کبد چرب در کمین چاقی شکمی؛ توصیه‌های «رزیتا ضیائی» کارشناس تغذیه، برای پیشگیری و کنترل
به گزارش اول فارس، رزیتا ضیائی، کارشناس تغذیه شبکه بهداشت و درمان شهرستان استهبان، با تاکید بر اهمیتسلامت کبد، به تشریح بیماری کبد چرب و راه‌های پیشگیری و کنترل آن پرداخت.
ضیائی در ابتدا به توضیح این بیماری پرداخت و گفت: «کبد چرب به معنای رسوب چربی در کبد است که به دلایل مختلفی از جمله دیابت، چاقی، فشار خون بالا، چربی خون بالا و سوء تغذیه رخ می‌دهد. اگرچه وجود مقداری چربی در کبد طبیعی است، اما زمانی که این چربی بیش از ۵ درصد وزن کل کبد را شامل شود، فرد به کبد چرب مبتلا شده است.»
این کارشناس تغذیه، چاقی را یکی از اصلی‌ترین عوامل کبد چرب غیرالکلی دانست و افزود: «۷۰ درصد موارد کبد چرب غیرالکلی به دلیل چاقی ایجاد می‌شود. البته دیابت و بالا بودن چربی‌های خون نیز از علل زمینه‌ای این بیماری محسوب می‌شوند. نکته مهم این است که حتی ۲۰ درصد از افراد لاغر نیز ممکن است به کبد چرب مبتلا باشند، به خصوص اگر دچار چاقی شکمی باشند؛ این نوع چاقی شکمی می‌تواند به بدترین نوع کبد چرب، یعنی کبد چرب غیرالکلی، منجر شود.»
نشانه‌ها و راه‌های تشخیص کبد چرب
ضیائی در خصوص نشانه‌های این بیماری توضیح داد: «کبد چرب در مراحل اولیه نشانه خاصی ندارد. اما در صورت عدم رعایت رژیم غذایی و پیشروی بیماری، می‌تواند منجر به سوءهاضمه شود. در مراحل پیشرفته‌تر، علائمی مانند خستگی، کاهش اشتها و کاهش وزن، احساس ضعف، تهوع، گیجی و عدم تمرکز و همچنین درد در قسمت راست و بالای شکم ظاهر می‌شوند.»
وی درباره روش‌های تشخیص بیماری نیز گفت: «علاوه بر علائم بالینی، بزرگ شدن کبد، تست‌های خونی (به ویژه تست آنزیم‌های کبدی) و سونوگرافی کبد از جمله راه‌های اصلی تشخیص کبد چرب هستند.»
توصیه‌های تغذیه‌ای برای کنترل کبد چرب
کارشناس تغذیه شبکه بهداشت و درمان شهرستان استهبان تاکید کرد که رعایت اصول تغذیه صحیح نقش حیاتی در کنترل و بهبود کبد چرب دارد و توصیه‌های زیر را ارائه داد:
- کاهش وزن تدریجی: «کاهش ۷ تا ۱۰ درصد وزن کنونی بدن، زیر نظر کارشناس تغذیه، از اهمیت بالایی برخوردار است.»
- عادات غذایی صحیح: «غذا خوردن با آرامش و مصرف سبزی و سالاد بدون سس به همراه وعده‌های غذایی را فراموش نکنید.»
- پرهیز از چربی‌های مضر: «از مصرف چربی‌های قابل مشاهده گوشت و پوست مرغ قبل از پخت خودداری کنید. همچنین سوسیس، کالباس و همبرگر را از برنامه غذایی خود حذف کنید.»
- افزایش مصرف فیبر: «مصرف روزانه مواد غذایی حاوی فیبر مانند انواع میوه‌ها، سبزی‌ها، دانه‌های کامل غلات (گندم، جو، جو دوسر)، حبوبات و نان‌های سبوس‌دار را در دستور کار قرار دهید.»
- غذاهای مفید برای کبد: «سیب، مرکبات، انگور، گوجه فرنگی، هویج، سیر و پیاز، کدو خورشی، کرفس، شوید و چای سبز را به دلیل نقش آنها در پیشگیری از کبد چرب، در برنامه غذایی خود بگنجانید.»
- لبنیات کم‌چرب: «مصرف لبنیات کم‌چرب را جایگزین لبنیات پرچرب کنید.»
- نحوه مصرف مایعات: «از نوشیدن آب و مایعات هنگام صرف غذا خودداری کنید، مگر در شرایط ضروری و مشکل در بلع غذا.»
- ماهی در رژیم غذایی: «حداقل دو بار در هفته ماهی را به صورت آب‌پز یا بخارپز مصرف کنید. اگر طعم ماهی را دوست ندارید، با افزودن سبزی‌های معطر و آبلیمو، آن را با ذائقه خود تطبیق دهید.»
- پرهیز از قند و شکر: «مصرف شیرینی‌ها و نوشیدنی‌های حاوی فروکتوز و شکر مانند چای شیرین، نوشابه، انواع شیرینی به ویژه شیرینی‌های خامه‌ای، شکلات و آبنبات را به طور کامل کنار بگذارید.»
- کاهش چربی‌های اشباع: «از مصرف زیاد چربی، به ویژه چربی‌های اشباع مانند خامه، سرشیر، چیپس و سس سفید، پرهیز کنید.»
- انتخاب روغن‌های سالم: «از روغن‌های گیاهی مایع مانند روغن زیتون، کانولا (کلزا)، کنجد، سویا و آفتابگردان برای پخت‌وپز استفاده کنید.»
- روش‌های پخت سالم: «غذاها را به صورت آب‌پز، بخارپز و کبابی تهیه کنید و مصرف غذاهای سرخ‌کرده (حتی پیاز داغ و نعناع داغ) را به حداقل برسانید.»
- اهمیت ورزش: «ورزش‌های هوازی با شدت متوسط را حداقل ۳۰ دقیقه در روز و ۵ بار در هفته (مجموعاً ۱۵۰ تا ۲۰۰ دقیقه در هفته)، بر حسب توانایی‌های فردی، انجام دهید.»
ضیائی در پایان تاکید کرد: «در کنار رعایت توصیه‌های تغذیه‌ای، فعالیت بدنی و پرهیز از الکل، کنترل استرس و فشارهای عصبی نیز تاثیر بسیار زیادی در بهبودی این بیماری دارد. بنابراین، به سلامت روان خود نیز توجه ویژه‌ای داشته باشید.»
