تبخال در ناحیه لب و دهان بر اثر عوامل ویروسی بوجود می آید که برخی از افراد ممکن است با آن روبرو شوند. در این مقاله به درمان تبخال دهان در طب سنتی و روشهای پزشکی آن میپردازیم.
تبخال دهان چیست؟
برای بعضی از افراد درگیر شدن با تبخال داخل دهان امری طبیعی به حساب میآید. عامل اصلی بروز این بیماری ویروسی شناخته شده به نام هرپس سیمپلکس میباشد. این ویروس در اشکال و ظاهرهای مختلف در نواحی گوناگونی از بدن ایجاد میشوند. متاسفانه تا به امروز راهکار درمانی قطعی جهت درمان این عارضه ثبت نشده است.
ولی میتوان گفت روشهایی وجود داشته که تا حدود زیادی به مبتلایان کمک میکنند که این عارضه را کنترل و مدیریت نمایند تا درد ناشی از آن بهبود یابد. باید بدانید که تبخال زائده کوچک و ناخوشایندی است که از نظر ظاهری و روانی فرد را درگیر میکند.
اکثر افراد ممکن است در طول زندگی خود این عارضه را تجربه کنند. برخی نیز با دیدن تبخال درون دهان اعتماد به نفس خود را به کل از دست داده و بسیار نگران میشوند. درمان تبخال در اکثر مواقع کار سادهای است و با برخی روشهای خانگی نیز میتوان آن را مدیریت کرد.
علایم تبخال یا هرپس دهانی
عارضه تبخال تاولهای کوچک پر از مایع بوده که در ناحیههای گوناگون بدن همچون لب یا گوشه لبها، داخل دهان و بینی نمایان میشوند. این زائدههای کوچک با درد و همچنین خارش همراه هستند. هر فردی و در هر سنی ممکن است به ویروس تبخال ابتلا پیدا کرده و ناقل آن شود. ولی مبتلا شدن به این ویروس بستگی به این موضوع دارد که چه اندازه در معرض آن قرار گیرید و آن را دریافت کنید.
ممکن است بعد از مواردی همچون سرماخوردگی و تب، شوک عصبی، نزدیک شدن به زمان پریودی، استرس، اضطراب، بد خوابی، انجام کار دندانپزشکی و همینطور ضعف سیستم ایمنی بدن به ویروس تبخال مبتلا شوید. باید اشاره داشت اغلب افرادی که به تبخال داخل دهان ابتلا پیدا میکنند ممکن است در لحظات ابتدایی احساس سوزن سوزن شدن به همراه خارش، سوزش و در پی آن بروز زخم و تاول در اطراف دهان یا داخل دهان را تجربه نمایند.
معمولا پس از طی دو یا سه هفته بعد از قرار داشتن در معرض ویروس تبخال این علایم نمایان میشوند. قابل ذکر است زخمهای ناشی از هرپس داخل دهان پس از گذشت دو الی سه هفته به صورت کامل بهبود مییابند. تاکنون درمان قطعی جهت رفع و درمان ویروس تبخال گزارش نشده است ولی روشهایی جهت تسکین زخمهای ناشی از آن وجود داشته که به بهبود این شرایط کمک میکنند از جمله:
کرمها و پمادهای موضعی برای درمان تبخال دهان
پمادهای ضد ویروسی مانند پماد پنسیکلوویر یا دوکوزانول درد ایجاد شده از تبخال را کنترل کرده و بهبود بیماری را تسریع میبخشد. اگر به محض نمایان شدن اولین علائم هرپس دهانی از این پمادها استفاده شود قطعا موثر خواهند بود. پمادهای ضد ویروسی باید ۴ الی ۵ مرتبه در روز روی زخم اعمال شود.
کرمهای دارای لیدوکائین یا بنزوکائین هم سبب بهبود درد ناشی از تبخال میشوند. پماد زینک اکساید موضعی هم میتواند در بهبود سریع زخمها کمک کند. این کرمها و پمادها را میتوانید به وسیله یک گوش پاک کن تمیز روی زخم ناشی از تبخال بزنید.
داروهای تجویزی برای درمان تبخال دهان
بعضی از داروهای ضد ویروسی خوراکی نیز برای زخمهای تبخال با تجویز پزشک قابل استفاده هستند. در واقع باید بدانید که این داورها ویروس را در بدن حذف نکرده و فقط از انتقال آن به افراد دیگر جلوگیری میکنند. در صورت بروز عوارض بسیار شدید تبخال دهان باید از انواع داروهای ضد ویروسی و البته تحت نظر پزشک استفاده شود.
همچنین داروهای تسکین دهنده ساده از جمله استامینوفن یا نوافن نیز تاحدودی درد ناشی از هرپس دهانی را کاهش میدهند.
درمان های خانگی برا برطرف کردن تبخال:
۱-پراکسید هیدروژن برای تبخال:
پراکسید هیدروژن، یکگ راه حل برای ضد عفونی و خشک کردن تب خال است. یک تکه پنبه را آغشته به پراکسید هیدروژن ۳ درصد کنید و برای چند دقیقه روی تب خال خود اعمال نمایید.
این درمان را هر چند ساعت یکبار تکرار کنید.
۲- سیر برای درمان تبخال:
سیر آنزیم هایی دارد که به عنوان ضد باکتری، ضد قارچی و ضد ویروسی عمل میکنند که به درمان تب خال کمک خواهند کرد. علاوه بر این، سیر به عنوان یک ضد التهاب عمل میکند و ورم و التهاب ناشی از تب خال را تا حد زیادی کاهش میدهد.
سیر را نصف کنید و آنرا به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی تب خال خود اعمال کنید.
ابن درمان را ۳ تا ۵ بار در روز تکرار کنید.
هشدار: ممکن است هنگام استفاده از سیر بر روی تب خال احساس سوزش داشته باشید، که زود گذر خواهد بود.
۳-آستون پاک کننده ناخن برای درمان تبخال:
باور کنید یا نکنید، بسیاری از مردم این درمان را امتحان کرده اند و تاثیر گذار بوده است. استون به خشک شدن تب خال کمک میکند.
یک تکه پنبه را آغشته به استون کنید، روی تب خال خود اعمال کنید. این درمان را چندین بار در روز، هر کدام به مدت یک ساعت تکرار کنید.
۴- یخ:
یخ ، به کاهش ورم، قرمزی و درد تب خال کمک میکند. یک تکه یخ را در یک دستمال تمیز و نرم بگذارید و به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی تب خال خود اعمال کنید.
این درمان را هر ۳ الی ۴ ساعت یکبار تکرار کنید.
۵-ریشه شیرین بیان برای درمان تبخال:
این گیاه به جلوگیری و درمان تب خال کمک می کند. حاوی یک ماده فعال به نام گلیکیرهیزن است که دارای خواص ضد التهابی می باشد.
یک قاشق غذاخوری پودر ریشه شیرین بیان را با نصف قاشق چای خوری آب ترکیب کنید و سپس پنبه را به این ترکیب آغشته نمایید و روی تبخال خود بمالید.
این کار را چندین بار در طول روز تکرار کنید. شما همچنین می توانید از چای یا مکمل ریشه شیرین بیان استفاده کنید.
اگر مستعد ابتلا به تبخال هستید، به صورت منظم این گیاه را مصرف کنید تا میزان بروز آن را کاهش دهید. در بخش سلامت نمناک اشاره شده است که اگر از فشار خون بالا رنج می برید، از نوشیدن چای ریشه شیرین بیان اجتناب کنید، چرا که منجر به افزایش فشار خون و کاهش سطح پتاسیم خواهد شد.
۶-لیزین برای درمان تبخال:
مطالعات نشان داده اند که مصرف منظم لیزین به دلیل اثرات ضد ویروسی که دارد، می تواند به جلوگیری از تبخال کمک کند. لیزین، یک اسید آمینه ضروری است که فعالیت اسید آمینه دیگری به نام آرژنین را متوقف می کند و باعث متوقف شدن ویروس هرپس سیمپلکس می شود.
هر روز ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی گرم مکمل L-Lysine را مصرف کنید، تا بتوانید ویروس تبخال را غیرفعال نگه دارید.
در طی یک شیوع، سه بار در روز از این مکمل به میزان ۱۰۰۰ میلی گرم در هر بار استفاده کنید. شما همچنین می توانید از کرم آن استفاده کنید، اما لیزین خوراکی معمولا موثرتر است.
از گوشت، شیر، ماست، پنیر، سویا و سایر غذاهای غنی از پروتئین در رژیم غذایی خود استفاده کنید، زیرا منابع خوبی از لیزین هستند.
۷-بادرنجبویه برای درمان تبخال:
برگ های خشک شده بادرنجبویه، فرآیند بهبود تب خال را تسریع می بخشند، احساس سوزش و ناراحتی را کم می کنند و مانع از گسترش عفونت خواهند شد. بادرنجبویه همچنین حاوی تانین و پلی فنولیک است که به اثرات ضد ویروسی آن کمک می کنند.
یک تا دو قاشق چای خوری از برگ های خشک شده بادرنجبویه را در یک لیتر آب داغ بریزید و اجازه دهید ۱۰ دقیقه بماند تا دم بکشد و بنوشید.
روزانه ۳ تا ۴ لیوان از این دم نوش را میل کنید. همچنین می توانید روغن بادرنجبویه را ۴ تا ۵ بار در روز مستقیما روی تب خال خود اعمال نمایید.
۸- شیر سرد برای درمان تبخال:
شیر خالص حاوی ایمیونوگلوبولین است که ویروسی که باعث تبخال می شود را مهار می کند. علاوه بر این، دارای نوعی از چربی شناخته شده به عنوان منوکاپرین با اثرات ضد ویروسی است که احساس سوزش و سوزن سوزن شدن ناشی از تب خال را کاهش می دهد.
یک تکه پنبه را در شیر سرد بخیسانید، آن را در منطقه آسیب دیده اعمال کنید و حدود ۱۰ دقیقه بعد بشویید.
این درمان را یک یا دو بار در روز تکرار کنید.
علاوه بر اعمال، نوشیدن شیر خالص نیز مفید است، زیرا حاوی لیزین می باشد.
۹-اکیناسه یا سرخارگل برای درمان تبخال:
اکیناسه، یک گیاه قوی است که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود و اثرات ضد ویروسی دارد. مطالعات نشان داده اند که این گیاه برای درمان تب خال نیز بسیار کارآمد و موثر خواهد بود.
عصاره اکیناسه را روی تب خال خود اعمال کنید.
همچنین می توانید چای اکیناسه را بنوشید یا آن را به صورت تنتور یا کپسول مصرف کنید.
هشدار:از استفاده طولانی مدت این گیاه اجتناب کنید.
آن را برای بیش از هشت هفته انجام ندهید. همچنین ممکن است با داروهای خاص تداخل داشته باشد، بنابراین قبل از مصرف اکیناسه، با پزشک خود مشورت کنید.
۱۰-درمان تبخال با روغن چای درخت:
روغن درخت چای دارای خواص ضد ویروسی است که می تواند به درمان تب خال ها و کاهش دوره آن کمک کند. یک قاشق چای خوری روغن درخت چای را با ۳ قاشق چای خوری آب حل کنید و با یک نکه پنبه روی تب خال اعمال نمایید.
این درمان را سه بار در روز تکرار کنید.
همچنین می توانید روغن درخت چای را با مقدار مساوی از روغن زیتون و روغن اوکالیپتوس ترکیب کنید.
آن را دو تا سه بار در روز روی تب خال خود اعمال کنید. اگر تبخال شما به طور مرتب تکرار شود، و در عرض دو هفته بهبودی نداشته باشید یا علائم شدیدداشته باشید، حتما به پزشک خود مراجعه کنید.
۱۱-درمان تبخال با چای کیسه ای:
چای حاوی اسید تانیک است و دارای خواص ضد ویروسی می باشد و از این رو می تواند برای درمان تبخال موثر باشد. همچنین، چای دارای بسیاری از ویتامین ها و آنتی اکسیدان ها است که به بهبود زخم کمک می کند.
یک عدد چای کیسه ای (چای سیاه یا چای سبز) را در یک فنجان آب جوش برای یک دقیقه قرار دهید.
کیسه چای را بردارید و آن را خنک کنید.
و بعد به مدت ۵ دقیقه آن را روی تبخال اعمال کنید. این را پنج تا شش بار در روز برای سه تا چهار روز تکرار کنید.
۱۲-آلوئه ورا برای درمان تبخال :
آلوئه ورا یکی دیگر از روش های بسیار موثر برای درمان تب خال است. آلوئه ورا، دارای قدرت شفابخشی طبیعی و خواص ضد باکتریایی است که به عفونت ناحیه آلوده کمک می کند.
علاوه بر این، تین گیاه التهاب و ورم را کاهش می دهد و برای تسریع درمان تب خال بسیار موثر می شباد.
ژل استخراج شده از برگ های آلوئه ورا را روی ناحیه آسیب دیده با نوک انگشتان خود اعمال کنید. اجازه دهید تا خشک شود و سپس با آب گرم بشویید و با یک حوله نرم خشک کنید.
این روند را چند بار در روز برای حدود سه تا چهار روز تکرار کنید.
۱۳-خمیر دندان برای درمان تبخال:
خمیردندان حاوی عناصری مانند:جوش شیرین، هیدروژن پراکسید، الکل و منتول است که به خشک کردن سریع تبخال کمک می کند. علاوه بر این، سدیم لوریل سولفات می تواند در عرض یک تا دو روز اندازه طبخ آن را کاهش دهد.
کمی از خمیر دندان سفید کننده را روی تبخال اعمال نمایید، اجازه دهید دو ساعت بماند و بعد با یک دستمال مرطوب پاک کنید و سپس وازلین را بمالید.
این درمان را یک بار در روز انجام دهید تا بلافاصله به طور کامل بهبود یابد. یک قاشق چایخوری از خمیر دندان سفید و نصف قاشق نمک را مخلوط کنید. قبل از رفتن به رختخواب، با استفاده از یک تکه پنبه، خمیر را روی تب خال بمالید و صبح روز بعد آن را آب آشامیدنی بشویید.
روزانه در صورت نیاز، این درمان را تکرار کنید.
تبصره:برای درمان تبخال، فقط از خمیر دندان سفید کننده استفاده کنید.از سفید کننده، ژل و یا خمیر دندان رنگی استفاده نکنید.
پیشگیر ی از انتفال آن
برای پیشگیری کردن از انتقال ویروس تبخال نیاز است دستها را به صورت مرتب با آب و صابون شستشو داد و از تماس پوستی با افراد دیگر تا حد ممکن خودداری کنید. در حقیقت بهترین و اصلیترین راه جلوگیری از مبتلا شدن به ویروس تبخال عدم تماس فیزیکی با زخمها و تاولهای شخص آلوده میباشد.
هنگام بروز ویروس تبخال داخل دهان هر جسمی که با آن تماس پیدا میکند را سریعا شستشو داده یا ضدعفونی کنید و به هیچ وجه آن را با افراد دیگر به اشتراک نگذارید. همچنین از بوسیدن فرد مبتلا به تبخال جدا خودداری کنید و برای پیشگیری از منتشر شدن ویروس مذکور تاولها را به هیچ وجه لمس نکنید.
نظرات