۸ نشانه اصلی که فرزند شما بسیار با استعداد است

کودکان با استعداد اغلب از خود توانایی غیرمعمولی در تمرکز شدید بر روی کارهای مورد علاقه شان نشان می دهند. منظور صرف تمرکز کردن نیست، بلکه آن ها می توانند به طور کامل حذب و غرق یک کار شوند، اغلب به گونه ای که هر چیز دیگری برایشان حذف می شود.مرز باریکی است میان کودکی که زودفهم است و کودکی که با استعداد است.

به گزارش اول فارس ، این تفاوت اغلب به پتانسیل کودک مربوط می شود. در مورد اول، کودک از توانایی یادگیری سریع برخوردار است، اما در مورد مورد دوم، کودک نه تنها سرعت یادگیری بالایی دارد، بلکه به اشکال منحصر به فرد و پیچیده ای نیز فکر می کند.

به عنوان پدر و مادر، تشخیص اینکه آیا فرزندتان با استعداد است یا خیر می تواند دشوار باشد. اما روانشناسان می گویند نشانه های کلیدی ای وجود دارد که ممکن است به شما در حل این معما کمک کند.

چگونه کودکان با استعداد را شناسایی کنیم؟
به گفته انجمن ملی کودکان با استعداد: افراد با استعداد کسانی هستند که در یک یا چند حوزه، استعداد یا شایستگی برجسته‌ای از خود نشان می‌دهند. این استعداد می‌تواند در یک حوزه ساختار یافته با سیستم نمادی خاص خود (مانند ریاضیات، موسیقی، زبان) و یا مجموعه‌ای از مهارت‌های حسی-حرکتی (مانند نقاشی، رقص، ورزش) باشد.

در اینجا مجموعه‌ای از رفتار‌ها و ویژگی‌هایی وجود دارد که ممکن است نشان دهد فرزند شما دارای استعداد یا استعداد‌های ویژه است:

– به شدت کنجکاو
– حافظه عالی
– بازه توجه طولانی
– تفکر روان و انعطاف پذیر
– مهارت استدلال عالی
– مهارت حل مسئله عالی
– سریع و با تمرین و تکرار کمتر یاد بگیرید
– تخیل غیرمعمول و/یا واضح
– با والدین، معلمان و سایر بزرگسالان به خوبی ارتباط برقرار کنید
– حس شوخ طبعی عالی
– کمال گرا
– معمولا با انگیزه درونی
– شکاک، انتقادی و ارزیاب
– از یادگیری چیز‌های جدید لذت ببرید
– از فعالیت فکری لذت ببرید
– دایره لغات گسترده
– ممکن است زود بخواند
– سوالا زیادی می‌پرسد

-مطالب زیاد می‌خواند

در ادامه با برخی از این نشانه ها آشنا خواهیم شد.

۱- مهارت های زبانی پیشرفته
مهارت های زبانی کودک تان می تواند نشانه ی واضحی از با استعداد بودن او باشد.

کودکان بسیار با استعداد در مقایسه با همسن و سالان خود، از سن پایین تری زبان باز می کنند. اما صرفاً زمان شروع به صحبت کودک نیست که اهمیت دار، بلکه نحوه ی صحبت کردن او هم مهم است.

اگر کودک تان نه تنها کلمات را پشت هم ردیف می کند، بلکه می تواند جملاتی بسازد که پیچیده و از نظر دستور زبانی صحیح هستند، به این موضوع بی اعتنا نباشید. یا اگر کودک تان  از کلماتی استفاده می کند که حتی خودتان هم برای دانستن معنایشان باید به فرهنگ لغات مراجعه کنید، این هم نشانه ی دیگری است.

گویی که او درکی مادرزادی از ساختار زبان و عطشی سیری ناپذیر برای کلمات دارد.

زبان برای این دست کودکان چیزی بیش از یک ابراز ارتباطی صرف است؛ در حقیقت، زبان برای آن ها حکم یک زمین بازی را دارد که دوست دارند در آن کشف و آزمایش کنند.

۲- مهارت خواندن از سن اندک
یک نشانه ی رایج دیگر کودکان با استعداد، مهارت خواندن آن ها است.

اگر کودک تان توانایی زودهنگامی برای خواندن نشان داد و همینطور علاقه ای به کتابخوانی که به قصه های پیش از خواب محدود نمی شد، این امر می تواند نشانه ی یک ذهن بسیار با استعداد باشد.

۳- کنجکاوی استثنایی
کودکان با استعداد اغلب کنجکاوی سیری ناپذیری درباره ی دنیای اطراف خود دارند. ذهن آن ها همیشه مملوء از سؤال است و پاسخ ها ساده آن ها را راضی نمی کند.

این دست کودکان دل شان می خواهد دلیل پس هر چیزی را بدانند. آن ها تنها به دانستن اینکه آسمان آبی است راضی است نمی شوند، بلکه دل شان می خواهد بدانند که دلیل آبی دیده شدن آسمان چیست.

آلبرت اینشتین، که یکی از درخشان ترین اذهان تاریخ به شمار می رود، هم به کنجکاوی شدیدش معروف بود. او یک بار گفته بود: «من هیچ استعداد ویژه ای ندارم. فقط به شدت کنجکاو هستم.» این کنجکاوی ویژگی رایجی میان افراد با استعداد است و می تواند نشانه ی این باشد که کودک شما هم از استعداد زیادی برخوردار است.

۴- مهارت های حل مسأله ی منحصر به فرد
کودکان با استعداد اغلب از زوایایی به مشکلات نگاه می کنند که ممکن است دیگران آن ها را در نظر نگیرند. آن ها اغلب متفاوت و غیر کلیشه ای فکر می کنند و می توانند راه حل هایی پیدا کنند که منحصر به فرد و در عین حال، مؤثرند.

اگر فرزندتان روش های تازه و خلاقانه ای برای انجام کارها پیدا می کند، یا اگر برخوردی ابتکاری با معماها و مشکلات دارد، به این موضوع بی اعتنا نباشید. این توانایی متفاوت فکر کردن یکی از ویژگی های کلیدی افراد بسیار با استعداد است.

نگاه منحصر به فرد این کودکان به آن ها این امکان را می دهد که چالش ها را به شیوه ای حل و فصل کنند که برای ما بزرگترها می تواند غافلگیرکننده باشد و به طور حتم یکی از نشانه های برخورداری از توانایی های شناختی پیشرفته است.

۵- حساسیت زیاد
کودکان با استعداد نسبت به همسن و سالان خود اغلب سطح بالاتری از حساسیت از خود نشان می دهند. این حساسیت می تواند به اشکال مختلفی بروز پیدا کند، مانند حساسیت احساسی، حساسیت فیزیکی یا حساسیت ذهنی.

از جهت احساسی، آن ها ممکن است هر چیزی را به شکل عمیق تر و شدیدتری تجربه کنند. از جهت فیزیکی، ممکن است به محرک های حسی مانند صدا، نور یا لمس، واکنش بیشتری داشته باشند. از جهت ذهنی هم ممکن است به میزان زیادی تحت تأثیر مسائلی مانند عدالت، اخلاقیات و برابری قرار بگیرندن.

اگر اینطور به نظر می آید که کودک تان دنیا به شکلی عمیق تر یا شدیدتر از همسن و سالان خود تجربه می کند، این امر می تواند نشانه ی با استعداد بودن او باشد. این حساسیت زیاد یک نقص نیست، بلکه نشان می دهد قدرت پردازش شناختی و درک دنیا در آن ها به شکلی پیشرفته وجود دارد.

۶- علائق پرشور
کودکان با استعداد اغلب از علائق پرشوری در زمینه های بخصوصی برخوردارند و زمانی که مشغول انجام شان می شوند، تمرکز نفسگیری را صرف آن ها می کنند.

این دست کودکان می توواند ساعت های زیادی مشغول موضوعی باشند که آن ها را مجذوب خود ساخته است. چه نجوم و فضانوردی باشد، چه تمدن های باستانی و چه دنیای زیر آب، آن ها با سر به درون آن شیرجه می زنند و دوست دارند هر چه که می توانند را یاد بگیرند. این عطش آن ها برای کسب دانش در این زمینه ها سیری ناپذیر به نظر می رسد.

اگر کودک تان چنین علاقه ی عمیق و پرشوری به یک موضوع از خود نشان می دهد، می تواند نشانه ی با استعداد بودن او باشد.

۷- ترجیح دادن همصحبتی با کودکان بزرگتر از خود یا بزرگترها

کودکان با استعداد اغلب با کودکان بزرگتر از خود یا حتی بزرگترها رابطه ی بهتری برقرار می کنند، تا همسن و سالان خود. توانایی های شناختی پیشرفته و علائق پخته ی این کودکان ممکن است برقراری ارتباط با کودکان همسن و سال خود را برای آن ها دشوار کند.

گرچه این امر ممکن است گاهی چالش برانگیز شود و باعث شود که کودک برای پذیرفته شدن از سوی همسن و سالانش با مشکل رو به رو شود، اما درک این موضوع که این یکی از نشانه های رایج در میان کودکان با استعداد است می تواند به والدین کمک کند که بتوانند حمایت بهتری از کودک خود داشته باشند. اگر اینطور به نظر می رسد که کودک تان با مصاحبت با افراد بزرگ تر از خود راحتی بیشتری احساس می کند، این امر ممکن است نشانه ی این باشد که او بسیار با استعداد است.

۸- تمرکز شدید
کودکان با استعداد اغلب از خود توانایی غیرمعمولی در تمرکز شدید بر روی کارهای مورد علاقه شان نشان می دهند. منظور صرف تمرکز کردن نیست، بلکه آن ها می توانند به طور کامل حذب و غرق یک کار شوند، اغلب به گونه ای که هر چیز دیگری برایشان حذف می شود.

اگر کودک تان می تواند ساعت ها وقت صرف حل پازل، ساختن اشکال با لگو یا کشیدن نقاشی کند و در عین حال، به ندرت، از کار خود دست می کشد یا اجازه می دهد چیزی کارش را متوقف کند، به این موضوع به اعتنا نباشید. چنین تمرکز شدیدی در میان افراد با استعداد رایج است و می تواند نشانه ی برخورداری از توانایی های شناختی استثنایی باشد.

چگونه کودک با استعداد خود را تشویق کنیم؟

به گفته «جوآن اسموتنی»، مدیر مرکز استعداد‌های درخشان در دانشگاه «ملی لوئیس» در ایلینوی و نویسنده کتاب Stand Up for Your Gifted Child، والدین می‌توانند کار‌های زیادی انجام دهند. گاهی اوقات ما تنها از نظر آکادمیک بسیار متمرکز هستیم و نقش خلاقیت، تخیل و سرگرمی را نادیده می‌گیریم. نبوغ را نمی‌توان آموزش داد، اما می‌توان آن را تشویق کرد.

کلید تربیت کودکان با استعداد، احترام به منحصر به فرد بودن، نظرات، ایده‌ها و رویا‌های آنهاست. در خانه، کودکان باید بدانند که منحصربه‌فرد بودن آن‌ها گرامی داشته می‌شود و از آن‌ها فقط به دلیل اینکه خودشان هستند، قدردانی می‌شود.

نکات عملی برای شکوفا کردن کودکان با استعداد

برای فرزندتان با صدای بلند بخوانید
مهم است که والدین اغلب برای کودک تیزهوش خود بخوانند، حتی اگر کودک از قبل توانایی خواندن داشته باشد.

به فرزندتان کمک کنید علایق شخصی خود را کشف کند
تحریک علایق و حمایت برای رشد استعداد‌ها حیاتی است. والدین باید فرزندان خود را در معرض علایق خود قرار دهند و آن‌ها را تشویق کنند تا در مورد موضوعات مختلف مانند هنر، طبیعت، موسیقی و ورزش، علاوه بر دروس سنتی آکادمیک مانند ریاضیات، خواندن و علوم بیاموزند.

صحبت با فرزندتان را جدی بگیرید. کودکان تیزهوش اغلب بسیار کلامی و کنجکاو هستند. اگر والدین سؤالات آن‌ها را رد کنند، می‌توانند به راحتی ناامید شوند. وقت گذاشتن برای دادن پاسخ‌های کامل و کامل به فرزندتان نشان می‌دهد که به پرسش‌های فکری او احترام می‌گذارید.

او را در برنامه‌هایی که مخصوص کودکان با استعداد طراحی شده اند ثبت نام کنید
ثبت نام در برنامه‌هایی که مخصوص کودکان با استعداد طراحی شده اند، به ویژه در شناسایی کودکان تیزهوش و تشویق رشد استعداد‌های آن‌ها موثر است.

از موزه‌های کودکان و علوم دیدن کنید
این موزه‌ها تجربیات آموزشی عملی جالبی را ارائه می‌دهند. در این موزه‌ها موادی برای بازی خلاق به کودکان ارائه می‌شود، به آن‌ها شانه‌های خالی تخم مرغ، جعبه‌های مقوایی، مربع‌های نمدی، رول‌های دستمال کاغذی و … داده می‌شود. کودکان با استعداد اغلب بسیار مبتکر هستند.

داستان سرایی را تشویق کنید
کودکان با استعداد می‌توانند بی نهایت تخیلی باشند. خروجی‌های خلاقانه شگفت انگیز برای آن‌ها شامل ساختن داستان، اجرای نمایشنامه یا کارگردانی ویدیو‌های خانگی است.

برنامه ریزی بیش از حد ممنوع
برنامه ریزی بیش از حد چالش برانگیز نیست، بلکه خسته کننده است. اطمینان حاصل کنید که کودک شما زمانی برای استراحت، مطالعه برای سرگرمی و تخیل دارد.