۴ روش کاربردی برای مراقبت اصولی و صحیح از ریشه فرش

با توجه به قیمت بالای فرش ، نگهداری از آن اهمیت بالایی دارد. اگر درست مراقبت از آن نشود ، با گذشت زمان شاهد پوسیدگی و در نهایت پارگی در فرش خواهیم بود.پس مراقبت و نگهداری از ریشه فرش بسیار مهم و ضروری است. نگهداری ریشه فرش اصولی و صحیح باعث جلوگیری از کثیف شدن، پوسیدگی و کنده شدن ریشه ی فرش می شود و طول عمر فرش شما را افزایش می دهد

از بخش های مهم فرش ، ریشه آن است که بیشتر از سایر نقاط در معرض آلودگی و پوسیدگی قرار دارد به همین دلیل محافظت از ریشه فرش در مقایسه با سایر قسمت های فرش از اهمیت خاصی برخوردار است. افزایش عمر ریشه تا حدود زیادی بستگی به مراقبت از ریشه دارد.

ریشه فرش چیست؟

فرش از قسمت های مختلفی تشکیل شده است ، ریشه فرش از مهمترین اجزای فرش محسوب می شود که به شکل نخ های سفید و یا کمی کرم رنگ در انتهای فرش می باشد.

شکل های گوناگونی از ریشه فرش وجود دارد که می توانیم به ریشه های ساده ، ریشه های گره دار ، ریشه های توری و زنجیری اشاره کنیم. فرقی نمی کند که ریشه از چه نوعی باشد ، در هر صورت محافظت از آن ضروری است.

منظور از ریشه زنی فرش چیست؟
ریشه ها به ساده ترین تعبیر سپر بلا فرش هستند. ریشه باعث استحکام فرش و محکم ماندن بافت، گره ها و در نهایت ساختار فرش می شوند. ریشه ها گرد و خاک را از فرش دور نگه می دارند و حاشیه ای امن برای وارد نشدن آسیب های فیزیکی به فرش هستند. علاوه بر این موارد ریشه داشتن فرش نوعی زیبایی و استاندارد تعریف شده برای فرش است از این رو فرش هاش ماشینی نیز ریشه زنی می شوند.

ریشه ی فرش دستبافت در واقع همان نخ تار بریده شده از دار است که طی مراحلی به استحکام بیشتر می رسد.

در فرش های ماشینی ریشه زنی در مرحله ی آهار و تکمیل یا به صورت دستی ریشه دوزی می شود و یا باکمک دستگاه مخصوص ریشه زنی صورت می گیرد.

سلامت ریشه فرش چه اهمیتی دارد؟
ریشه های فرش کمک به حفظ ساختار فرش می کنند و سپری برای جلوگیری از آسیب به فرش هستند. در نتیجه آسیب دیدن ریشه، موجب آسیب فرش می شود. آسیب هایی که با آسیب دیدن ریشه به سادگی رخ می دهند عبارت از از بین رفتن ساختار فرش، کیسی فرش هستند.

با وجود اینکه خود ریشه فرش مسئول محافظت از ساختار فرش است ولی آسیب پذیرترین بخش فرش هم محسوب می شود و در صورت عدم نگهداری صحیح خیلی سریع تر از تصور شما آسیب می بینند.

علاوه بر همه ی این موارد ریشه های فرش تاثیر بسیار زیادی در ظاهر و آراستگی فرش دارند.

چند راهکار برای مراقبت از ریشه های فرش

تمیز کردن ریشه فرش کار دشواری می باشد و برای جلوگیری از کثیف شدن آن ، باید به طوردائم در حال تمیز کردن و مرتب کردن ریشه ها باشید.

برای تمیز نگه داشتن ریشه های فرش چند راهکار متفاوت وجود دارد که در این بخش از نمناک به تعدادی از این روش ها اشاره میکنیم، تا با انتخاب و خواسته خود ، یکی از روشها را برای جلوگیری از آسیب رسیدن به ریشه های فرشتان انتخاب کنید.

A- استفاده از کاور ریشه فرش:

بهترین روش معرفی شده در نگهداری ریشه فرش، استفاده از کاور برای کاور نمودن ریشه فرش است. جنس کاورها مختلف است . بهترین جنس کاور ها نوع توری آن می باشد . تبادل هوا در کاور توری از پوسیدگی ریشه جلوگیری می کند.

در این کاور از هیچ نو چسبی استفاده نشده است و فقط انتهای بیرونی آن را باید با نوار چسب بست.این کاور با نگه داشتن ریشه های فرش در داخل خود ، از ورود کثیفی و خراب شدن ریشه ها جلوگیری می کنند و حتی در اثر رفت و آمد آسیب نمی بیند.

البته باید توجه داشت در کنار تمام مزایای این کاورها ، باید هر چندماه یکبار باید آن را تعویض نمود . هنگام خرید در انتخاب جنس کاور دقت نمایید چون برخی از کاور ها از جنس نامرغوب تهیه می شوند و خود باعث آسیب و پوسیدگی ریشه های فرش می شود.این کاور ها را می توان از قالیشویی ها و مراکز تهیه پلاستیک تهیه نمود.

مزایای کاور ریشه فرش چیست؟

• کاورها روی لبه فرش محکم می شود از کثیف شدن ریشه ها جلوگیری می کند.
• کاور ریشه فرش موجب منظم شدن ریشه های فرش می شود.
• با استفاده از کاور ریشه فرش ، عمر ریشه فرش شما زیاد خواهد شد و دیگر نیازی به ترمیم فرش نخواهید داشت.
• کاور ریشه فرش دارای قیمت مناسبی است و از تمام فروشگاه های مرتبط و قالیشویی ها می توانید آن را تهیه کنید.

B- قد ریشه فرش را استاندارد نگه دارید:
ریشه های بسیار کوتاه و ریشه های بسیار بلند هر دو آسیب پذیری های مختص خود را دارند. ریشه کوتاه خیلی سریع آسیب می بیند و ریشه های بلند در اثر گره خوردن به یکدیگر و گیر کردن به سادگی کنده می شوند. طول استاندارد ریشه بین ۷ تا ۱۰ سانتی متر است

C- گره زدن ریشه ها

اولین کاری که باید بعد از خرید فرش باید انجام دهید ، گره زدن ریشه ها برای محافظت از آنها است . این کار از خراب و وا رفتن ریشه فرش جلو گیری میکند. روشهای مختلفی برای گره زدن ریشه های فرش وجود دارد که عبارت است از :

گره زنجیره ای
دو گره
گره نخودی

۱-گره نخودی ریشه فرش

• انجام گره ی نخودی روی فرش های درشت بافت با ریشه های بلند امکان پذیر است.
• برای ایجاد گره نخودی در فرش ابتدا باید ریشه هارا به دسته های ۳ تایی، ۴ تایی و یا ۵ تایی تقسیم کنید.
• توجه کنید که اگر اولین دسته ریشه فرش را ۵ تایی تقسیم کردید تا انتها تقسیم بندی باید به همین شکل باشد.
• برای ایجاد گره، هر دسته را به روی خودش گره بزنید.
• دقت کنید که بخش برجسته ی گره در پشت فرش قرار بگیرد.
• برای سهولت بیشتر در انجام درست این گره بهتر است که پشت فرش رو به روی شما باشد.

۲- گره دوتایی ریشه فرش

• گره دوتایی برای فرش های ریز بافت و فرش های بافت تبریز مناسب است.
• برای انجام این گره به یک نخ بلند و نسبتاً ضخیم نیاز دارید.
• نخ را موازی با فرش و عمود بر ریشه های فرش قرار دهید.
• ریشه های فرش را به دسته های ۲ تا ۵ عددی تقسیم کنید.
• نخ را ۳ بار به دور اولین دسته ی ریشه ها گره بزنید.
• نخ را بدون بریدن، به سمت دسته ی بعدی ریشه ها ببرید.
• دسته جدید را با یک دست نگه داشته و با دست دیگر نخ را دوبار به دور انگشت سبابه و شست بپیچید و سپس یک حفره ایجاد کنید.
• دسته ی ریشه ها را از بین حفره ی ایجاد شده رد کنید و نخ را بکشید تا گره محکم شود.
• مرحله قبل را مجدد تکرار کنید تا گره ها محکم شود.
• دقت کنید گره ی جدید را روی گره ی قبلی بزنید.
• مراحل را به ترتیب تا اتمام ریشه ها ادامه دهید.

۳ – گره ی زنجیره ای ریشه فرش

• گره زنجیره ای بیشتر جنبه ی زیبایی و تزئین دارد.
• گره زنجیره ای ریشه فرش کاملا متغیر و سلیقه ای است.
• برای ایجاد این گره از ترکیب های خلاقانه دو روش قبلی استفاده می کنند.
• اگر علاقه مند به این نوع گره هستید،می توانید از تصاویر زیر الهام بگیرید و فرش های خود را به زیباترین شکل ممکن تزئین کنید.

D- استفاده از لفاف دوزی:

یکی از بهترین روشهای قدیمی برای نگهداری ریشه های فرش ،لفاف دوزی می باشد . در این روش نوع پارچه به کار رفته شده از جنس متقال و یا برزنت می باشد هم چنین در مواردی از جاجیم های ماشین بافت نیز برای لفاف دوزی ریشه های فرش استفاده می کنند.

در لفاف دوزی ریشه های فرش را باید تازده و داخل پارچه مربوطه قرار دهید. سپس هر دو طرف پارچه را به ابتدای بافت وصل کنید. جریان داشتن هوا در پارچه های مورد استفاده در لفاف دوزی ، از وارد شدن بعضی آسیب های شیمیایی و فیزیکی به ریشه های فرش جلوگیری می کند . زیرا جنس این پارچه ها نخی مشبکی می باشند.

هرگز برای محافظت از ریشه فرش از چسب پهن استفاده نکنید

امروزه برخی از خانواده های ایرانی برای محافظت از ریشه ها در برابر آلودگی و پوسیدگی ، از چسب پهن استفاده می کنند که روشی غلط می باشد . چسب پهن هر چند ظاهرا فرش را از آلودگی ها محافظت می کند ، اما استفاده از آن مشکلاتی را بوجود می آورد که دیگر ریشه فرش شما مانند روزهای اول نخواهد بود.

دلایلی وجود دارد که نباید از چسب پهن برای محافظت از ریشه ها استفاده کرد که به مهمترین آنها اشاره می کنیم :

• هنگام تعویض چسب پهن ، احتمال این که ریشه فرش کنده شود بسیار زیاد است.
• در اغلب اوقات اثرات چسب پهن بر روی ریشه می ماند و حتی با شستشو توسط قالیشویی از بین نمی رود .
• چسب پهن به مرور زمان در اثر رفت و آمد ، قدرت چسبندگی خود را از دست می دهد و باید به صورت مرتب تعویض شود.
• استفاده طولانی مدت از چسب پهن ،بدلیل مواد شیمیایی به کار رفته در ساخت آن، سبب آسیب دیدن ریشه فرش می شود و ضرر مالی به همراه خواهد داشت .

 چگونه می توانیم ریشه های فرش را سفید کنیم ؟

بعد از شست و شوی فرش به دلیل رعایت نکردن بعضی نکات ریشه های فرش زرد و کثیف می شوند. بعد از شست و شو فرش برای رفع زردی ریشه ها کافی است مقداری آب گرم و شامپو فرش را مخلوط کرده و به وسیله ی یک دستمال آغشته به مخلوط شامپو فرش ، به قدری سر تا سر ریشه های فرش را دستمال بکشیم تا ریشه ها سفید و براق شوند. پس از سفید کردن ریشه ها باید در و پنجره ها را باز کنید تا هوای آزاد باعث خشک شدن سریع ریشه ها شود .