در حالی که در یک سالگی بازگشایی کارخانه آزمایش قرار داریم و اگر آزمایش نیز همان مسیر کارخانه ارج را پیموده بود اکنون باید در یک جشن ملی، قراردادهای توسعه فاز چهارم کارخانه بسته می شد، مدیران ارشد اقتصادی استان باز وعده بازگشایی کارخانه آزمایش را در تابستان پیش‌رو می دهند.
شیراز|خبرگزاری فارس با انتشار گزارشی با عنوان :وعده بازگشایی کارخانه آزمایش در اولین سالگرد افتتاح!+فیلم نوشت:
: سوم خرداد سال گذشته بود که مطابق وعده مالکان کارخانه آزمایش و بر اساس آنچه در سامانه ناشران بورس کشور، کدال، منتشر شده بود، انتظار افتتاح کارخانه آزمایش پس از بیش از ۱۵ سال خاموشی میرفت. اما این بازگشایی به دلایلی که عمده آن انجام تشریفات مراسم بود، به تعویق افتاد و ۲۸ خرداد درهای کارخانه طی مراسمی که غیبت مدیران ارشد استان در آن کاملا هویدا بود باز شد.
تاریخ‌های اعلامی برای افتتاح فاز یک کارخانه آزمایش
افتتاح ناامید کننده‌‌ای که نشان داد تنها نصف یک سوله کوچک از وسعت ۳۰ هکتاری کارخانه با چند دستگاه ساده، سنتی و البته قدیمی برای مونتاژ سطحی محصولات اختصاص یافته و تحت عنوان فاز نخست کارخانه با اشتغال کمتر از سی نفر آغاز به کار کرده است.
مدیران استان که یک ماه پیش از آن در ۲۸ اردیبهشت به بازدید کارخانه رفته بودند، به خوبی از آنچه در حال رخ دادن است آگاه بودند و با دستور استاندار در مراسم بازگشایی حضور نیافتند. مدتی بعد استاندار فارس در نشست خبری خود که در آستانه هفته دولت سال ۱۴۰۱ انجام شد، دلایل این غیبت را عمل نکردن مدیران کارخانه آزمایش به تعهدات خود اعلام کرد.
بازدید مدیران استان از کارخانه آزمایش یک ماه پیش از بازگشایی
آغاز تیره روزی
شرکت کارخانه هـای صنعتی آزمایش سهامی عام در تاریخ ۱۶ اسفند ۱۳۳۷ تحت شماره ۶۵۳۳ در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی تهران به ثبت رسیده است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، شرکت مشمول بند «ج» قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران و تحت پوشش سازمان صنایع ملی ایران قرار گرفت.
سپس بر اساس رای صادره از سوی هیات پنج نفره موضوع مـاده ۲ متمم قانون مزبور ، مشمول بند «ب» قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران شناخته شده و به تملک دولت درآمد، پس از آن از سال ۱۳۸۱ به سازمان صندوق بازنشستگی کشوری واگذار گردید. ۱۳ در مهرماه سال ۱۳۸۳ سازمان بازنشستگی کشوری با ارسال نامه‌ای به دبیر خانه سازمان بورس، از تصمیم خود برای واگذاری سهام کارخانه خبر داد.
نامه درخواست فروش سهام کارخانه آزمایش در سال ۱۳۸۳
به این ترتیب سهام مدیریتی صندوق بازنشستگی کشوری پس از فروش به گروه صنعتی پیام منتقل شد و افول کارخانه آزمایش کلید خورد.
قدیمی‌ترین صورتهای مالی حسابرسی شده‌ای که از کارخانه آزمایش در دست است به سال ۸۴، یعنی یکسال پس از واگذاری بر می گردد. براساس این صورتهای مالی، کارخانه آزمایش در سال ۸۴، مجموع کارگران دائم، موقت و تحت پوشش پیمانکار ۱۲۴۱ نفر بوده اند و این کارخانه ۱۲ نوع کالای لوازم خانگی از جمله یخچال خانگی، فریزر، جاروبرقی، لباسشویی با تیراژ بالا تولید می کرده است.
قدیمی‌ترین صورتهای مالی حسابرسی شده کارخانه آزمایش، یکسال پس از واگذاری
با این وجود افول کارخانه آزمایش از همان ابتدای واگذاری شروع شده بود. کارگران به اشکال مختلف تعدیل می شدند و ظرفیت تولیدی کارخانه هر سال کاهش یافته و محدودتر می‌شد. بطوری که یکسال بعد در سال ۸۵ تعداد کارگران به ۳۳۴ نفر رسید. سرانجام در سال ۸۸ با آشکار شدن بدهی های کلان شرکت تعداد کارگران به یکباره ۱۷۸ نفر کاهش یافت و در همین زمان اصلی ترین سهامدار شرکت در حالی که پرونده باز قضایی داشت، به ناگاه از کشور خارج و به لندن مهاجرت کرد.
با مهاجرت مالک، روزهای بحرانی آزمایش اوج گرفت و در سال ۹۱ با اعتراضات شدید کارگری همراه شد. کارگران کارخانه در تهران و مرودشت تجمع کرده و خواهان رسیدگی به شرایط خود شدند.
سال ۹۲، محمدمهدی برومندی، نماینده وقت مرودشت در مجلس در جلسه دیدار صنعتگران و تولید کنندگان فارس با اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی گفت: کارخانه آزمایشی که روزگاری دو هزار کارگر داشت و روزانه یک هزار و ۵۰۰ دستگاه یخچال، یخچال فریزر و کولر تولید می کرد در جریان خصوصی سازی کارخانه های دولتی به عده ای صنعتگر نما واگذار شد که اکنون حاصل آن تعطیلی این کارخانه و بیکار شدن کارگران آن است.
وی اظهار داشت: مالک آن به این امر اکتفا نکرده و اکنون شبانه سوله های کارخانه را می برند و آهنش را می برند و کیلویی می فروشند.
نماینده مردم سابق مرودشت در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مالک فعلی آن به دنبال تغییر کاربری زمین کارخانه آزمایش است، گفت: کارخانه آزمایش در بهترین نقطه شهرستان مرودشت قرار دارد و زمین آن ۴۰ هکتار است که ۱۲ هکتار آن سالن سرپوشیده است.
برومندی گفت: اکنون مالک درب کارخانه را بسته و از ورود کارگران به محوطه کارخانه جلوگیری می کند.
وی گفت: آزمایش برند ملی بود اما اکنون به تعطیلی کشیده شده و دیگر اثری از آن نیست و مالک آن هم قصد دارد حتی اثری از ماشین های تولید و خط تولید آن باقی نگذارد.
اتفاقی که سرانجام رخ داد/ اعلام انحلال کارخانه
در سال ۹۵ کارخانه آزمایش تهران تعطیل و گفته شد لوازم آن به مرودشت منتقل شده است، اما در مرودشت نیز نه تنها تولیدی انجام نشد، بلکه بنظر می رسید با دور شدن از مرکز، گرد فراموشی بر وضعیت کارخانه آزمایش پاشیده شد. کارخانه آزمایش که از سال ۸۸ با کاهش چشمگیر نیروی انسانی و محدود کردن محصولات عملاً از تولید خارج شده بود در تعطیلی فصلی خود کاملاً خاموش شد و سرانجام مدیران هولدینگ پیام سال ۹۷ با انتشار اطلاعیه در روزنامه های رسمی کشور انحلال آن را اعلام کردند. فقدان سرمایه گذاری خارجی، زیان انباشته، عدم توانایی رقابت با محصولات خارجی از جمله دلایل این تصمیم بیان شد.
نامه آخرین مدیرعامل کارخانه آزمایش مبنی بر انحلال آن
پس از انحلال همان گونه که پیش‌بینی می‌شد آزمایش ذره‌ذره خالی از تجهیزات شد. تمامی اموال منقول کارخانه به فروش رفت، تا جایی که به گفته شاهدان عینی حتی به فلزات سقف و سیم‌های برق دیوار هم رحم نکردند.
خط تولید مادر کارخانه فروخته شد، برند قدرتمند آزمایش که نمادی از کیفیت و اعتماد مردم به کالای داخلی بود به شرکت آریا جم شهاب که پیش از آن هرچه تلاش کرده بود موفق به اجاره نام و نشان «ارج» نشده بود، واگذار شد.
وعده‌هایی در حد حرف
با این وجود بازدیدهای مداوم از کارخانه همواره ادامه داشت. محمدرضا نعمت زاده، وزیر صنعت وقت، سال ۱۳۹۴، در اوج بحران آزمایش، در شرایطی که هنوز انحلال رسمی کارخانه اعلام نشده بود قول باز گشایی کارخانه را داد.
نعمت زاده که در قالب شانزدهمین سفر استانی هیات دولت به فارس آمده بود، در جمع شماری از کارگران کارخانه تعطیل شده آزمایش مرودشت گفت: پس از واگذاری این کارخانه به بخش خصوصی ، این واحد تولیدی وضعیت خوبی پیدا نکرد و هم اینک ضروری است در مورد بازگشایی مجدد این کارخانه تصمیم جدی و قاطع گرفته شود.
وی ادامه داد: صاحبان سرمایه و سهامداران کنونی این کارخانه اگر توانایی اداره کردن این واحد تولیدی را دارند اقدام به راه اندازی آن کنند در غیر این صورت باید سرمایه گذاران مقتدر به این عرصه وارد شوند و تمام تلاش خود را برای بازگشایی این کارخانه به‌کار گیرند.
علی لاریجانی، رئیس وقت مجلس شورای اسلامی نیز مهرماه ۹۶ در بازدید از این کارخانه صنعتی آزمایش، یادآور شد: وضعیت فعلی کارخانه آزمایش تاسف آور است و اگر قرار بود عملکرد این کارخانه بهینه شود، در قالب فرآیندی صحیح در دستور کار قرار می‌گرفت، در نهایت باید گزارشی در مورد کارخانه آزمایش نوشته شود و بنده این موضوع را از طریق قوه قضاییه و وزارتخانه‌های ذی‌ربط تا ساماندهی موضوع پیگیری خواهم کرد. اما این وعده‌ها در حد حرف باقی مانده و با گذر زمان به فراموشی سپرده شدند.
تیغ‌های مداوم مزایده
در تابستان ۹۸ سهامداران اصلی کارخانه آزمایش با انتشار آگهی از عزم خود برای فروش عرصه و اعیان کارخانه به قیمت ۵۰ میلیارد تومان خبر دادند که با دستور قضایی متوقف شد.
آگهی مزایده آزمایش در سال ۹۸
این اتفاق دو سال بعد در سال ۱۴۰۰ در شرایطی که دولت دوازدهم واپسین روزهای خود را سپری می کرد با عاملیت بانک ملت تکرار شد و مجددا مرجع قضایی دستور به لغو مزایده داد.
آغاز دولت مردمی؛ استانداری فارس مأموریت ویژه برای احیای آزمایش یافت
با آغاز به کار دولت سیزدهم و عزم قاطع بر حمایت از تولید و رشد اقتصادی از یک سو و پس از دستور مقام معظم رهبری مبنی بر حمایت از تولیدکنندگان لوازم خانگی، توجهات به کارخانه آزمایش که گرد فرسایش زمانی بر آن نشسته بود دوخته شد.
رییس جمهور سه ماه پس از دریافت مسئولیت اجرایی کشور و در حالی که دو هفته بیشتر از انتصاب محمدهادی ایمانیه، به عنوان استاندار فارس نمی‌گذشت در هفتمین سفر استانی خود وارد شیراز شد و پس از پایان تشریفات، مستقیم از فرودگاه به کارخانه آزمایش رفت. این بازدید چنان سرزده بود که دوربین های خبری جاماندند و تصاویری از این بازدید مخابره نشد.
رییس جمهور پس از این بازدید شرایط کارخانه آزمایش را اسفناک توصیف کرد و به استاندار فارس مأموریت داد به احیا و باز راه‌اندازی آن اقدام کند. به این ترتیب پرونده کارخانه آزمایش مجدد روی میز استانداری فارس قرار گرفت.
واحد صنعتی آزمایش در صدر اخبار رفته بود و در دیدرس رسانه قرار داشت. افکار عمومی که این نماد قدرتمند را به خوبی می‌شناختند، اخبار مربوط به راه اندازی کارخانه را به دقت رصد می‌کردند. امید به احیای آزمایش به‌ویژه در شهرستان مرودشت به خوبی احساس می‌شد و همه منتظر بازگشایی کارخانه بودند.
مدیریت عالی استان که در آغاز فعالیت خود میراث‌دار چند کارخانه بزرگ اما راکد، از جمله آزمایش شده بود از همان نخستین ساعات پس از خروج رییس‌جمهور از استان جلسات احیای آزمایش را آغاز کرد.
مدیران و سهامداران اصلی آزمایش نیز درست ۲۴ ساعت بعد از بازدید رییس‌جمهور با ارسال نامه‌ای به استانداری فارس از عزم خود برای احیای آزمایش سخن گفتند.
ظفر افشون، معاون اقتصادی وقت استانداری فارس ۲۴ مهر ۱۴۰۰، در اولین روز کاری بعد از سفر رییس جمهور اظهار داشت: مدیر عامل هلدینگی که کارخانه آزمایش مرودشت نیز یکی از زیرمجموعه‌های آن است قول داده که در صورت حمایت دستگاه‌های اجرایی و به ویژه حمایت شبکه بانکی، ظرف مدت یک سال ۲ خط تولید در این کارخانه راه‌اندازی شود.
در نتیجه جلسات متعدد، با پادرمیانی دولت بانک ملت به شرط تولید و اشتغال از مزایده کارخانه منصرف شد.
ساسان مبینی، معاون اسبق اقتصادی استانداری فارس ۲۶ آبان ۱۴۰۰ به خبرگزاری فارس گفت: مقرر شد تصمیم گیری برای مساعدت بانک منوط به این شود که مالک برنامه عملیاتی خود را ظرف ۱۵ روز به سازمان صمت استان ارائه دهد، و در صورت تأیید این سازمان، پس از مطرح شدن در کار گروه رفع موانع تولید و تصمیمات کارگروه مربوطه، بانک مکلف به تقسیط و تسهیل و امهال گردد. به این معنا که کار تقسیط و تسهیل بدهی ها همزمان با برنامه عملیاتی پیش رود و مالک نیز متعهد به ارائه برنامه عملیاتی به سازمان صنعت، معدن و تجارت استان، ظرف مدت ۱۵ روز شد.
کارگروه رفع موانع تولید در مورخ ۹ آذر ۱۴۰۰ ضمن قبول برنامه زمان‌بندی شده، ۱۵ همان ماه را آغاز عملیات اجرایی کارخانه اعلام کرد و مقرر شد به شرط اجرای برنامه زمان‌بندی شش ماهه بدهی مالیاتی، بدهی برق امهال و تقسیط و مشمول بخشیدگی جرایم گردد.
صورتجلسه کارگروه رفع موانع تولید مورخ ۹ آبان ۱۴۰۰ که همراهی کامل بخش دولتی را نشان میدهد.
کولر آبی و آبگرمکن گازی
در طرح توجیهی که مالکان آزمایش برای فاز نخست کارخانه ارائه دادند فروشگاه تولیدات کارخانه آزمایش و دو محصول ساده و منسوخ شده آبگرمکن مخزنی و کولر آبی در تیراژ پایین برای فاز نخست پیشنهاد داده شد که مورد قبول قرار گرفت.
حمیدرضا ایزدی، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان فارس ۱۴ آذر ماه ۱۴۰۰ در خصوص طرح های ارائه شده برای راه اندازی آزمایش به خبرگزاری فارس گفت: مالکین هولدینگ پیام طرح های خود را برای راه اندازی ارائه دادند. طرح اول راه اندازی فروشگاه محصولات آزمایش بود که با مخالفت ما روبرو شد.
وی افزود: برنامه دوم راه اندازی خط تولید کولر آبی و آبگرم کن است که البته محصول پیچیده ای نیست، اما برای شروع پذیرفتنی است و باید ببینیم چقدر اشتغال ایجاد می کند.
خط تولیدی که پیشنهادش داده شده، چیز ساده ای است و خیلی راحت و به سادگی قابل جمع شدن است، در این خطوط اشتغال بالایی هم ایجاد نخواهد شد.
با این وجود هولدینگ پیام با محوریت شرکت هادکو که از شرکتهای تحت کنترل آزمایش است کار خود را آغاز کرد؛ اما رصد عملیات اجرایی کارخانه چندان رضایت بخش نبود. تعمیرات زیربنایی سوله مثل رنگ آمیزی و تعویض پنجره‌ها و برخی عملیات‌های ساده عمرانی چند ماه طول کشید. هولدینگ پیام صنعت برای ساده‌ترین اقدامات خود مثل حل مشکلات انشعاب آب و برق از بخش دولتی کمک می‌خواست و روند اجرایی با وقت کشی تمام پیش میرفت.
رییس سازمان صمت چهارشنبه ۲۰ بهمن ۱۴۰۰ در کارگروه رفع موانع تولید با انتقاد از روند راه اندازی کارخانه آزمایش گفت: طبق بررسی‌های انجام شده، روند پیشرفت فیزیکی راه‌اندازی کارخانه آزمایش بسیار کُند است و وعده‌های داده شده با اقدامات انجام شده توسط عوامل این مجموعه تطابق ندارد.
پایان سال ۱۴۰۰ در حالی که همچنان مدیران اقتصادی استان از انجام تعمیرات سوله آزمایش سخن می‌گفتند، افتتاح و بازگشت کارخانه لوازم خانگی ارج به تولید در صدر اخبار قرار گرفت.
ارج تقریبا مسیر و مشکلاتی مشابه آزمایش داشت و از همان میزان پیشتیبانی دولتی برخوردار بود که آزمایش داشت. اما مدیران ارج توانستند با تکیه بر آن و عزم راسخ خود کارخانه را بار دیگر به چرخه تولید باز گردانند.
کارخانه ارج در حال حاضر و پس از گذشت دو سال با ۷۰۰ کارگر در حال فعالیت است. پیگیری های فارس از روابط عمومی ارج نشان میدهد این کارخانه اکنون سه محصول ماشین لباسشویی، کولر آبی و کولر گازی را با تیراژ بالا تولید می کند. همچنین صنعتگران این کارخانه توانسته‌اند ارتباط قوی با مدیران وزارت صمت داشته باشند و چندی پیش نیز تفاهم نامه پردیس نوآوری ارج را با وزارت صنعت معدن تجارت به امضا رسانده‌اند.
تعهدات کارخانه آزمایش
طبق مستندات صورتجلسه‌ای که در تاریخ در استانداری فارس تشکیل شد متولیان آزمایش متعهد شدند در فاز یک کارخانه تا پایان خرداد ۱۰۰ نفر، فاز دو تا پایان شهریور ۲۵۰ نفر و سرانجام فاز سوم، یعنی پایان سال ۱۴۰۱ تعداد ۵۰۰ نفر در کارخانه مشغول به کار شوند.
اما برخلاف تعهدات این شرکت تنها با ۳۰ تا ۴۰نفر فعالیت خود را آغاز کرد. از تولید آبگرمکن نیز خبری نبود، هیچ خط تولیدی در کارخانه قرار نداشت و تنها مونتاژ بسیار ساده در حد سر هم کردن قطعات انجام می گرفت. نیروی کار مستقر در کارخانه آزمایش حتی تا پایان سال ۱۴۰۱ نیز به صد نفر نرسید و در همان اندازه ۴۳نفر باقی ماند.
برای ما مسلم شده هلدینگ پیام قصد سرمایه‌گذاری ندارد/ آزمایش باز روانه میز فروش شد
محسن ربانی زاده، معاون اقتصادی استاندار فارس ۲۸ آبان سال گذشته در گفتگو با خبرگزاری فارس اعلام کرد: برای ما تقریبا مشخص شده که شرکت پیام گستر قصد سرمایه گذاری و تولید در کارخانه را ندارد و به همین شیوه کسب درآمد از طریق اجاره دادن و این قبیل امور ، راضی هستند.
معاون استاندار فارس گفت: از آنجا که احیای آزمایش جزء مصوبات سفر ریاست جمهوری است و این مصوبه باید اجرا شود، استاندار اصرار بر مزایده کارخانه دارد.
سرانجام در اسفندماه سال گذشته آگهی حراج عرصه و اعیان کارخانه آزمایش با عاملیت بانک ملت در روزنامه های کثیر الانتشار محلی منتشر شد. با توجه به خالی بودن آزمایش از هر نوع اموال منقول، آگهی منتشره تنها شامل عرصه و اعیان کارخانه می شد، که خبر از حراج آخرین باقی مانده موجودیت کارخانه آزمایش با قیمت ۸۰۳ میلیارد در تاریخ ۲۷ اسفند می‌داد. با این وجود شرکت گسترش صنعت پیام که خود در پیش از این بر مزایده اصرار داشت، با چندین مرحله اعتراض مانع برگزاری مزایده شد.
دستور لغو مزایده
آبگرمکن های تولیدی مرودشت فروش نرفتند
از آغاز فعالیت فاز یک کارخانه آزمایش در خرداد سال گذشته تا کنون یک سال میگذرد، این کارخانه در این مدت با اشتغال ۴۳ نفر به مونتاژ آبگرمکن گازی ایستاده مشغول بوده اما به اعتراف خود متولیان کارخانه تا کنون حتی یک محصول تولیدی آن به فروش نرفته است. از آنجا که این محصولات هنوز موفق به دریافت نشان استاندارد نشده اند، در عرضه ای در بازار نداشته‌اند و شرکت آزمایش تا کنون ورود عملی به بازار نداشته است.
مدیر عامل آزمایش می‌گوید محصولاتش به بازار عرضه نشده اند
وعده بازبازگشایی
مسیری که دستگاه های تصمیم گیر استان در مدارا و مماشات مداوم با مالکان کارخانه آزمایش در پیش گرفته بودند، به وضوح شرایط کنونی را قابل پیش بینی کرده بود.
در حالی که در سند آمایش استان کاربری محل کنونی کارخانه آزمایش صنعتی در نظر گرفته شده، مدیران آزمایش سالهاست که به انبارداری مشغولند، از پیاز و محصولات کشاورزی گرفته تا انبار مرکزی برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای. درآمدهای هنگفتی که از این بابت به راحتی نصیب مدیران آزمایش می‌شود قابل اغماض نیست و به نظر می‌رسد در قاموس متولیان آزمایش از صنعتگری جذاب تر است.
در حالی که با استناد به سند آمایش سرزمینی امکان منع متولیان آزمایش از انبارداری وجود داشت، با این وجود در هیچ یک از ده‌ها جلسه استان با محوریت کارخانه آزمایش این اتفاق نیفتاد.
سند آمایش صنعتی فارس که محل قرار گرفتن کارخانه آزمایش به رنگ سبز و با کاربری صنعتی نشان میدهد
طرح پیشنهادی متولیان کارخانه آزمایش برای از سرگیری تولید؛ بسیار ساده و پیش‌پا افتاده و فاقد هرگونه تکنولوژی بود که قاعدتا باید رد می‌شد، اما این طرح به تصویب رسید که نتیجه آن تبدیل شدن نیمی از یک سوله به کارگاه جوشکاری بود.
اکنون پس از یکسال و هفت ماه از سفر ریاست جمهوری، و در سالگرد افتتاح کارخانه آزمایش، در حالی که کارخانه یک مزایده عقیم را پشت سر گذاشته، ارشدترین مقامات اقتصادی استان فارس بجای تنویر افکار عمومی که چرا پس از گذشت یکسال از افتتاح همچنان در نقطه شروع هستیم، وعده تابستان داغ با حضور سرمایه‌گذار جدید در کارخانه آزمایش و راه‌اندازی آن را می‌دهند.
حال و روز این روزهای کارخانه آزمایش؛ ۱۵ نفر مرخصی!
به درخواست خبرگزاری فارس از سازمان صمت استان فارس کارشناسان اداره شهرستان مرودشت روز گذشته از محل واحد بازدید کردند که در زمان بازدید در حال تولید آبگرمکن ایستاده مخزنی و آبگرمکن مخزنی کوچک بودند. تعداد ۱۷ نفر در زمان بازدید در حال فعالیت بودند که طبق اعلام مسئول خط تولید تعداد ۱۵نفر در مرخصی ۹ نفر نگهبان و تعداد ۶ نفر ستادی و ۱۷ در بخش تولید بودند.
ناشناس
تاریخ : ۱۰ - خرداد - ۱۴۰۲
تا وقتی گروه پیام باشه عمرا راه اندازی بشه