آفتاب سوختگی نتیجه قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید یا مشابه آن (مانند تخت برنزه یا سایر منابع UV) است. این عارضه در تابستان که پرتوهای خورشید از هر زمان دیگری قوی‌تر هستند، شایع‌تر است.در این مقاله ما در ابتدا کمی درباره این مشکل، علائم و عوارض آن صحبت می‌کنیم و سپس به درمان خانگی آفتاب سوختگی می‌پردازیم.
هنگامی که اشعه ماوراء بنفش خورشید به پوست می‌رسد، به سلول‌های پوست آسیب می‌رساند و باعث جهش در DNA آنها می‌شود.
بدن ما مکانیسم‌های شگفت انگیز زیادی برای جلوگیری و حتی اصلاح این جهش‌ها دارد. اما اگر سلول‌های پوست بیش از حد توانشان در معرض اشعه ماوراء بنفش قرار بگیرند، آسیب ممکن است غیر قابل ترمیم باشد و سلول‌ها از بین بروند. رگ‌های خونی برای افزایش جریان خون، گشاد می‌شوند و سلول‌های ایمنی را به پوست می‌آورند تا به پاکسازی مشکلاتی که ایجاد شده است، کمک کنند. همه اینها باعث قرمزی، تورم و التهابی می‌شود که ما آن را آفتاب سوختگی می‌نامیم.
آفتاب سوختگی در نهایت بهبود می‌یابد، اما برخی از سلول‌هایی که در آنها جهش ایجاد شده است زنده می‌مانند و در نهایت می‌توانند سرطانی شوند.
میزان آفتاب‌سوختگی می‌تواند از خفیف تا شدید متغییر باشد. شدت این عارضه به نوع پوست و مدت زمان مواجهه با نور خورشید بستگی دارد. این عارضه‌ی دردناک، عامل خطر جدی سرطان پوست به شمار می‌رود.
علائم این عارضه از فردی به فرد دیگر متفاوت است. گاهی آفتاب‌سوختگی می‌تواند باعث تاول شود. علائم آفتاب‌سوختگی خفیف شامل قرمزی پوست و درد می‌شود.
ممکن است تا چند ساعت بعد از سوختگی پوست توسط آفتاب متوجه قرمزی آن نشوید. بعد از تقریبا ۴ تا ۷ روز، پوست ممکن است دچار پوسته‌‌پوسته شدن شود. علائم آفتاب‌سوختگی شدید در ادامه آورده شده است.
آفتاب‌سوختگی می‌تواند در کمتر از ۱۵ دقیقه رخ دهد. بعد از مواجهه با نور خورشید، پوست ممکن است طی ۳۰ دقیقه قرمز شود، اما این موضوع معمولا ۲ تا ۶ ساعت طول می‌کشد. درد بعد از ۶ تا ۴۸ ساعت رخ می‌دهد. پوسته پوسته شدن پوست و خارش ممکن است تا چند هفته طول بکشد.
درمان خانگی موثر و آسان آفتاب سوختگی
وقتی آفتاب سوختگی خفیف و یا متوسط باشد، درمان خانگی آفتاب سوختگی گردن، درمان خانگی آفتاب سوختگی بدن، درمان خانگی آفتاب سوختگی پوست صورت، درمان خانگی آفتاب سوختگی دست و به طور کلی درمان خانگی آفتاب سوختگی پوستِ تمام بدن، به طور کامل قابل انجام است و معمولا نیازی به درمان‌های پزشکی یا مکمل نیست. با این حال درمان خانگی آفتاب سوختگی شدید معمولا باید با مشورت دکتر پوست انجام شود و در کنار آن نیاز به اقدامات پزشکی و گاهی بستری در بیمارستان وجود دارد.
برخی از انواع درمان خانگی آفتاب سوختگی به شرح زیر هستند:
۱-آب خنک
آفتاب‌سوختگی در واقع التهاب پوست است. یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای درمان التهاب، خنک کردن ناحیه‌ی ملتهب شده است. یک روش عالی برای درمان فوری آفتاب‌سوختگی این است که با آب خنک دوش بگیرید یا در وان حمام دراز بکشید.
حواستان باشد که پوستتان را محکم نمالید و از صابون استفاده نکنید. بعد از تمام شدن، برای جلوگیری از تحریک پوست، به‌آرامی روی آن ضربه بزنید و اجازه دهید مقداری آب روی پوست بماند.
۲-آلوئه ورا (Aloe vera) برای درمان خانگی آفتاب سوختگی
آلوئه ورا می‌تواند به درمان آفتاب سوختگی و سوختگی‌های خفیف کمک کند و در عین حال پوست را آب‌رسانی کند تا از پوسته‌پوسته‌شدن آن جلوگیری کند. محتوای بالای آب و وجود مولکول‌های قند در این گیاه باعث محافظت و آب‌رسانی پوست می‌شود. آلوئه ورا همچنین حاوی «آلوئین» (aloin) است که به عنوان یک ضد التهاب عالی در نظر گرفته می‌شود. برای استفاده از این گیاه به عنوان درمان آفتاب سوختگی بعد از شنا و یا سایر شرایط مرتبط، کافی است محتویات درون برگ را خارج کنید و روی محل بمالید. علاوه بر این می‌توانید از ژل آلوئه ورا و پماد‌های آن هم استفاده کنید. آن را سه تا چهار بار در روز، روی نواحی آسیب دیده بمالید.
۳-کرم آنتی اکسیدان موضعی برای سوزش و قرمزی آفتاب سوختگی
وقتی نوبت به کاهش سوزش و قرمزی پوست می‌رسد، یک درمان موضعی حاوی آنتی‌اکسیدان‌های آرام‌بخش پوست مانند ویتامین E و ویتامین C مفید است. آنتی اکسیدان‌ها می‌توانند به ترمیم سلول‌های پوست پس از سوختگی کمک کنند.
۴-چای بابونه
معمولا افراد چای بابونه را قبل از خواب و برای ریلکس کردن ذهن می‌نوشند. نه تنها می‌توانید این چای را برای داشتن خواب بهتر و سریع‌تر بنوشید، بلکه می‌توانید از آن برای تسکین پوست آفتاب‌سوخته هم استفاده کنید.
برای این کار، چای را مثل حالت عادی دم کنید و اجازه دهید خنک شود. زمانی که چای خنک شد، آن را درون یک کاسه بریزید. یک تکه پارچه‌ی تمیز را درون آن غوطه‌ور کنید و روی ناحیه‌ی مدنظر قرار دهید. اگر به گرده حساسیت دارید، از این درمان خانگی استفاده نکنید، چون ممکن است منجر به واکنش آلرژیک در پوست شود.
۵-دوش آب سرد
پس از یک روز قرار گرفتن زیر نور خورشید، ایستادن زیر آب خنک یا سرد یک راه ساده اما موثر برای درمان آفتاب سوختگی است. طبق گفته آکادمی پوست آمریکا (AAD) دوش مکرر و خنک می‌تواند گزش را کاهش دهد و به تسکین درد ناشی از آفتاب سوختگی کمک کند.
۶- بلغور جو دوسر
شما می‌توانید بلغور جو دوسر را به عنوان ماده اصلی در چندین محصول مراقبت از پوست، از لوسیون‌ها و صابون‌ها گرفته تا ماسک‌ها و اسکراب‌ها پیدا کنید. بر اساس تحقیقات، بلغور جو دوسر کلوئیدی دارای خواص آنتی اکسیدانی است که ممکن است خشکی را بهبود بخشد و شدت خارش را برای انواع بیماری‌های پوستی از جمله سوختگی کاهش دهد. همچنین در طب سنتی طبع جو سر مرطوب است که می‌تواند با آفتاب سوختگی مقابله کند.
۷- اسانس و روغن‌های گیاهی
روغن‌های ضروری، مانند اسطوخودوس، ممکن است به از بین بردن سوزش آفتاب سوختگی کمک کنند. تحقیقات در مورد اثربخشی آنها محدود است، اما روغن‌های مرطوب کننده، مانند روغن جوجوبا یا روغن نارگیل، می‌توانند به آب‌رسانی پوست کمک کنند. همان‌طور که در انتهای مقاله خواهید دید، بسیاری از این روغن‌ها در طب سنتی برای درمان آفتاب سوختگی تجویز می‌شوند.
۸- چای سبز
پلی‌فنول‌های موجود در چای سبز می‌تواند به تسکین پوست آفتاب‌سوخته کمک کنند. چند کیسه چای سبز را در آب گرم خیس کنید و روی پوست بگذارید.
۹- جوش شیرین
این درمان خانگی می‌تواند به خنک شدن پوست و کاهش قرمزی کمک کند. ۶۰ گرم جوش شیرین را به آب سرد یا ولرم وان اضافه کنید. حداقل ۱۵ دقیقه در وان غوطه‌ور شوید.
۱۰- عسل
عسل به دلیل خواص ضد باکتریایی، آنتی اکسیدانی، ضد ویروسی و ضد التهابی برای درمان آفتاب سوختگی بسیار مفید است.
۱۱- ماست
ماست پوست را خنک می‌کند و در نظر طب سنتی هم سرد و مرطوب است. می‌توانید آن را را بر روی پوست سوخته قرار دهید تا آرام شود. همچنین می‌توانید آن را با خیار یا سدر مخلوط کنید تا بیشتر پوست شما را خنک کند.