گوشه ای از بهشت روی زمین، نورآباد ممسنی

به گزارش اول فارس، شهرستان نورآباد ممسنی، همه دیدنی‌ها و جذابیت‌ها در خود جای داده است؛ از جاذبه‌های تاریخی و مذهبی گرفته تا نقاط بکر طبیعی تا بیننده را مسحور خود کرده و به بیان سبحان الله وادارد .

در آثار ابن‌بطوطه، اشاره‌ای به ممسنی و وضعیت آب و هوایی و معیشتی مردمان آن دیار شده است و البته آثار و دست‌نوشته‌های به‌جا مانده ازهزاره‌ی سوم تا هشتم پیش از میلاد این باور را که ‌نخستین جرقه‌ی تمدن ایرانی در این منطقه زده شده و مشاهیر، عالمان و بزرگان ممسنی حافظ و امانتدار این میراث ارزشمند بوده‌اند، تقویت می‌کند .

وجود جنگل‌ها و مراتع گسترده، منابع غنی آب و خاک، دشت‌های حاصلخیز کم شیب، تنوع آب و هوایی و گیاهی همه‌ی شرایط مناسب را برای شکل‌گیری تمدن‌های اولیه در این سرزمین پهناور در برداشته است .

یادمان‌های تاریخی این شهرستان از دوران پیش از تاریخ مربوط به هزاره‌ی سوم تا هشتم پیش از میلاد به‌جا مانده که در قالب تپه‌های باستانی نمودار است .

پیشینه تپه‌ی نورآباد به چهارهزارسال قبل از میلاد باز می‌گردد و تل بختیاری که در فاصله سه کیلومتری نورآباد قرار گرفته، مربوط به هزاره‌ی پنجم سال پانصد پیش از میلاد، تل جوی نورآباد و تپه‌ی دیمه میل، مربوط به هزاره سوم و چهارم بر می‌گردد؛ این شهرستان ده‌ها تپه و نقطه باستانی دارد که ریشه‌های تاریخی آن به پیش از میلاد مربوط بوده و به همین دلیل مورد توجه کاوشگران و باستانشناسان قرار داشته است.

هم‌چنین یادمان‌های تاریخی اسلامی در ممسنی به‌جا مانده از جمله شهرخفرک و تشگه درشوسنی و مصیری و شهر چهار بازار تل اسپید است .

نام قدیمی شهرستان ممسنی در بدو تشکیل، انزان یا انشان بوده‌ سپس انبوران، نوبندگان و شولستان و در اواخر سلسله‌ی صفوی به ممسنی تغییر نام یافته است .

شهرستان ممسنی علاوه بر آثار تاریخی و مذهبی، جلوه‌های طبیعی چون دره همیشه سرسبز و زیبای بوان با پوشش گیاهی بلوط و بادام و دریاچه‌های هفت برم در منطقه دشمن زیاری دارد .

آب و هوای معتدل آن سرسبزی را به خصوص در ماه‌های بهمن، اسفند و اوایل بهار به این منطقه ارزانی بخشیده است .

مزارع کشاورزی در این منطقه بر زیبایی طبیعی آن افزوده است عشایری بودن منطقه به همراه دست‌بافته‌های محلی از جذابیت‌های بکر این منطقه زیبا و بسیار دیدنی در استان فارس به‌شمار می‌رود .

برخی مراکز دیدنی ممسنی که بالغ بر ۵.۵ درصد از کل مساحت فارس را به‌خود اختصاص داده، شامل میل اژدها، مقبره داودختر، بازمانده‌ی کاخ‌های هخامنشی، نقش گورنکان، نقش بهرام و البته امامزاده سیدعلاءالدین محمد(ع) است .

برای رسیدن به این شهرستان می‌توان پس از گذر از شیراز، شهر تاریخی بیشابور در کازرون را دید و از چنار شاهیجان گذشت و به نورآباد رسید.

یا اینکه مسیر غرب استان فارس را پیش گرفت و با عبور از شیراز به سمت سپیدان رفت و از مسیری کوهستانی و زیبا، وارد شهرستان ممسنی شد .

جذابیت‌های گردشگری ممسنی 

یکی از جاذبه‌های گردشگری مذهبی این شهرستان بقعه امامزاده سیدعلاالدین محمد(ع) در شمال شرقی شهر نورآباد است، این مقبره مدفن یکی از فرزندان امام موسی کاظم(ع) و دختر بزرگوارشان است .

این امامزاده شامل دو بنای قدیمی و نوساز است، ساختمان قدیمی شامل یک فضای چهارگوش در وسط با سقفی هلالی با تزیینات ساده گچبری و ساختمان جدید شامل یک شبستان است که در وسط آن ضریح قلم‌کاری شده قرار دارد .

نقش برجسته‌ گورانگون در روستای سه‌تلن se tolen ، نقش برجسته‌ای از زمان ایلامی است .

این نقش برجسته صخره‌ای شامل دو رب‌النوع، یکی به صورت مرد و دیگری به صورت زن است که در میان پرستش‌کنندگان خود نشسته‌اند، طبق کاوش‌های علمی این مجموعه شامل یکی از معابد و محل پرستشگاه دوران ایلامی بوده که هنر قوم سومر را نمایان می‌کند .

میل اژدها 

میل اژدها یا دیمه میل برج سنگی چهارگوشی در پایه‌ی کوه شیرمرد و در منطقه‌ای به نام دیمه‌ی میل در ده کیلومتری غرب نورآباد قرار گرفته است.

این برج که ظاهراً یک پرستشگاه یا آتشکده بوده، هفت متر ارتفاع و حدود سه و نیم متر عرض دارد، این بنا شامل پانزده ‪ردیف سنگ لاشه مکعبی شکل در آن دیده می‌شود.

آثار دوران هخامنشیان 

در روستای سراوان در فاصله‌ی شش کیلومتری غرب فهلیان و ‪ کیلومتری شهر نورآباد آثاری از دوران هخامنشی باقی مانده که شامل چند پایه ستون با تزیینات گل نیلوفر یا لوتوس و شبیه به پایه ستون‌های تخت جمشید است؛ در منطقه سراب بهرام در جنوب ممسنی، تعدادی نقش برجسته صخره‌ای از دوران ساسانی وجود دارد که به‌واسطه‌ی وجود چشمه‌ی آبی در کنار آن به نقش سراب بهرام معروف شده است؛ این نقش برجسته بهرام دوم را نشان می‌دهد که در دو طرفش دو نفر از بزرگان ساسانی به حالت احترام ایستاده‌اند و به نشانه‌ی احترام انگشت سبابه خود را رو به بالا نگه‌داشته‌اند.

در شهرستان ممسنی آثار تاریخی دیگری مانند دخمه سنگی مادر و دختر، آثار آسیاب آبی، حمام و پل قدیمی فهلیان، امامزاده شیرمردو سپید دژ و آثاری طبیعی نظیر آبشار تنگسا وجود دارد .

جاذبه‌های طبیعی

تنگ بوان که نزد اهالی محل به بهشت گمشده هم شهرت دارد، حدود ۲۰ کیلومتری نورآباد و تنگه‌ای سرسبز و زیباست که سالانه هزاران نفر را به خود جذب می‌کند .

تنگ بوان دارای چشمه‌ها و آبشار‌های فراوان و دیدنی بسیاری است؛ طبیعتی که تابستانی خنک و البته زمستانی سرد را به ارمغان آورده و در همه فصول گردشگرانی را به خود جلب می کند .

بزرگ‌ترین آبشار بوان «آبشار پولکی» نام دارد و پنجمین آبشار بزرگ ایران است. این مکان به علت نزدیکی به جاده اصلی، در محور چهار استان فارس، بوشهر، خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد قرار گرفته و امکان دسترسی ساکنان شهرهای پر جمعیت این استان‌ها را در فاصله زمانی مناسب فراهم می‌آورد .

  زیر حوزه آبخیز وسیع و منطقه جنگلی پر باران بالادست این تنگ، موجب فراوانی آب شیرین و گوارای تنگ بوان شده است، به طوری که در طول سال به ویژه در فصل بهار از روی اغلب دیواره‌های صخره‌ای تنگ، آبشارهای زیبا سرازیر می‌شوند .

درختان گردوی تنومند باغ‌های این منطقه، عمری طولانی دارند. بعضی از این درختان تا شعاع ۱۰-۱۵ متری از ورود نور آفتاب به زیر درختان جلوگیری می‌کنند. اختلاف درجه حرارت این تنگه با نورآباد در روزهای گرم تابستان،‌گاه به بیش از ده درجه سانتی گراد می‌رسد .

هرایرز 

از دیگر جاذبه‌های طبیعی این شهرستان هرایرز است که در آن دو رودخانه پر آب فصلی و چندین چشمه دائمی جریان دارد که محیط سرسبز و دل انگیزی را در مسیر خود به وجود آورده‌اند .

چشمهٔ سراب باغ که از چشمه‌های دائمی این منطقه است، حتی در فصل تابستان نیز به لحاظ محیط خنک و سرسبز اَن و برکه‌ای که در سرچشمه اَن ساخته شده، تفرجگاه بسیار مناسبی برای گذران اوقات گرم سال است .

مشابه همین چشمه و محیط اَن به فاصلهٔ هزار متری در منطقه‌ای به نام هرایرز بالایی قرار دارد، که قسمتی از اَب روستا نیز از اَن تأمین می‌شود. یکی دیگر از ویژگی‌های منطقه هرایرز، تنوع گونه‌های گیاهی است. این منطقه همانند بسیاری از مناطق دیگر زاگرس، دارای کوه‌های پوشیده از درخت بلوط است. درختان بلوط این منطقه برخلاف مناطق سردسیر رشته کوه زاگرس که عموماً دارای جثه ریزی بوده و به مراتب از تنه و ساقه بزرگتری برخوردار است.

سراب سیاه منصورآباد 

این جاذبه طبیعی در حدود ۲۸ کیلومتری شمال غربی مصیری و در کنار روستای سراب سیاه منصورآباد رستم واقع شده‌ و چشم‌انداز آن چشمه سارهای جوشنده قابل قایق‌رانی و سرگرمی آن شنا و ماهی‌گیری و زیارت امامزاده سید نورالدین و دیدار آثار تاریخی است .

پتکون زیرد 

جاذبه پتکون در ۱۵ کیلومتری جنوب غربی شهر مصیری و در شرق روستای برافتاب و شمال روستای زیردو قرار دارد چشم‌انداز این مکان چشمه سارهای جوشنده، کوه، صحرای سرسبز، و آثار تاریخی است .

دلی زوال و دشتک، سرچشمه گجستان و آبشار تنگسا و تفرجگاه دیمه میل و…. ده‌ها نقطه زیبا و دیدنی، از مکان‌های جذاب شهرستان نورآباد ممسنی است .