کشف دی‌اکسید کربن در جو سیارات فراخورشیدی؛یافته تکان‌دهنده تلسکوپ جیمز وب
به گزارش اول فارس، سازمان فضایی آمریکا، ناسا، اعلام کرد که تلسکوپ فضایی جیمز وب برای نخستین‌بار موفق به مشاهده مستقیم دی‌اکسید کربن در جو سیارات فراخورشیدی شده است.
تیمی به رهبری دانشمندان آمریکایی موفق شده‌اند حضور دی‌اکسید کربن را در جوهر چهار سیاره شناخته‌شده در منظومه «اچ‌آر ۸۷۹۹» شناسایی کنند.
این منظومه در ۱۳۰ سال نوری از زمین واقع شده است و تنها ۳۰ میلیون سال عمر دارد که در مقایسه با قدمت ۴.۶ میلیارد ساله منظومه شمسی ما بسیار جوان محسوب می‌شود.
ناسا در بیانیه‌ای اعلام کرد: «تصاویر تازه تلسکوپ وب از دو منظومه نمادین اچ‌آر ۸۷۹۹ و اریدانی ۵۱ و سیارات‌شان، پژوهشگران را مبهوت کرده و اطلاعات جدیدی درباره ترکیب شیمیایی غول‌های گازی جوان ارائه داده است.»
برای این رصد بی‌سابقه، دانشمندان از ابزارهای کرونوگراف تلسکوپ استفاده کردند که نور درخشان ستارگان را مسدود می‌کنند تا سیارات اطرافشان با وضوح بیشتری دیده شوند.
ویلیام بالمر، اخترفیزیکدان دانشگاه جان هاپکینز و نویسنده اصلی این مطالعه، در این باره گفت: «مثل این است که انگشت شست‌تان را جلوی خورشید بگیرید تا بتوانید اطراف آن را ببینید.»
پیش‌تر تلسکوپ جیمز وب سیارات فراخورشیدی را تنها زمانی مشاهده می‌کرد که از برابر ستاره خود عبور می‌کردند؛ روشی که موسوم به «ترانزیت» است.
این روش در سال ۲۰۲۲ برای شناسایی غیرمستقیم دی‌اکسید کربن در سیاره‌ای به نام «وسپ-۳۹» به‌کار رفت. اما در کشف اخیر دانشمندان برای نخستین‌بار توانسته‌اند نور منتشرشده از خود سیاره را مستقیماً مشاهده کنند و نه فقط اثر آن بر نور ستاره میزبان را.
شبیه‌سازی فرضی از سیاره وسپ-۳۹ که در آن دی‌اکسید کربن پیدا شده بودتصویر: ناسا
پژوهشگران این کار را به «تشخیص کرم شب‌تاب کنار یک فانوس دریایی با کمک چراغ‌قوه» تشبیه کرد‌ه‌اند.
با وجود اینکه غول‌های گازی مانند منظومه کشف‌شده برای میزبانی زندگی مناسب نیستند، با این حال دکتر بالمر می‌گوید ممکن است قمرهایی پیرامون آن‌ها وجود داشته باشند که دارای شرایط مناسب برای زندگی باشند.
مأموریت‌هایی نیز هم‌اکنون برای بررسی وجود آب مایع در زیر پوسته یخی برخی از قمرهای مشتری در حال انجام هستند.
دی‌اکسید کربن یکی از عناصر اصلی برای شکل‌گیری زندگی در زمین است و به همین دلیل، یافتن آن در سیارات دوردست بسیار مهم تلقی می‌شود.
در سرمای عمیق فضا، دی‌اکسید کربن به ذرات یخ تبدیل می‌شود و حضور آن می‌تواند نشانه‌ای از روند شکل‌گیری سیارات باشد.
به گفته اخترشناسان سیاراتی چون مشتری و زحل احتمالاً از ذرات ریز یخ‌زده‌ای تشکیل شده‌اند که به مرور به یک هسته جامد تبدیل شده و سپس با جذب گاز، به غول‌های گازی تبدیل شده‌اند.
آقای بالمر می‌گوید: «این کشف، یکی از قطعات کلیدی پازل است که نشان می‌دهد سیارات دوردست می‌توانند دقیقاً مانند سیارات منظومه شمسی ما شکل بگیرند.»
هرچند هنوز مشخص نیست این روند تا چه اندازه در کیهان رایج است.
تاکنون نزدیک به ۶ هزار سیاره فراخورشیدی شناسایی شده‌اند، اما هیچ‌کدام زیست‌پذیر نبوده‌اند. در حالی که محققان می‌گویند اهداف بعدی باید تمرکز روی سیارات کوچک‌تر و مشابه زمین باشد، ناسا قصد دارد در سال ۲۰۲۷ تلسکوپ فضایی «نانسی گریس رومَن» را برای بررسی چنین سیاراتی به فضا پرتاب کند.
سال گذشته تلسکوپ جیمز وب موفق به شناسایی دی‌اکسید کربن و پراکسید هیدروژن در سطح قمر شارون، بزرگ‌ترین قمر پلوتو، شده بود.
نتایج تحقیقات تازه در نشریه علمی «The Astrophysical Journal» منتشر شده است.منبع:یورونیوز
