، اسپرسو کافئین بیشتری دارد. اسپرسو برای هر ۳۰ گرم ۴۳ تا ۵۵ میلی گرم کافئین دارد. و این یعنی قهوه ی دستگاه قهوه ساز به اعزای ۳۰ گرم نوشیدنی، تنها ۹ الی ۱۸ گرم کافئین دارد.

بنابراین کدام نوع دم آوری کافئین بیشتری دارد؟

این موضوع به موارد بیشتری وابسته است. مثلا ممکن است در تهیه قهوه با دستگاه، بخواهید قهوه و آب را بیشتر باهم هم نشین نگهدارید در این صورت کافئین بیشتری استخراج می‌شود! یا ممکن است فنجان اسپرسوی شما بیش از ۴۲ گرم یا میلی گرم باشد! شاید هم از دانه ربوستا برای اسپرسو استفاده کردید دانه ربوستا دو برابر کافئین نسبت به عربیکا دارد!

در شکل زیر می توانید پر کافئین ترین قهوه ها را از نظر نوع دم آوری مشاهده نمایید. در بین این قهوه ها، قهوه هایی که با ماشین تهیه می شوند جزو پر کافئین ترین قهوه ها به شمار میروند که در صدر آنها دبل اسپرسو می باشد.

میزان کافئین در هر فنجان قهوه

یک شات اسپرسو دابل که در صدر پر کافئین ترین قهوه های حال حاضر قرار گرفته است، کافئین بیشتری از قهوه ی تهیه شده با دستگاه (با توجه به حجم فنجان) دارد اما اگر باز هم می خواهید پا را فراتر بگذارید می توانید از قهوه های ربوستا برای دستگاه قهوه ساز استفاده نمایید.
جای قهوه ترک و آیس کافی در تصویر بالا خالی است این دو قهوه از قهوه دمی فیلتری هم کافئین بیشتری دارند.

توجه داشته باشید موارد تصویر بالا به صورت تقریبی فقط برای درک کمتر یا بیشتر بودن در نظر گرفته شده است.

مقایسه کافئین قهوه ترک و اسپرسو

در مقایسه کافئین قهوه ترک و اسپرسو باید گفت:

اغلب مردم تصور می کنند اسپرسو از قهوه دمی یا ترک پر کافئین تر است. اما این باور از کجا می آید؟

تصور عموم مردم اینگونه است که هر چه تیره تر و تلخ تر کافئین بیشتر؟! خب باید بگوییم اینگونه نیست. همانطور که پیشتر به آن اشاره کردیم به این موضوع بستگی دارد که قهوه خود را وزن کنید یا حجمی بریزید!

معمولا در ایران برای قهوه ترک از دانه های  از قهوه ربوستا استفاده میکنند اما برای نوشیدنی های اسپرسو معمولا ترکیبات ۷۰ ۳۰ و … استفاده میکنند که ربوستای بیشتر به معنی کافئین بیشتر است! خب تا به اینجای کار قهوه ترک یکی جلوتر!

نکته ای که در دم اوری وجود دارد زمان درگیری آب با قهوه است که قهوه ترک باز هم زمان درگیری با آب بالایی دارد…شد دو عدد! لابد میپرسید چرا؟ خب قهوه زمان بیشتری با آب درگیر است و کافئینش در آب رها میشود.

نتیجه گیری

در پایان به طور خلاصه برای یافتن این که کدام قهوه کافئین بیشتری دارد؟ به موارد زیر توجه کنید

• نوع دانه قهوه – عربیکا یا روبوستا؛
• روش دم آوری قهوه – فیلتری (چکه ای)، اسپرسو، کلد برو و غیره؛
• نوع رست قهوه – لایت، مدیوم یا دارک؛
• وزن دان یا پودر مصرفی

همچنین برای دست یافتن به کافئین بالاتر می توانید با آسیاب کردن قهوه در ریزترین حد خود و افزایش نسبت قهوه به آب، افزایش زمان خیساندن قهوه یا عصاره گیری در دمای بالاتر، عصاره گیری کافئین را به حداکثر برسانید. در آخر باید خاطر نشان کرد همیشه پر کافئین ترین قهوه دلچسب ترین قهوه نیست سعی کنید از نوشیدن این دانه دلچسب لذت ببرید.

اسپرسو یا فرانسه نوش جان!

ممنون از توجه شما. حتما با نظرات خود ما را یاری کنید.

تفاوت های اساسی قهوه با چای، کدام یک بهتر هست ؟