واکنش کارگزاران سازندگی نسبت به روند تخریب گسترده آثار تاریخی و میراث فرهنگی ایران

حزب کارگزاران سازندگی ایران طی بیانیه‌ای نسبت به  بی‌توجهی و تخریب گسترده آثار تاریخی کشور هشدار داد.

به گزارش روابط عمومی حزب کارگزاران سازندگی ایران، متن کامل این بیانیه به شرح زیر است:

ایران اگر تاکنون پابرجا مانده، به دلیل پایداری مردم و کارکرد فرهنگ منحصربفرد آن بوده است، فرهنگی که توانسته است در آشوب‌های تاریخی و اشغال سرزمینی که بارها رخ داده، انسان ایرانی را همواره نسبت به کیستی خود هشیار نگاه دارد. فرهنگ ایرانی و دایره وسیع فرهنگ‌پروران این سرزمین در طول تاریخ با فرزندانش چنان کرده است که ملت ایران امروز ازجمله ملت‌های فرهنگ‌پرور جهان شناخته می‌شود. فرهنگ در ایران علاوه بر نقش انسان‌ساز آن، کارکرد حفاظت سرزمینی هم داشته است. چنان که زبان فارسی، آثار ادبی و معماری ایرانی قرن‌ها در همه کشورهای پیرامون ایران رواج داشته و از این طریق عمق نفوذ فرهنگی قابل توجهی به ایران بخشیده است. از سویی دیگر بعد از حملات و هجوم‌های بنیان‌کن اقوام و نیروهای مهاجم که در مواردی با عوارض فرهنگی گسترده‌ای هم همراه بوده این فرهنگ ایرانی، زبان و ادب فارسی و آثار و ابنیه تاریخی بوده‌اند که از روزگاران بزرگی و رونق و مجد ایران‌زمین صیانت کرده و سخن گفته و بذر آزادی و استقلال از قید بیگانه را در دل ایرانیان کاشته‌اند. امروز اگر همچنان باقی مانده‌ایم و خودآگاهی و باوری عمیق نسبت به گذشته پیوسته خود داریم، مرهون فرهنگ و دلالت‌های آثار تاریخی و به طور کلی میراث فرهنگی ایران هستیم.

سوگمندانه باید گفت، مدت‌هاست نهاد حاکمیتی میراث فرهنگی کشور از رونق و اهمیت پیشین خود فاصله گرفته است.

سنت انتصاب مدیران سیاسی بر تارک این وزارتخانه در همه دولت‌های دو دهه گذشته هر سه دستگاه مستقل پیشین، یعنی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را به ناکارآمدی گسترده و خسارت‌های مزمن غیرقابل جبران مبتلا کرده است؛ چنان که در آخرین تیر بر پیکر آن، جناب وزیر مربوطه به صراحت اعلام کرده که وزارتخانه متبوعش اعتبار لازم برای حفظ و نگهداری آثار تاریخی کشور را ندارد!! و به ناگزیر این آثار را به بخش خصوصی واگذار خواهد کرد.

در فقدان هرگونه طرح یا راه حل پایدار حفاظت آثار، محوطه‌ها و بناهای تاریخی کشور در وزارتخانه میراث فرهنگی کشور و بی‌عملی و روزمرگی ادارات استانی آن، میراث فرهنگی تمدن دیرپای ایران آماج دست‌اندازی و تخریب‌های بی‌سابقه‌ای گشته است. لابی‌های مخرب نمایندگان مجلس برای به کرسی نشاندن ناتوان‌ترین و غیرمتخصص‌ترین چهره‌ها در استان‌ها و فقدان طرح و برنامه‌های مشخص اقتصادی جهت پشتیبانی از آثار، اشیا و بناها و محوطه‌های تاریخی کشور در کنار قطع جریان ورود گردشگران خارجی، امروز سازمان میراث فرهنگی کشور را نه به حامی و همراه آثار و بناهای تاریخی کشور بلکه بیشتر به یکی از عوامل تخریب آثار در سرتاسر کشور تبدیل کرده است.

فقدان شجاعت لازم کارشناسان و بدنه میراث فرهنگی برای اقدام به‌موقع و استفاده از ظرفیت‌های قانونی و حساسیت افکار عمومی برای حفاظت میراث فرهنگی کشور نیز مزید بر علت شده و پیگیری‌های متخصصین و علاقمندان میراث فرهنگی کشور جهت پاسخگو ساختن این وزارتخانه و دستگاه‌های استانی آن نیز تاکنون بی‌نتیجه مانده است. از آنجا که مالکیت، نگهداری، انتفاع و مداخله در این آثار طبق قانون به وزارتخانه میراث فرهنگی کشور سپرده شده است، وزیر، مدیران و کارشناسان این وزارتخانه هستند که باید به انتظارات و اشکالات مردم فرهنگ‌دوست، مطبوعات و کارشناسان و متخصصین پاسخگو باشند.
متاسفانه اقدامات حقوقی دوستداران میراث فرهنگی علیه تخلفات برخی مسئولان این وزارتخانه هم به رغم پیگیری‌های قضایی، تاکنون بی‌نتیجه مانده است.
فجایعی نظیر تخریب بافت تاریخی شیراز، ناپدید شدن فرش‌های نفیس کاخ سعدآباد، تخریب بنای ثبتی هتل تاریخی تهران در بندر انزلی، پاک‌سازی تپه-قلعه باستانی خاوه، تخریب بقایای آخرین باروی تاریخی گلپایگان، آتش‌سوزی در قبرستان تاریخی دارالسلام شیراز، طرح امکان دستکاری عرصه و حریم پاسارگاد، واگذاری ارگ ساسانی راین، تعرض به چگاسفلی و چگاعلیا، واگذاری موزه بابل به حوزه علمیه این شهر، آتش‌سوزی در قلعه باستانی قلعه تل خوزستان، مفقود شدن تابلوی مظفرالدین شاه در کاخ گلستان، عبور کامیون و گله‌های گاو و گوسفند از محوطه‌های تاریخی جوبجی و هفت تپه و در آخرین آنها احداث جاده دسترسی بر روی عرصه کوه خواجه سیستان ازجمله اتفاقات ناگواری است که طی دو سال تصدی وزیر جدید میراث فرهنگی در کشور روی داده است.
این وزارتخانه در انتصابات تخصصی هم دچار خطاهای اساسی است و با انتصاب معاونین و همچنین مدیران استانی بعضا بدون تجربه و آگاهی پیشینی به امور تخصصی این وزارتخانه نشان داده است که دغدغه های تخصصی و میراثی نزد آنان نسبت به عناوین سیاسی و حاشیه‌ای، رجحان ندارد.
با توجه به اهمیت میراث فرهنگی ایران و نقش ویژه‌ای که در طول تاریخ در شکل‌دهی به هویت ملی ایرانیان داشته است، حزب کارگزاران سازندگی ایران وزیر محترم این وزارتخانه را به ایراد سخنان و اقدامات سنجیده وفق انتظارات جامعه و متخصصان میراث فرهنگی فرامی‌خواند و از دستگاه‌های نظارتی، قوه قضاییه و رئیس جمهور محترم می‌خواهد برای رسیدگی و پاسخگو ساختن مدیران ذیربط در برابر مردم، جراید و متخصصین میراث فرهنگی گام‌هایی جدی به سمت اصلاح بردارند.

حزب کارگزاران سازندگی ایران
یکم تیرماه ۱۴۰۲