در حالت طبیعی تمام والدین تمایل دارند تا در امر تربیت کودک مودب موفق باشند. اما چگونه فرزندانی خوش اخلاق با ادب و صبور تربیت کنیم؟
پایه و اساس برای یک جامعه موفق، رشد و تربیت صحیح فرزندان آن جامعه است؛ امری که با رعایت نکات و اصول اساسی در خانه شکل می‌گیرد و به جامعه منتقل می‌شود.
رفتار صحیح، چیزی که اکثر مردم آن را تحت عنوان “ادب” می‌شناسند، در واقع قوانین تعامل اجتماعی است که خانواده‌ها به کودکان می‌آموزند و به کمک این ابزار، موفقیت را به جامعه خود هدیه می‌دهند. اما تربیت کودک مودب چگونه است و برای نیل به هدف “تربیت کودک مودب و حرف گوش کن” چه کارهایی باید انجام داد؟ با ما همراه باشید تا شما را با این مفهوم بیشتر آشنا کنیم.
تربیت کودک مودب با نکاتی کلیدی
در حالی که با تلفن صحبت می‌کنید، ممکن است کودک شما با صدا زدن مکرر شما، باعث برافروخته شدن شما شود و این موضوع سریعا شما را وسوسه می‌کند تا در برابر او عصبانی شوید! اگر چه در نگاه اول و بطور ناخودآگاه ممکن است که شما کودک خود را بی ادب قلمداد کنید، اما این طرز رفتار کودک شما اغلب به این دلیل است که او شیوه صحیح رفتار را نمی‌داند.
به جای عصبانی شدن، سعی کنید به یاد آورید که برای تربیت کودک مودب، شما به یک درس برای آموزش رفتار صحیح به او نیاز دارید. کودکان خردسال به درس‌هایی در مورد چگونگی گفتن “ببخشید” به جای فشار آوردن به شما و نحوه صحیح صبر کردن برای جلب توجه شما به هنگام تماس تلفنی نیاز دارند. آنها به دروس تعاملات اساسی اجتماعی نیاز دارند که ما نیز آن را طبیعی می‌دانیم. در ادامه شما را با این دروس و انیکه چگونه فرزندانی خوش اخلاق با ادب و صبور تربیت کنیم، آشنا خواهیم کرد.
قوانین محکم را تنظیم کنید و انتظار احترام داشته باشید
کودکانی که معتقدند می‌توانند هرکاری را که دوست دارند انجام دهند و هر آنچه را که بخواهند بدست آورند، معمولا در صورت برآورده نشدن خواسته‌هایشان، با غر زدن یا سرزنش کردن واکنش نشان می‌دهند. هال رونکل ، خانواده درمانگر می‌گوید: “کودکانی که می‌فهمند مرزهای کاملا مشخصی وجود دارد، یاد می‌گیرند چگونه خودشان را با این مرزها تنظیم کنند و محدودیت ها را رعایت کنند.” برای برقراری این قوانین محکم کارهای زیر را انجام دهید:
۱. به آنها بگویید چرا
نیازی نیست که به فرزندان خود توضیحات مفصلی دهید که چرا از آنها رفتارهای خاصی انتظار دارید. اما اگر کودک شما درک کند که دلایل ساده‌ای برای قوانین شما وجود دارد، می فهمد که آنها خودسرانه نیستند و احتمال اینکه این قوانین را رعایت کند بیشتر است. برای مثال به او بگویید: “شما باید ساعت هشت بخوابید زیرا بدن شما برای داشتن قدرت و سلامتی به خواب زیادی احتیاج دارد.” یا “شما باید اسباب بازی‌های خود را در محل مشخصی قرار دهید تا دفعه بعدی که می‌خواهید بازی کنید، بفهمیم کجا آنها را پیدا کنیم.”
۲. او را تا می‌توانید تحسین کنید
دکتر لری جی کوئنیگ، می‌گوید: “خواه مرتب کردن تخت خواب باشد یا کمک به مرتب کردن میز خواهرش؛ اجازه دهید این کارها را انجام دهد و در کنار آن مطمئن شوید که با پیروی کردن از قوانین و تجلیل از او موفقیت‌های فرزندتان را تقویت می‌کنید.” با او بگویید: “بسیار خوب است که شما قوانین مربوط به مرتب کردن تخت خود را به یاد می‌آوردید. من بسیار افتخار می‌کنم وقتی شما مانند یک پسر بزرگ رفتار می‌کنید!” یا “شما وقتی از من مداد رنگی را خواستید آنقدر مودب بودید که درخواست خود را با کلمه “لطفا” بیان کردید.
۳. خودتان از قوانین پیروی کنید
“هنگام رسیدن به خانه، کت خود را به چوب لباسی یا در کمد مربوط به آن آویزان کنید، ظرف‌های کثیف خود را در سینک ظرفشویی قرار دهید، هنگامی که از موضوعی ناامید شده‌اید، داد و بیداد راه نیندازید… انجام این کارها به کودکان نشان می‌دهد همانطور که آنها قوانینی برای پیروی از آنها دارند، شما نیز چنین قوانینی برای خود دارید و از آنها پیروی می‌کنید. این موضوع در واقع همان بحث الگوپذیری کودکان از رفتار والدین است. ” جودی آرنال ، نویسنده کتاب نظم و انضباط بدون پریشانی می‌گوید. “وقتی بچه‌ها می‌بینند رفتار خوبی دارید، آنها می‌خواهند همانند شما رفتار کنند.”
۴. وجدان او را پرورش دهید
اگر کودک خردسال شما وقتی از قانون شما پیروی نکرد احساس بدی پیدا کرد، بلافاصله سعی نکنید ناراحتی او را به حداقل برسانید. کمی احساس گناه یک قسمت اساسی در یادگیری تعیین درست و غلط به او است. دکتر هال پیشنهاد می کند: “از آن به عنوان یک فرصت آموزشی استفاده کنید.” به او بگویید: من می‌دانم که احساس بدی داری. همه ما اشتباه می‌کنیم ، اما سعی می‌کنیم دفعه بعد یاد بگیریم که چگونه رفتار کنیم.
ساخت و پرورش مهارت های حل مسئله در کودکان
یکی دیگر از مهمترین دلایل رفتار بد در کودکان این است که آنها احساس سرخوردگی و ناتوانی می‌کنند. “وقتی شما به کودکان وسایل مورد نیاز خود را برای کشف مسائل‌شان را می‌دهید، آنها رفتار بهتری خواهند داشت؛ زیرا برای مراقبت از خود مجهزتر خواهند بود و هر وقت با چالشی روبرو می شوند با فریاد شما روبرو نخواهند شد. بنابراین برای تربیت کودک مودب خود، او را با نکات زیر به ساخت مهارت های حل مسئله مجهز کنید.
۱. بگذارید بچه ها تصمیم بگیرند
به کودکان این فرصت را بدهید که به محض رسیدن به سن کافی برای درک زندگی خود، حق انتخاب داشته باشند. بطور مثال از آنها بپرسید “کدام خوراکی را دوست دارید با خود برای تغذیه به مدرسه ببرید؟ یک غازی نان و پنیر خوشمزه یا یک بیسکوییت ساده؟” هنگامی که بچه‌ها توانستند این تصمیمات کوچک را مدیریت کنند، یک درجه فرصت تصمیم گیری را برای او بالاتر ببرید.
۲. تقویت نگرش “دوباره سعی کن” در کودکان
مطمئنا انجام هر کاری برای شما بسیار سریعتر و راحت‌تر است، اما مهم است که اجازه دهید کودکان خردسال شما نیز بدون مداخله شما تمرین کند و موفق شود؛ خواه این تلاش یک تلاش ساده برای بستن کفش‌هایشان باشد خواه کنار گذاشتن اسباب بازی‌ها یا مرتب کردن لباس‌های خود.
۳. تقویت مهارت های شناختی
یکی دیگر از کارهای ساده برای تربیت کودک مودب آن است که مهارت‌های شناختی کودک خود را به چالش بکشید تا در برابر روبرو شدن با سوالات، پاسخ خود را پیدا کند. به عنوان مثال هنگامی که کودک شما در مورد چگونگی انجام کاری از شما سوال می‌کند، با یک سوال ساده از او به او پاسخ دهید؛ بطور مثال از او بپرسید”خودت فکر می‌کنی چه کاری باید انجام دهی؟” چنین پاسخی سرانجام به او این اعتماد را منتقل می‌کند تا توانایی خودش را در کشف مسائل داشته باشد.
تقویت مهارت صبوری برای موفقیت در تربیت کودک مودب
هیچ کس دوست ندارد صبر کند، به خصوص بچه‌ها. مایکل اوسیت، متخصص کودکان می‌گوید: “از نظر تکاملی و عصبی این کار مشکل است؛ زیرا کودکان با پاسخ دادن سریع به نیازهایشان زنده می‌مانند.” به همین دلیل برای والدین بسیار مهم است که از همان ابتدا شروع به آموزش صبر و حوصله به کودک نوپای خود کنند. در ابتدای امر شما تمایل دارید که فرزندان شما احساس بی‌حوصلگی را تحمل کنند، که اغلب ناخوشایند است و شما نیز برای پروش این موضوع باید صبور باشید. در صورت تقویت این مهارت در کودک خود، فرزند شما در آینده و در مواجهه با چنین احساسی، رفتار نادرست نخواهند داشت.
۱. آنها را منتظر بگذارید
همیشه به محض درخواست فرزندتان همه چیز را رها نکنید. دکتر اوسیت می‌گوید: “به فرزندتان اجازه دهید احساس ناخوشایند انتظار را داشته باشد؛ زیرا عامل تغییر بسیار خوبی است.” به عنوان مثال، با دادن آب فوری به او، به او کمک می‌کنید تا در مدیریت بی حوصلگی خود تمرین کند!
۲. به آنها بگویید چه احساسی دارند
کودکان نوپا قادر به ابراز ناراحتی خود از انتظار برای برخی چیزها نیستند، اما شما می‌توانید بجای آنها احساسات آنها را بیان کنید و با تحسین آنها هنگام تحمل کردن وضعیتی که در آن قرار دارند، به آنها کمک کنید. اگر کودک پیش دبستانی شما باید منتظر نوبت خود بماند، می‌توانید با او بگویید: “من می‌دانم که ایستادن در اینجا سخت است، اما شما دارید یک کار فوق العاده انجام می‌دهید و آن “صبر کردن” است. شما صبور هستید، و این عالی است!” دکتر بروکس می‌گوید: “وقتی شما مبارزه فرزند خود را با چیزی تأیید کنید، به احتمال زیاد او تلاش بیشتری در برابر آن انجام آن انجام خواهد داد.”
پرورش و تقویت مهارت همدلی
چند بار مجبور به داوری شده‌اید در حالی که کودک پیش دبستانی شما اسباب بازی یکی از دوستان خود را گرفته یا از اشتراک با خواهرش خودداری کرده است؟ استیون ای کورتیس متخصص کودکان می‌گوید: “کودکان با این باور به دنیا می‌آیند که محور جهان هستند و جهان به دور آنها می‌چرخد و همه چیز در خدمت آنها است.” “بنابراین برای تربیت کودک مودب خود هرچه زودتر به آنها کمک کنید تا درک کنند که همه افراد احساسات و عواطف دارند.
جمع بندی
سرانجام، برای تربیت کودک مودب خود این نکته را بخاطر داشته باشید: شما نمی توانید به فرزندان خود یاد دهید که یک شبه مودب و با وقار باشند. بدون شک مواقعی پیش می آید که رفتار نادرستی از آنها سر می‌زند؛ هر چقدر هم که سعی کرده باشید تا از آن جلوگیری کنید. همانطور که به این موضوع تاکید کردیم بالاخره آنها بچه هستند. اما اگر همچنان به این پیام‌ها تمرکز کنید، دیر یا زود درس‌های شما برای تربیت او موثر واقع می‌شوند.
خواندن داستان کوتاه کودکانه در مورد ادب برای بچه ها هم روش بسیار کاربردی می باشد.
نظرات