با ۱۰ علت اصلی پژمرده شدن گیاهان آپارتمانی آشنا شوید
خشک شدن گیاهان آپارتمانی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. آبیاری به موقع، نور مناسب و خاک مرغوب تأثیرگذارترین عوامل هستند. در ادامه هر کدام از علت‌ها را همراه با نشانی‌های آن بررسی می‌کنیم:
۱-کم آبی
بیایید با شایع‌ترین دلیل پژمردگی گیاهان آغاز کنیم. کم آبی، باعث خشک شدن خاک و به طبع آن کمبود آب مورد نیاز برای ریشه‌های گیاه می‌شود. سیستم آب کماکان در رگ‌های گیاه در جریان و در حال تبخیر است، اما از سوی دیگر آب جدیدی وارد سیستم نمی‌شود و این باعث می‌شود تا آماسیدگی کاهش پیدا کند و گیاه جلوی چشمان شما پژمرده شود. تشخیص کم آبی بسیار ساده است. اگر شما برای مدتی به گیاه خود آب نداده‌اید و خاک گیاه شما بسیار خشک است، پس احتمالا با مشکل کم آبی روبرو هستید. احتمالا باید چندتایی برگ با لبه‌های قهوه‌ای نیز ببینید.
برای حل این مشکل کافی است میزان آب‌دهی را بیشتر کنید و امیدوار باشید که گیاه شما دوباره سرزنده خواهد شد. بعضی از گیاهان بیشتر تحمل پژمردگی را دارند و می‌توانند خود را به سرعت بازیابی کنند، اما در مجموع بهتر است اجازه ندهید هیچ گیاهی به سمت پژمردگی ناشی از کم آبی برود
۲- آبیاری بیش از حد
اگر به گیاه بیشتر از میزان نیازش آب بدهید به سمت زرد شدن و پوسیدگی می‌رود. آبیاری زیاد باعث می‌شود خاک همیشه خیس باشد و فضایی برای عبور هوا وجود نداشته باشد. به همین دلیل باکتری‌ها و میکروب‌های اطراف ریشه زیاد می‌شوند و باعث مرگ ریشه می‌شود. مرگ ریشه نیز به مرور کل گیاه را از بین می‌برد.
این اتفاق ممکن است به دلیل آبیاری بیش از حد یا نداشتن زهکشی مناسب برای گلدان رخ دهد. اگر همیشه سطح خاک گلدان شما خیس است و یا زیر گلدانی دائم پر از آب است پس گیاه ممکن است به زودی دچار پوسیدگی ریشه شود.
برای جلوگیری از این اتفاق گیاه را به اندازه کمتری آبیاری کنید. اگر گیاه شما دچار این مشکل شده است برای حل آن گیاه را از گلدان بیرون آورده، ریشه‌های پوسیده و نرم شده را جدا کنید، خاک جدید تهیه کنید، از زهکشی گلدان اطمینان پیدا کنید و در نهایت گیاه را با خاک جدید بکارید. این احتمال وجود دارد که گیاه دوباره زنده شود اما اگر پوسیدگی بیش از حد باشد دیگر سالم نخواهد شد.
۳-تغییرات دما
وقتی گیاه در دمایی قرار گیرد که تحمل آن را ندارد، همین دماست که علت پژمردگی آن می‌شود. اکثر گیاهان گرمسیری دمایی بین ۱۵ درجه الی ۳۲ درجه سانتی‌گراد را تحمل می‌کنند و شرایطی خارج از این بازه دمایی باعث ایجاد آسیب در برگ‌ها، ساقه‌ها و حتی ریشه‌ها می‌شود. پژمردگی گیاهان براثر تغییرات دما دو حالت دارد:
حالت اول: گرمای زیاد
دمای بیش از حد، اغلب باعث آسیب مستقیم به بافت‌های گیاه می‌شود، اما ممکن است با تبخیر بیشتر آب، باعث پژمردگی گیاه نیز شود. در این حالت نیاز گیاه به آب بیشتر می‌شود، اما ریشه‌ها دیگر نمی‌توانند این نیاز را تامین کنند و تعادل به هم می‌ریزد. اگر گیاه شما در نور مستقیم خورشید، کنار وسایل گرمایشی یا اتاقی گرم قرار دارد ممکن است با این مساله مواجه شوید. ممکن است یک گیاه در زمستان در کنار پنجره‌ای نورگیر بسیار خوشحال باشد، اما در تابستان از طریق همان پنجره آسیب ببیند.
فراموش نکنید خاک گیاهی که در محلی گرم قرار دارد، نسبت به گیاهی که در محلی خنک‌تر قرار دارد زودتر خشک می‌شود و نیاز به آب‌دهی بیشتری دارد. برای تشخیص این مشکل به نشانه‌هایی مانند سوختن برگ‌ها، پیچ‌خوردن برگ‌ها، ریزش برگ‌ها یا لبه‌های قهوه‌ای یا زرد در آن دقت کنید. برای حل این مشکل کافی است گیاه را به محلی خنک‌تر منتقل کنید و مطمئن شوید آب کافی به گیاه می‌رسد.
حالت دوم: سرمای زیاد
سوی دیگر ماجرا، سرمای بیش از حد قرار دارد که دلیل پژمردگی گیاهان است؛ اگر گیاه در محلی قرار گیرد که دمای هوا بسیار سرد باشد برگ‌ها، ساقه‌ها و ریشه‌هایش آسیب می‌بیند و این مساله باعث می‌شود ریشه نتواند آب مورد نیازش را تامین کند و پژمرده خواهد شد. این اتفاق برای گیاهان داخل خانه بسیار بعید است، اما اگر گیاه خود را در تابستان به بیرون منتقل می‌کنید، فراموش نکنید که با شروع پاییز آن‌ها را دوباره به داخل بیاورید تا از سرمازدگی در امان باشند.
۴-بیمار شدن گیاه
بیماری از دیگر علل پژمردگی و خشک شدن گیاهان آپارتمانی است. بیماری باعث می‌شود ریشه گیاه آسیب ببیند و در روند عبور جریان آب و مواد غذایی در گیاه اختلال به وجود بیاید. عدم تهویه هوا، آبیاری بیش از حد و نگهداری نادرست گیاه می‌تواند عامل به وجود آورنده گیاهان باشد. یکی از این نوع بیماری‌ها، فیوزاریوم است که در عرض یک روز برگ‌های گیاه را سیاه کرده و آن را کاملاً پژمرده می‌کند. در صورتی که متوجه بیماری در گیاه خود شدید به سرعت آن را به محیطی جدا از دیگر گیاهان انتقال دهید تا بیماری به آن‌ها سرایت نکند. برای پیشگیری از بروز این اتفاق، موارد زیر را بررسی کنید:
- زهکشی مناسب
- آبیاری کافی و نه بیش از حد
- گلدان با اندازه مناسب
- رعایت نکردن هر کدام از این عوامل باعث بروز آفت و میکروب در گلدان شده و بیماری به کل گیاه آسیب می‌زند.
۵- آفت
آفت‌ها نیز مانند بیماری می‌تواند سیستم گیاه را رفته رفته از بین ببرد. اگر به موقع متوجه وجود آن شدید با رعایت اصول لازم می‌توانید گیاه را نجات دهید. آفت‌ها به گیاه چسبیده، شیره آن را می‌کشند و مواد مغذی برای رسیدن به گیاه باقی نمی‌ماند. کنه‌ها، شته‌ها و حشرات معمولاً باعث به وجود آمدن آفت‌ها هستند. برای جلوگیری از این اتفاق هر ماه گیاه را چک کنید تا اگر حشرات زیاد نشده باشند بتوانید گیاه را نجات دهید. برای هر نوع آفت یک نوع آفت کش مناسب است. در این زمینه می‌توانید با یک فرد متخصص گل و گیاه مشورت کنید تا آفت کش مناسب را به شما معرفی کند.
۶-رطوبت کم
رطوبت کم می‌تواند خودش دلیل پژمردگی گیاهان شود؛ چراکه بسیاری از گیاهان خانگی به رطوبتی بیشتر از آن‌چه در خانه است نیاز دارند. البته ممکن است در این شرایط زنده بمانند، اما نمی‌توانند عملکرد صددرصدی و رشد خوبی داشته باشند.
برای مثال بعضی گیاهان مانند خزه‌ها یا برخی ارکیده‌ها، نیاز به رطوبتی بالا دارند و در صورتی که این نیاز تامین نشود واکنش نشان می‌دهند. کمبود رطوبت معمولا در زمستان و در داخل خانه رخ می‌دهد، زمانی که سیستم گرمایشی داخل خانه هوا را خشک و بدون رطوبت می‌کند. همچنین اتاق‌های نورگیر و گرم نیز رطوبت بسیار کمی دارند. گیاهان حساسی که در این شرایط قرار می‌گیرند، به‌سرعت پژمرده می‌شوند. بنابراین در هنگام خرید اینترنتی گیاه یا خرید گیاه از گلفروشی‌ها حتما از میزان رطوبت مورد نیاز گیاه خود مطلع شده و اگر گیاهی را نگهداری می‌کنید که رطوبت بالایی نیاز دارد، باید مراقب این شرایط باشید. به‌این‌منظور می‌توانید از دستگاه بخور برای تامین رطوبت استفاده کنید یا مقداری آب و سنگ در سینی زیر گلدان بریزید به‌صورتی که آب با گلدان تماس پیدا نکند. همچنین کنار هم قرار دادن چند گیاه در کنار یک‌دیگر نیز به تامین رطوبت کمک می‌کند. مکان‌هایی مانند حمام یا آشپزخانه نیز رطوبت بالایی دارند ومی‌توانید گیاه مورد نظرتان را در آنجا نگهداری کنید.
۷-کوددهی بیش از حد؛ علت پژمردگی گیاهان آپارتمانی
کوددهی بیش از حد نیز می‌تواند باعث پژمردگی و خشک شدن گیاهان آپارتمانی شود. ممکن است بر اساس این باور غلط که هر چه بیشتر به گیاه کود بدهید رشد و شادابی بیشتری خواهد داشت در مصرف کود زیاده روی کرده باشید. این در حالی است که گیاه در صورت دریافت بیش از حد کود آسیب می‌بیند و مسموم می‌شود معمولاً کوددهی کمتر از نیاز، گیاه را پژمرده نمی‌کند.
برای حل آن حدود ۵ دقیقه روی خاک را آب بگیرید و خاک را بشویید. اجازه دهید آب اضافی کاملاً و آرام آرام از زیر گلدان خارج شود. با انجام این کار نمک‌های تشکیل شده در نتیجه کوددهی بیش از حد شسته می‌شود و از زیر گلدان خارج می‌شود. در نتیجه گیاه شما کم کم دوباره سرزنده و سرسبز می‌شود.
۸- آبیاری نامناسب
آبیاری نامناسب تنها به معنی کم آبی یا پر آبی نیست. آبی که به گیاه می‌دهید باید در دمای محیط باشد. آب زیاد از حد سرد یا داغ به بافت گیاه آسیب می‌رساند.همچنین موقع آبیاری از آبپاش استفاده کنید و آب را در تمامی نقاط گلدان بریزید. اگر آبپاش ندارید سعی کنید هر اینچ خاک گلدان را آبیاری کنید و تنها در یک نقطه آب نریزید. همچنین می‌توانید یک کاسه را پر از آب کنید و گلدان را درون آن قرار دهید. اگر گلدان زهکشی مناسب داشته باشد کم کم مقدار آبی که نیاز دارد را به سمت خود می‌کشد. فراموش نکنید در این شرایط پس از گذشت یک ساعت اگر آبی در کاسه زیر گلدان باقی مانده بود حتماً آن را خالی کنید.
۹-بی توجهی به گیاه
گیاه برای نگهداری و شاداب ماندن به توجه احتیاج دارد. اگر شما مدتی از گیاه مراقب کنید، آب مافی به آن بدهید، کود مرغوب برای آن تهیه کنید و رطوبت کافی داشته باشد اما مدتی به آن بی توجه باشد گیاه در نهایت زنده نمی‌ماند. به همین دلیل حتماً باید هر هفته یا هر ماه بسته به نوع گیاه،آن را بررسی کنید و در صورت نیاز آفت کشی یا کوددهی کید یا آن را به گلدان بزرگ تری منتقل کنید.البته استثناهایی نیز وجود دارد. بعضی گیاهان به خصوص کاکتوس‌ها برای مدت طولانی در شرایط کم آبی و کمبود کود زنده می‌مانند.
۱۰-نور ناکافی و خشک شدن گیاهان
اغلب گیاهان به نور مستقیم یا غیر مستقیم احتیاج دارند. تقریباً هیچ گیاه آپارتمانی وجود دارد که بدون نور بتواند زنده باقی بماند. کاکتوس‌ها و ساکولنت‌ها به نور زیاد و مستقیم نیاز دارند به همین دلیل بهتر است در فضای باز نگهداری شوند. اگر آن‌ها را در خانه نگهداری می‌کنید بهتر است مقابل پنجره جنوبی یا غربی قرار دهید.
اگر گیاه شما کاکتوس نیست اما به نور زیاد احتیاج دارد پس باید پشت پنجره قرار بگیرد تا نور کافی همراه با یک فیلتر دریافت کند. موارد زیر نشانه‌های کمبود نور در گیاه است:
- لاغر شدن گیاه
- شل شدن گیاه
- رنگ پریده شدن گیاه
- ریزش برگ
- رویش ضعیف برگ‌های جدید
- کم رنگ بودن برگ‌ها تازه
برای جلوگیری از خشک شدن گیاهان آپارتمانی و بروز این مشکل نور محیطی که می‌خواهید گلدان را در آن قرار دهید، در نظر بگیرید و هنگام خرید حتماً آن را لحاظ کنید. پرده‌ها را در روز بکشید. پنجره‌های جنوب و پس از آن غرب و شرق بهترین نور را برای گیاه فراهم می‌کند. گیاهان را زیاد جا به جا نکنید تا برگ‌ها به سمت نور متمایل شوند.
نکات کلی برای جلوگیری از پژمردگی و خشک شدن گیاهان آپارتمانی
گیاه برای نشان دادن مشکلات خود به ما نشانه‌های مشخصی دارد. برای جلوگیری از بروز پژمردگی و خشک شدن گیاهان آپارتمانی لازم است به طور منظم آن را بررسی کنید. سپس با تشخیص درست مشکل اقدام به رفع آن کنید.
در نظر داشته باشید برای سلامت بیشتر گیاه اقدام به زیاده روی در آبیاری، کوددهی یا دیگر موارد گفته شده نکنید. در کل هر گیاهی با توجه شرایط مکانی که قرار دارد موارد به خصوص خود برای نگهداری بهتر نیز دارد. تجربه کمک زیادی می‌کند که رفته رفته تمامی موارد لازم را رعایت کنید. پس با امتحان کردن موارد مختلف می‌توانید راز و رمزهای مراقبت از گیاهان را یافته و محیطی سرسبز و شاداب در منزل برای خود فراهم کنید.
