ممکن است با شنیدن اصطلاح جوجه کشی، اول به فکر دستگاه جوجه کشی بیفتد. اما باید گفت که روش های ساده تری نیز برای این کار وجود دارد. در صورتی که قصد خرید دستگاه جوجه کشی و یا ساخت دستگاه جوجه کشی در منزل را نداشته باشید، مطالعه ی این مقاله را از دست ندهید.

آیا امکان جوجه کشی از تخم های نطفه دار روی بخاری وجود دارد؟

بله. جوجه کشی بدون استفاده از دستگاه و روی بخاری امکان پذیر است. با این حال در این روش نیز نکاتی وجود دارند که رعایت آنها برای افزایش شانس موفقیت و جلوگیری از آسیب به تخم ها اهمیت زیادی دارند.

البته شایان ذکر است که درصد خطا در این روش از جوجه کشی بسیار بالاست و احتمال اینکه تعداد زیادی از تخم ها تلف شوند نیز وجود دارد. بنابراین اگر بخواهید جوجه کشی موفق تری داشته باشید، توصیه ی ما استفاده از دستگاه جوجه کشی است.

تجهیزات مورد نیاز برای جوجه کشی روی بخاری

این روش بسیار ساده است و در آن، نیازی به تجهیزات پیشرفته برای جوجه کشی وجود ندارد. لوازم مورد نیاز برای شروع کار عبارتند از:

• تخم نطفه دار پرنده ی مورد نظر
• بخاری گازی دودکش دار و یا بخاری برقی
• کاسه ی بزرگ یا دیگ
• درپوش برای کاسه یا دیگ
• حوله ی تمیز
• سبد حصیری یا پلاستیکی

مراحل جوجه کشی روی بخاری

مراحل جوجه کشی از تخم های نطفه دار روی بخاری به شرح زیر می باشد:

تهیه ی تخم نطفه دار

مرحله ی اول در این روش تهیه ی تخم نطفه دار برای جوجه کشی می باشد. تخم های نطفه دار تخم هایی هستند که حاصل جفت گیری پرنده ی نر و ماده می باشند و قابلیت تبدیل شدن به جوجه را دارند.

در هنگام تهیه ی تخم نطفه دار توجه به نکات زیر ضروری هستند:

• تخم ها باید تازه باشند
• باید از پرندگان مولد سالم تهیه شده باشند
• تخم ها باید از لحاظ ظاهری سالم باشند

آماده سازی تخم ها

تخم های نطفه داری را که تهیه کرده اید، با آب سرد و ملایمی شسته و آنها را با یک حوله ی تمیز خشک کنید. در صورتی که روی پوسته ی تخم ها هر گونه آلودگی وجود داشته باشد، می توانید آن را با استفاده از یک فرچه ی تمیز و یا مسواک جدا کنید.

آماده کردن بخاری و تنظیم دما

بخاری مورد استفاده در این روش ترجیحا باید از نوع بخاری گازی دودکش دار و یا بخاری برقی باشد. چراکه بخاری های نفتی و هیزمی به خاطر تولید بیش از حد آلاینده ها و مصرف اکسیژن محیط، برای جوجه کشی مناسب نیستند. در هنگام جوجه کشی میزان اکسیژن محیط باید ثابت و یکنواخت باشد. زیرا جنین جوجه در داخل تخم برای رشد بهتر نیاز دائمی به اکسیژن دارد.

تنظیم میزان رطوبت

کاسه ی بزرگ و یا دیگی را که تهیه کرده اید، تا نصف اندازه ی آن پر از آب ولرم کرده و روی بخاری که روشن کرده اید، قرار دهید. روی ظرف را با درپوش مخصوص به خود به طور کامل بپوشانید به طوری که بخار آب درون ظرف، راهی برای خروج به بیرون را نداشته باشد. سپس حوله ای را نیز روی درپوش قرار دهید تا کامل روی درپوش را بپوشاند.

نکته : تنظیم میزان رطوبت و دما در فرایند جوجه کشی از اهمیت بالایی برخوردار است. برای داشتن جوجه کشی آسان تر و موفق تر، توصیه می شود برای مشاهده دستگاه های جوجه کشی ارزان قیمت کلیک کنید.

چیدن تخم ها در سبد

در این مرحله بهتر است از سبد پلاستیکی و یا حصیری استفاده کنید و استفاده از سبد های استیل و یا فلزی توصیه نمی شود. سبد های استیل و فلزی به خاطر رسانایی گرمایی خیلی زود گرم می شوند و این گرما می تواند به تخم ها آسیب رسانده و شانس موفقیت جوجه کشی را کاهش دهد.

حوله ای را در داخل سبد پهن کرده و تخم ها را به آرامی روی آن بچینید. سپس سبد را روی کاسه ای که درپوش آن را با حوله پوشانده اید قرار دهید.

چرخاندن تخم ها

چرخاندن تخم ها در دوران جوجه کشی از آنها بسیار مهم است. کل دوره ی فرایند جوجه کشی متشکل از دو زیر دوره تحت عنوان ستر و هچر می باشد. طول این دوره برای پرندگان مختلف متفاوت است. مثلا برای مرغ ۲۱ روز در نظر گرفته می شود. که ۱۸ روز اول آن دوره ی ستر و ۳ روز پایانی آن دوره ی هچر است.

چرخاندن تخم ها در دوره ی ستر از چسبیدن زرده و جنین به دیواره ی پوسته ی تخم جلوگیری کرده و باعث رشد بهتر و یکنواخت تر جوجه در داخل تخم می شود. وقتی تخم ها وارد دوره ی هچر شدند دیگر نیازی به چرخاندن آنها نیست و این عمل باید متوقف شود. چون در این مرحله جوجه ها آماده ی خروج از تخم هستند و چرخاندن تخم ها می تواند برایشان چندان مناسب نباشد.

نکته : در دوره ی ستر لازم است تخم ها حداقل هر چهار ساعت یک بار چرخانده شوند.

بررسی تخم ها

برای اطمینان از وضعیت سلامتی تخم ها باید آنها را به طور مداوم بررسی کنید. بررسی تخم ها شامل موارد زیر می باشد:

• بررسی وجود ترک یا آسیب دیدگی در تخم ها پس از شروع دوره ی جوجه کشی
• نطفه سنجی تخم ها و بررسی وجود رگه های خونی
• کنترل وضعیت هوادهی تخم ها

پایان دوره ی جوجه کشی و بیرون آمدن جوجه ها از تخم

پس از گذشت ۲۱ روز جوجه ها از تخم بیرون می آیند. پس از خشک شدن جوجه ها می توانید آنها را به محیط مناسبی منتقل کنید تا رشد کنند.

مزایا و معایب جوجه کشی روی بخاری

این روش در عین ساده بودن دارای مزایا و معایبی می باشد که در ادامه آنها را بیان می کنیم:

معایب :

• کنترل دما و رطوبت دشوار است
• خطر آتش سوزی وجود دارد
• نرخ جوجه کشی پایین تر است

ماشین جوجه کشی صنعتی در ابعاد و ظرفیتهای مختلف برای جوجه کشی از تخم های انواع پرندگان نظیر مرغ، اردک، غاز، کبک، بلدرچین و … طراحی و تولید شده اند. که استفاده از آنها علاوه بر اینکه راندمان بالایی را دارد در صرف وقت و هزینه نیز صرفه جویی می کنند.

مزایا :

• هزینه ی کمتر
• دسترسی آسان تر به بخاری
• امکان استفاده برای انواع تخم ها

سخن آخر

در این مقاله مراحل جوجه کشی از تخم های نطفه دار را روی بخاری و بدون استفاده از دستگاه جوجه کشی برای شما بیان کردیم. با اینکه به کار گیری این روش بسیار آسان است و نیاز به تجهیزات پیشرفته ای ندارد اما باید گفت که راندمان پایینی را دارا می باشد. بهترین روش جوجه کشی از تخم ها استفاده از دستگاه های جوجه کشی است که قابلیت تنظیم دما، رطوبت و چرخش تخم ها را دارا می باشند و نرخ جوجه آوری را به میزان قابل توجهی افزایش می دهند.