همین که هوش مصنوعی عام یا فراهوش از هوشمندترین انسان‌ها پیشی بگیرد، همگامی با آهنگ پیشرفت آن برای ما ناممکن خواهد بود.
برخی از سردمداران پژوهش در حوزه هوش مصنوعی خواستار توقف تحقیقات در حوزه هوش مصنوعی شده‌اند؛ با این ادعا که ابتدا باید فورا به مشکلات ایمنی آن رسیدگی کرد. در غیر این صورت، پیامدهای هوش مصنوعی ممکن است برای بشریت ویرانگر باشد.
بعضی دیگر از محققان می‌گویند هرگونه وقفه در پیشرفت هوش مصنوعی نه تنها در مقیاس جهانی عملا امکان‌پذیر نیست، بلکه ممکن است سد راه پیشرفت‌هایی شود که احتمالا هم کیفیت زندگی بشر را بهبود می‌بخشند و هم جان انسان‌ها را نجات می‌دهند.
این هوش مصنوعی که هم‌اکنون وجود دارد، می‌تواند جامعه را با روش‌های جدیدی که هر روز شاهد آن‌هاییم، عمیقا دگرگون کند. حال روند پیشرفت آن در سال‌های پیش رو چگونه خواهد بود؟ در ادامه، به پنج روش که هوش مصنوعی از طریق آن‌ها جهان بهتری می‌سازد و پنج روش که ممکن است کار را به طرز وحشتناکی خراب کند، می‌پردازیم.
خودکار کردن مشاغل
پس از انقلاب صنعتی، فناوری مشاغل را خودکار کرد اما این اتفاق تاکنون در چنین مقیاسی رخ نداده بود. همه افراد از رانندگان تریلی گرفته تا صداپیشگان در معرض خطر جایگزینی با هوش مصنوعیاند.
طبق مطالعه جدیدی که اوپن‌ای‌آی، پدیدآورنده چت جی‌پی‌تی، انجام داد، در آینده نزدیک فقط کمی بیش از ۳۰ عنوان شغلی از شر هوش مصنوعی در امان خواهند بود. این مشاغل در طیفی از مکانیکی تا ورزشکاری حرفه‌ای جای دارند؛ گرچه نماینده بخش کوچکی از بازار کار فعلی‌اند.
اگرچه شغل‌های جدیدی نیز پدید خواهند آمد، احتمال زیادی وجود دارد که اکثر مردم بیکار بمانند. این واقعه ممکن است به شکل‌گیری موارد زیر منجر شود:
آرمان‌شهری: طبقه جدیدی با اوقات فراغت پدید می‌آید که با درآمد پایه جهانی زندگی می‌کنند که از محل مالیات بر ربات‌ها و شرکت‌های بهره‌برداری‌کننده از آن‌ها تامین می‌شود.
مردم جهان آینده وارد فروشگاه اپلیکیشن (اپ استور) می‌شوند و با جست‌وجوی «مواد مخدر»، تعدادی اپلیکیشن مخصوص تجربیات این مواد برایشان ظاهر می‌شود. نمونه‌ای ۳۰ ثانیه‌ای از یکی از آن‌ها را انتخاب می‌کنند که با برقراری رابطه بین مغز و ماشین در ذهن فرد همان تجربه را ایجاد می‌کند.
اگر آن تجربه را بپسندند، می‌توانند برای داشتن آن تجربه به مدت یک ساعت یا هرقدر بخواهند هزینه بپردازند.
پاد آرمان‌شهری: بیکاری انبوه به آشوب اجتماعی منجر می‌شود؛ به همان شکل که کارگران اخراجی کارخانه‌ها ماشین‌هایی را که جانشینشان شده بودند، از دور خارج کردند. برخی نگران‌اند به خطر افتادن تعداد زیادی شغل و وجود احتمال نابرابری شدید ثروت سرانجام به فروپاشی اجتماعی منجر شود.
اکتشافات علمی
هوش مصنوعی هم‌اکنون از عوامل وقوع پیشرفت‌های بزرگ علمی است و زمانی را که طول می‌کشد تا به این کشفیات برسیم، به‌شدت کاهش می‌دهد.
از جمله اختراع میلیون‌ها ماده‌ای که قبلا وجود نداشتند، یافتن مولکول‌های مواد مخدری که سرعت بالقوه آن‌ها هزار برابر روش‌های پیشرفته قبلی بوده است و نیز درک بهتر جهان. این‌ها بهترین و بدترین پیامدهای هوش مصنوعیاند:
آرمان‌شهری: با درمان سرطان و تمام بیماری‌های مرگبار، عصر جدیدی در بهداشت و رفاه بشر آغاز می‌شود. محققان هم‌اکنون نیز از ابزار هوش مصنوعی در ایجاد پیشرفت‌های عظیم در عرصه پزشکی افزایش طول عمر با هدف توقف پیر شدن یا حتی برعکس کردن روند آن استفاده کرده‌اند.
پادآرمان‌شهری: از همین فناوری بر پایه هوش مصنوعی می‌توان برای رسیدن به اهداف شرورانه بهره برد و بیماری‌ها و ویروس‌های کاملا جدید ایجاد کرد. این‌ها می‌تواند کارکرد سلاح زیستی داشته باشد، یعنی سلاحی که قدرت نابود کردن جمعیت زیادی را دارد که به روش‌های درمانی یا فناوری لازم برای تولید این روش‌ها دسترسی ندارند.
ربات‌های هوش مصنوعی
ماشین‌هایی که مغزی از جنس هوش مصنوعی دارند، می‌توانند به جاهایی بروند و کارهایی بکنند که از نظر فیزیکی برای انسان غیرممکن است.
ربات‌های هوشمند بدون نیاز به اکسیژن، مواد مغذی یا حتی طول عمر محدود، می‌توانند بی آنکه جان انسان را به خطر بیندازند، به ماموریت‌های فضایی بروند یا کارهای خطرناکی انجام دهند.
این ممکن است پیامدهایی در دو سر طیف داشته باشد:
آرمان‌شهری: ربات‌های هوش مصنوعی به انسان در کاوش و تشکیل اجتماع در بخش‌هایی از این جهان کمک کنند تا بشر به گونه‌ای چندسیاره‌نشین تبدیل شود. بدین ترتیب بقای بشر برای میلیون‌ها سال و حتی شاید بیش از عمر خورشید تضمین می‌شود.
پادآرمان‌شهری: ربات‌های هوش مصنوعی در سیارات دیگر یا حتی جاهایی از زمین که سکونت در آن سخت است، مانند قطب جنوب یا اعماق اقیانوس، جوامع خود را تشکیل دهند. با پیشرفت و شکوفایی تمدن این ربات‌ها، تمدن ما از بین برود.
پیدایش انسان بر پایه هوش مصنوعی
ده‌ها شرکت نوآفرین هم‌اکنون می‌کوشند برای کار گذاشتن رایانه در مغز انسان روش‌هایی پیدا کنند و برخی از این شرکت‌ها آشکارا قصد دارند به ما کمک کنند با هوش مصنوعی پیشرفته رقابت کنیم.
شرکت نیورالینک ایلان ماسک تاکنون این فناوری را روی خوک و میمون آزمایش کرده است که آن‌ها را قادر می‌کند با ذهنشان بازی ویدیویی انجام دهند.
شرکت‌های دیگری نیز این فناوری را روی انسان‌های معلول آزموده‌اند تا بتوانند افکار را مستقیما به متن تبدیل کنند. این امکان می‌تواند به این شکل‌ها زندگی ما را بهبود بخشد یا نابود کند:
آرمان‌شهری: تراشه‌های مغزی هوش مصنوعی امکان پیشرفت جامعه ما را با سرعت فناورانه تصورناپذیری فراهم می‌کند. استفاده از این تراشه‌ها در کنار پیشرفت‌ها در زمینه بهداشت و سلامت ممکن است به آغاز عصر جدید پسابشری سایبورگ منجر شود.
پادآرمان‌شهری: اگر فناوری رابطه مغز و ماشین در دسترس همه نباشد یا همه‌پذیر نشود، ممکن است به‌سرعت جامعه‌ای دوقطبی متشکل از برخورداران از هوش مصنوعی و محرومان از آن شکل بگیرد.
سبقت گرفتن هوش مصنوعی از هوش انسان
بسته به آنکه گوینده چه کسی باشد، فاصله ما با این وضعیت به اصطلاح تکینکی فناوری، چند سال تا چند دهه است.
همین که هوش مصنوعی عام یا فراهوش از هوشمندترین انسان‌ها پیشی بگیرد، همگامی با آهنگ پیشرفت آن برای ما ناممکن خواهد بود و رشد فناوری مهارناپذیر و برگشت‌ناپذیر خواهد شد. پیامدهای چنین وضعیتی نیز چنین خواهد بود:
آرمان‌شهری: ما در دنیایی زندگی خواهیم کرد که در آن هوش مصنوعی تمامی نیازها و آروزهای ما را در نقش واسط و خدمتکار برآورده می‌کند؛ به طوری که امکان خواهیم یافت بدون نگرانی از کارها یا وظایف روزمره به سراغ علائق خود در دنیای واقعی برویم یا به بهشت مجازی شخصی وصل شویم تا در آن حس سعادتی به ما دست دهد که با مصرف سوما در دنیای شگفت‌انگیز نو [دنیایی پادآرمان‌شهری در رمانی به همین نام نوشته آلدوس هاکسلی] حاصل می‌شد.
پادآرمان‌شهری: به‌سرعت وضعیتی پیش می‌آید که هوش مصنوعی دیگر به ما نیازی نخواهد داشت تا همچون انگل‌های هدردهنده منابع جلوه کنیم و ما را از عرصه کره زمین محو کنند.
نظرات