در قانون مجازات اسلامی، حمل یا استفاده از انواع سلاح حین سرقت، منجر به مجازات سرقت مسلحانه میشود.
سرقت یا دزدی، بنا به علل مختلفی، ممکن است به وقوع بپیوندد که فارغ از بحثهای مربوط به دلایل ارتکاب این جرم، باید توجه داشت که این موضوع، در قانون مجازات اسلامی، جرم انگاری شده است و سرقت یا دزدی، بسته به شرایط و نحوه ارتکاب آن، ممکن است منجر به مجازات متفاوتی برای مرتکب یا مرتکبین شود.
یکی از انواع روشهای سرقت، سرقت مسلحانه میباشد که حکم مجازات جرم سرقت مسلحانه، با سرقت بدون استفاده از سلاح، متفاوت بوده و از آن جهت که مجازات جرم سرقت مسلحانه، نسبت به سایر انواع سرقت، سنگینتر است، اطلاع از میزان مجازات آن، پر اهمیت است.
جرم سرقت مسلحانه چیست؟
در نظام حقوقی ایران، سرقت یا دزدی اموال دیگران، جرم محسوب شده و مرتکب، حسب مورد، به یکی از انواع مجازاتها، محکوم میشود. قبل از اینکه به بررسی جرم سرقت مسلحانه بپردازیم، بهتر است اندکی در خصوص جرم سرقت و مجازات آن، توضیح دهیم. به طور کلی، جرم سرقت را میتوان به دو دسته سرقت حدی و سرقت تعزیری تقسیم بندی کرد.
سرقت حدی، نوعی سرقت است که در صورت اجتماع شرایط، مرتکب به حد سرقت (که در شرع تعیین شده است)، محکوم میشود؛ اما سرقت تعزیری، سرقتی است که میزان مجازات آن، در شرع مشخص نشده است و قاضی، حین صدور حکم، در حدود قانون، مجازات را مشخص میکند. نکته مهم، این است که جرم سرقت مسلحانه، نوعی سرقت تعزیری میباشد و به دلیل شرایط ارتکاب جرم، از نوع سرقت تعزیری مشدد محسوب میشود.
اما سوالی که مطرح میشود، آن است که جرم سرقت مسلحانه چیست و حکم مجازات آن چگونه است. در پاسخ به این سوال که جرم سرقت مسلحانه چیست، باید به مواد ۶۵۱، ۶۵۲ و ۶۵۴ قانون مجازات اسلامی توجه نمود که به موجب آن، انجام سرقت مسلحانه در شرایط خاصی، جرم انگاری شده است.
در ماده ۶۵۱ قانون مجازات اسلامی، مقرر شده است که اگر سرقت انجام شده، سرقت حدی نبوده ولی ۵ شرط زیر را به صورت همزمان داشته باشد، مرتکب، به مجازات حبس و شلاق برای سرقت مسلحانه، محکوم میشود که این شروط، عبارتند از اینکه:
سرقت در شب انجام شده و سارقان، دو نفر یا بیشتر باشند. همچنین، یک یا چند نفر از سارقان، میبایست سلاح ظاهر یا مخفی را حمل کرده باشند و کسی را ضمن سرقت، آزار و تهدید کرده باشند. بالا رفتن از دیوار، شکستن حرز، به کار بردن کلید ساختگی، استفاده از عنوان یا لباس مستخدم دولت یا سرقت در محلهای سکونت، از دیگر شرایط این نوع سرقت میباشد.
در خصوص اینکه جرم سرقت مسلحانه چیست، باید تبصره این ماده را نیز، مورد توجه قرار داد که بر اساس آن، منظور از سلاح، به صورت دقیق، ذکر شده است. بر این اساس، منظور از سلاح، انواع اسلحه گرم از قبیل تفنگ و نارنجک، انواع سلاح سرد همچون قمه، شمشیر، کارد و چاقو و پنجه بوکس میباشد. همچنین، انواع اسلحه شکاری مثل تفنگهای ساچمه زنی و تفنگهای مخصوص بیهوش کردن جانداران و نیز، انواع سلاحهای سرد جنگی از قبیل کاردهای سنگری، سرنیزه و مشابه آن میباشد.
در ماده ۶۵۲ قانون مجازات اسلامی نیز، یکی دیگر از انواع سرقتهای مسلحانه، جرم انگاری شده است که بر اساس آن، همین که سارق، مسلح باشد و یا اینکه سرقت انجام شده، مقرون به آزار و اذیت دیگران باشد، سبب میشود که بتوان سرقت را از نوع سرقت مسلحانه دانست و حکم مجازات سرقت مسلحانه را بر مرتکب، بار نمود که در ادامه، به ذکر میزان آن خواهیم پرداخت.
بر اساس ماده ۶۵۴ قانون مجازات اسلامی نیز، در صورتی که سرقت، در شب انجام شده و سارقان، دو نفر یا بیشتر بوده و حداقل یکی از آنها، سلاح ظاهر یا مخفی حمل کرده باشند، به مجازات قانونی محکوم میشوند؛ مگر اینکه عمل آنها، مشمول عنوان محاربه باشد که در این صورت، مرتکبین، به مجازات محاربه محکوم خواهند شد.
حکم مجازات سرقت مسلحانه
بر اساس ماده ۶۵۱ قانون مجازات اسلامی، در صورتی که سرقت حدی نبوده ولی تمامی ۵ شرط زیر را داشته باشد، حکم مجازات مرتکب، معادل ۵ تا ۲۰ سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق خواهد بود:
سرقت در شب رخ داده باشد؛
سارقان دو نفر یا بیشتر باشند؛
یک یا چند نفر از سارقان سلاح حمل کرده باشند؛
در ضمن سرقت کسی را آزار یا تهدید کرده باشند؛
از دیوار بالا رفته یا حرز را شکسته یا کلید ساختگی به کار برده یا خود را به عنوان مستخدم دولت قلمداد نمایند یا در جایی که محل سکونت یا مهیا برای سکونت است، سرقت را انجام داده باشند. در این صورت، سرقت مسلحانه با جمیع شرایط فوق، سبب مجازات مرتکب به مجازات ۵ تا ۲۰ سال و تا ۷۴ ضربه شلاق خواهد شد.
بر اساس ماده ۶۵۲ قانون مجازات اسلامی، در صورتی که سرقت مسلحانه انجام شده باشد و یا اینکه سرقت، توام با آزار و اذیت افراد دیگر باشد، مرتکب، به مجازات حبس از سه ماه تا ده سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد و اگر هم، در حین سرقت، جرم ضرب و جرح نیز رخ داده باشد، مرتکب، علاوه بر مجازات ضرب و جرح، به حداکثر مجازات سرقت مسلحانه، محکوم میگردد.
بر اساس ماده ۶۵۴ قانون مجازات اسلامی، در صورتی که جرم سرقت، در شب رخ داده باشد و سارقان، دو نفر یا بیشتر بوده و یکی از آنها، سلاح ظاهر یا مخفی حمل کند، در صورتی که جرم محاربه بر ایشان صدق نکند، به حکم مجازات جرم سرقت مسلحانه محکوم خواهند شد که عبارت است از حبس از ۵ تا ۱۵ سال و شلاق تا ۷۴ ضربه شلاق.
نظرات