گزارشی تلخ از خشک شدن گسترده جنگل تخت جمشید

درختان جنگل تخت جمشید به شکل گسترده در حال خشک شدن است. درختان جنگل مرودشت نیاز به آبیاری، هرس درختان و سمپاشی دارد اما وقتی به این درختان رسیدگی نمی‌شود خشک می شوند ،  کرم‌های ساقه‌خوار به درختان جنگل مرودشت حمله می کنند و  و در نهایت قطع قطع شده و می افتند. اما چرا به درختان با ارزش این منطقه توجه نمی شود و آسیب ها و علل ها مبحثی که در این گزارش در گفت و گو با کارشناسان به آن پرداخته شده است.

رکنا: کارشناسان و فعالان محیط زیست منطقه معتقدند :به جنگل مرودشت رسیدگی نمی‌شود. آبیاری جنگل مرودشت باران به باران انجام می‌شود و از بارش‌های امسال تا بارندگی سال بعد این درختان خشک و بی‌آب می‌مانند. تمام درختان جنگل مرودشت دچار آفت شده‌اند و حتی در کنار درختان افتاده و قطع شده نیز نهال جدید کاشته نمی‌شود و اگر به تصاویر هوایی از جنگ مرودشت نگاه کنید، خالی شدن بخشی از این جنگل از پوشش گیاهی را مشاهده می‌کنید.

خشک کردن درختان هدفمند و برنامه ریزی شده است؟
با اینکه کارشناسان محیط زیستی به توجه ای به نگهداشت درختان جنگل مروردشت و تخت جمشید را باعث خشک شدن آن می دانند عده ای نیز خشک شدن درختان در نقاط مختلف کشور را از تهران تا گیلان تا شیراز را هدفمند می دانند و مدعی هستند که قوه قضائیه و نهادهای مربوطه باید از زاویه ای دیگر نیز به مبحث خشک شدن درختان کشور ورود کرده و بررسی های تخصصی انجام دهند که آیا برخی افراد یا جریانات به دنبال خشکاندن درختان بخصوص درختان با ارزش و تاریخی هستند.  این افراد در ادامه این فرضیه خود می گویند که احتمالا این افراد تلاش دارند با خشک کردن درختان شرایط را برای  تجاری سازی مهیا کنند.

به طور مثال حاشیه جاده جنگل تخت جمشید محل تردد گردشگر است و قصد دارند با خشک کردن درختان، تجاری سازی کرده و تفرجگاه بسازند.

این فرضیه اما نیاز ورود و دقت نهادهای مسئول اعم از میراث فرهنگی، شهرداری و سازمان حفاظت از محیط زیست را می طلبد.

تاکید کارشناسان محیط زیست بر بی توجهی به نگهداشت درختان
دکتر وحید اعتماد- عضو هئیت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهرانبا تاکید بر اینکه خشکاندن درختان در محدوده های شهری و اطراف جاده ها به یک اپیدمی خطرناک تبدیل شده است گفت: خشکاندن درختان در محدوده هایی که زیر مجموعه مدیریت شهرداری ها یا سازمان راهداری هستند مخصوص امروز و دیروز نیست و بسیار از سودجویان به دلایل گوناگون سالهاست که به این امر مشغول هستند. ولی این روزها به دلیل گسترش شبکه های اجتماعی و توجه افکار عمومی به مقوله محیط زیست این مسئله بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.

یکی از  مهمترین دلایل خشک شدن درختان در برخی شهرها یاد مراکز دولتی ، اداری ، ورزشی و غیره عدم آبیاری به موقع درختان دست کاشت است. به نحوی که در بسیاری موارد مراکز دانشگاهی کشور حتی دانشکده های منابع طبیعی و همچنین در مورد اخیر در جنگل های تخت جمشید شاهد آن هستیم که تعداد زیادی درخت به دلیل عدم آبیاری به موقع مقاومت خود را در برابر گرمای شدید و بروز آفات از دست داده و رفته رفته خشک شده اند. یکی از علل این مسئله بحران آب در برخی مناطق کشور است اما باز هم شاهد آن هستیم که مدیران مراکز دولتی یا حتی شهرداری با وجود در اختیار داشتن منابع آبی عمدا یا سهوا در آبیاری درختان محدوده مدیریت خود سهل انگاری می کنند.

دکتر وحید اعتماد- عضو هئیت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران در ادامه افزود: پایبند نبودن بسیاری از کارفرمایان به ساختمان سازی به مقررات تعیین شده به همراه نظارت پایین شهرداری ها و کافی نبود جرایم قطع یا خشکاندن درختان باعث می شود که سازندگان ساختمان ها در بسیاری از موارد عمدا در حین فرایند ساخت ساختمان یا بعد از پایان کار درختان را بخشکانند تا شهرداری در نهایت مجبور به قطع و جمع آوری درختان خشک شده شود. البته در برخی موارد هم مدیران دانشگاه ها، اماکن ورزشی و سایر مراکز عمومی به دلیل اجرای طرح های توسعه و ساخت و ساز درختان محدوده مدیریت خود بدون اجازه شهرداری ها می خشکانند یا قطع می کنند.

دکتر وحید اعتماد با بیان اینکه گاهی مغازه داران هم عمدا درختان را می خشکانند ادامه داد: تقریبا در بسیاری از شهرهای کشور با توجه به عرض کم پیاده روها درختان بلند مانع دید تابلو مغازه ها می شود و مغازه داران هم که معیشت شان به دیده شدن تابلوهای مغازه هایشان است ، به عمد یا شاخه درختان را قطع می کنند یا با روش مختلف از جمله پاشیدن سموم شیمیایی ، پوست کردن یا غیره می خشکانند. در این موارد نیز چون جریمه ای وجود ندارد. شهرداری در نهایت به جای برخورد با متخلفان فقط با دریافت جریمه اندک درختان را قطع می کنند.

دکتر وحید اعتماد در پایان گفت: در حاشیه بعضی جاده های کشور اراضی کشاورزی وجود دارد و در همان مناطق بعضا وزارت راه اقدام به درختکاری کرده است. وجود این درختان برای بعضی کشاورزان با تولید محصولات آنها در تعارض است و آنها برای اینکه بتوانند محصول بیشتری را تولید کنند یا اراضی خود را توسعه دهند اقدام به خشکاندن درختان حاشیه جاده ها  می کنند این مسئله در کنار نگهداری ضعیف سازمان راهداری از درختان کنار جاده ها در برخی شهرها از جمله عوامل خشک شدن درختان محسوب می شود.