روغنی که از دنبه به دست می‌آید یکی از روغن‌های مفید و بسیار مقوی است که می‌توان از آن در طبخ غذاها استفاده کرد.
روغن دنبه یکی از روغن‌های حیوانی است که از پی یا چربی گوسفند در قسمت دم او تهیه می‌شود. در روزگاران قدیم قیمت دنبه از گوشت گرانتر بوده است و بسیاری از افراد و کشاورزان که تحرک زیادی داشتند از روغن دنبه استفاده می‌کردند و از فواید آن بهره مند می‌شدند، اما با توجه به نحوه زندگی بدون تحرک امروز، مصرف روغن دنبه بایستی همراه با ملاحظاتی انجام گردد. روغن دنبه دارای خواص و مضراتی در طب سنتی است.
فرق روغن حیوانی و روغن دنبه
دنبه را در زبان انگلیسی Tail fat می‌گویند. دُمبه یا دنباله گوسفند بخشی از بدن گوسفند است که به جای دم در انتهای پشتی گوسفند آویخته شده و حاوی چربی فراوانی است؛ اما همه گوسفندان دنبه ندارند.
دنبه را هم کباب می‌کنند و هم از آن روغن می‌گیرند و برخی معتقدند روغن آن بیشتر و بهتر از پیه و چربی بدن گوسفند است. بنابراین روغن دنبه از دنبه گوسفند بدست می‌آید ولی روغن حیوانی اصل که به روغن کرمانشاهی نیز معروف است به طور معمول در اکثر نقاط دنیا از شیر گاو، گوسفند یا مخلوط شیر گاو و گوسفند تهیه می‌شود.
فواید و خواص روغن دنبه
۱.کنترل چربی خون
هضم و جذب روغن دنبه، خیلی راحت تر از روغن های نباتی جامد و مایع می باشد و اگر به اندازه و صحیح مصرف شود ، چربی خون را کنترل می کند و برای سرخ کردن غذاها نیز می توان از آن استفاده کرد اما از مصرف بیش از اندازه روغن دنبه خودداری کنید.
۲.روغن دنبه برای افزایش کلسترول خوب خون
مصرف روغن دنبه کلسترول بد خون را کاهش داده و موجب افزایش کلسترول خوب خون می شود، اما زیاده روی در مصرف آن به خصوص برای افراد کم تحرک به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب اشباع، برای بیماران قلبی و افراد دارای کلسترول بالا خطرناک است.
۳.روغن دنبه برای کاهش وزن و لاغری
از خواص روغن دنبه ایجاد تناسب اندام و کاهش وزن و لاغری است .به مصرف روغن دنبه برای لاغری تاکید شده است.
۴.کاهش وزن و لاغری با روغن دنبه
۵.تقویت قوای بدن با روغن دنبه
مواد مغذی و ویتامین ها فراوان و اسیدهای چرب گیاهی زیادی در روغن دنبه وجود دارد، به همین دلیل مصرف روغن دنبه سبب تقویت قوای بدن شده و توان بدن را بالا می برد تا بهتر بتواند در برابر بیماری ها مقاومت کند . روغن دنبه سرشار از اسیدهای چربی می باشد که توسط کبد جذب شده و به عنوان منبع انرژی بدن استفاده می شوند.
۶.خاصیت ضد افسردگی روغن دنبه
در طب سنتی به خاصیت ضد افسردگی روغن دنبه تاکید شده است.
۷.روغن دنبه برای پاکسازی روده ها
روغن دنبه دارای خواص سم زدا می باشد و با مصرف آن همراه با روغن حیوانی می توان برای تنقیه و پاکسازی روده ها استفاده کرد.
۸.درمان شکستگی استخوان
روغن دنبه به استخوان سازی کمک فراوان می کند و استفاده از آن ، برای افرادی که دچار شکستگی استخوان شده اند مفید می باشد و سبب جوش خوردن سریع استخوان ها خواهد شد. می توان از روغن دنبه در محل شکستگی به صورت استعمال موضعی بهره برد و یا به صورت خوراکی از آن استفاده نمود . از دیگر خواص روغن دنبه پیشگیری و درمان پوکی استخوان و رماتیسم است.
۹.روغن دنبه برای شفاف شدن پوست
مالیدن روغن دنبه به صورت سبب شفاف شدن پوست و رفع تیرگی های حاشیه صورت خواهد شد.
روش اول طرز تهیه روغن دنبه
از قدیم این روغن عنوان روغن خوب را با خود یدک کشیده است و افرادی که در مشاغل نیازمند به توان بالا مشغول به کار بوده‌اند از روغن دنبه برای تقئیت بدن خود استفاده می‌کرده‌اند. البته این روغن دارای کالری بالایی است و می‌تواند باعث افزایش وزن شود.
از این جهت کسانی که در طول روز تحرک زیادی ندارند باید در مصرف آن جنبه‌ی تعادل و احتیاط را در نظر داشته باشند. از آن طرف، افرادی که بیش از حد لاغر هستند و تحرک زیادی دارند، برای چاق شدن و اضافه کردن وزن می‌توانند این روغن را به رژیم غذایی اضافه‌شان اضافه کنند.
مواد لازم جهت تهیه روغن دنبه
دنبه تازه ۱ کیلوگرم
سیب ۱ عدد
هویج ۱ عدد
برگ بو ۲ عدد
رزماری ۱ قاشق غذاخوری
دانه فلفل سیاه ۲ قاشق چایخوری
هل ۴ عدد
میخک ۴ عدد
سرکه سیب ¾ لیوان
ماست ½ لیوان
ترکیب آب و گلاب ½ لیوان
دستور تهیه روغن دنبه
اولین گام در تهیه روغن دنبه سنتی آماده‌سازی خود دنبه برای خورد کردن است. به این ترتیب دنبه را روی تخته‌ی آشپزخانه قرار داده و به مکعب‌هایی به اندازه‌ی ۳ سانتی‌متر برش بزنید. سپس آن‌ها را داخل فریزر قرار دهید تا کمی یخ بزند و به اصطلاح خودش را بگیرد. (فریز کردن دنبه برای این است که در هنگام چرخ کردن کار راحت‌تر بوده و به چرخ گوشت فشار کمتری وارد شود.)
هنگامی که دنبه‌ها کمی یخ زدند، آن‌ها را از فریزر خارج کرده و چرخ کنید. دنبه‌های چرخ شده را داخل کاسه‌ای بریزید و کنار بگذارید.
حالا وقت آسیاب کردن ادویه‌هاست. رزماری، برگ بو، دانه فلفل سیاه، هل، و میخک را درون اسیاب ریخته و کاملاً پودر کنید. ادویه‌های خوش عطر آسیاب شده را نیز کنار بگذارید.
دنبه‌های چرخ شده را به قابلمه منتقل کرده و روی شعله‌ی گاز با حرارت ملایم قرار دهید. دنبه به سرعت آب می‌اندازد. در این مرحله سرکه سیب، آب و گلاب را به قابلمه اضافه کنید و اجازه دهید حدود ۳۰ دقیقه بپزد. اکنون زمان اضافه کردن ادویه‌های آسیاب شده و ماست به دنبه است.
هویج را بلافاصله پوست کنده، از وسط نصف کنید و به مواد اضافه کنید. سیب را نیز بشوییدف هسته‌های آن را جدا کنید و درون قابلمه بیندازید و اجازه بدهید ۱ ساعت دیگر هم با حرارت ملایم بپزد.
بعد از سپری شدن یک ساعت درب قابلمه را بردارید و اجازه دهید دنبه‌ها ۳ ساعت دیگر هم روی حرارت باشند. بعد از گذشت این زمان و تکمیل شدن پخت دنبه، آن را از روی حرارت بردارید.
روی یک کاسه بزرگ صافی قرار دهید و سپی دنبه و تمام مخلفات را داخل صافی بریزید (به این مواد جزغاله می‌گویند). صبر می‌کنید آب دنبه‌ها به طور کامل درون ظرف بریزد. سپس صافی را بردارید و کنار بگذارید و روغن دنبه را درون یک شیشه بگذارید.
شیشه‌ی حاوی روغن دنبه را جای خنک قرار دهید تا خودش را گرفته و جامد شود. از هر کیلو دنبه حدود ۶۰۰ گرم روغن قابل استخراج است. این روغن بسیار مقوی و با کیفیت است و می‌تواند در طبخ غذا جایگزین روغن‌های ناسالم شود.
روش دوم برای تهیه روغن دنبه در خانه
در این مطلب با طرز تهیه این روغن آشنا می‌شوید.
استفاده از روغن دنبه با توجه به صحبت‌های ضدونقیضی که درباره‌اش وجود دارد، باید با احتیاط انجام شود. در این مطلب با طرز تهیه این روغن نیز آشنا می‌شوید.
مواد لازم برای تهیه روغن دنبه گوسفندی
دنبه گوسفندی ۴ کیلوگرم
ماست ۲ لیوان
سرکه یک لیوان
هل سبز ۱۴ عدد
پیاز یک عدد
زردچوبه یک قاشق غذاخوری
طرز تهیه و دستور پخت روغن دنبه گوسفندی
۱. دنبه را ریز خورد کنید و بهتر است چرخ کنید تا تمام روغن آن یکدست از دنبه ها خارج شود.
۲. دنبه آماده را در قابلمه بزرگ ریخته و مواد بالا به غیر از زردچوبه را اضافه کرده و روی حرارت ملایم قرار دهید تا آرام‌آرام آب شود.
۳. وقتی که به رنگ طلایی رسید یک قاشق زردچوبه را اضافه کنید و یک دقیقه که زردچوبه تفت خورد زیر گاز را خاموش کنید.
۴. بعد از اینکه کمی خنک شد از صافی رد کنید. و وقتی از حرارت کاملا افتاد در یخچال در ظرف در بسته قرار دهید.
فوت‌وفن‌ها تهیه روغن دنبه
حرارت در تمام مراحل باید ملایم باشد چون با حرارت بالا کف می‌کند و نمی‌توانید کنترل کنید و روغن از دست می رود. باید در تهیه این روغن صبر و حوصله داشت و خیلی راحت است.
علت اضافه کردن زردچوبه گرفتن بوی زخم دنبه و رنگ زیبای روغن است.
قرار دادن دنبه در ظرف دربسته در یخچال بوی زخم دنبه را می‌گیرد و ماندگاری روغن را بیشتر می‌کند و دیگر روغن شما اصلا بویی نخواهد داشت. البته بهتر است در ظرف شیشه ای روغن را نگه داریم.
روغن دنبه سرشار از انواع ویتامین‌ها از جمله ویتامین آ، ویتامین دی، ویتامین‌ای و ویتامین کا است که باعث می‌شوند با اثر مخرب رادیکال‌های ازاد مقابله کرده و مانع از بروز چین و چروک‌های سطحی در پوست شود.
باید و نبایدهای مصرف روغن دنبه در طب سنتی و طب جدید
برخی متخصصان و اطبای جدید اعتقاد دارند که چربی های منجمد که به علت کثرت اجزای عرضی به حالت جامد در آمده اند, برای تغذیه مناسب نیست. بر طبق نظر کارشناسان طب سنتی و پزشکان طب مدرن زیاده روی در مصرف روغن دنبه مضر است و افرادی که دچار بیماری قلبی و عروقی ، چربی خون و کلسترول بالا هستند، باید با تجویز پزشک معالج و با احتیاط روغن دنبه مصرف کنند.
مصرف روغن دنبه در زندگی مدرن امروزه که افراد تحرک کافی ندارند سبب ابتلا به بیماری های قلبی و افزایش کلسترول و فشار خون بالا می شود.
مصرف دنبه سوخته باعث تولید خلط بد در بدن می گردد.
زیاده روی و مصرف نابجای روغن دنبه، در افرادی که ضعف معده و سوء هاضمه دارند سبب صدمه و آسیب جسمی و روحی شود .
نظرات