بیشتر مردم عسلی که شکرک زده را غیر طبیعی و فاسد می دانند و آن را دور می اندازند.درصورتی که عسل شکرک زده نشانه طبیعی بودن آن است.اما در ادامه این مطلب دلایل مهم شکرک زدن عسل و نحوه برطرف کردن آن را به شما معرفی می کنیم.
علت های شکرک زدن عسل
زنبور زمان جمع آوری شهد گیاهان بزاق دهان خود و آنزیم هایی را به آن اضافه می کند که شهد را غلیظ می کند. این آنزیم ها باعث می شود که قند هایی مثل ساکارزبا انحلال پذیری کمی در آب به فروکتوز و گلوکز که انحلال پذیری بیشتری در آب دارند تبدیل شود.
این کار سبب می شود که زنبور ها غذای کم حجم تر و مقوی تری داشته باشند و یک محلول بسیار اشباع از قند تهیه نمایند که به آن عسل می گویند.محلول های فوق اشباع ناپایدار هستند و اگر در شرایط مساعد قرار گیرند شکرک می زنند.شکرک زدن عسل به عوامل زیربستگی دارد.
آنزیم دیاستاز (آمیلاز):
آنزیم دیاستاز موجود در بزاق زنبور ها که در عسل ترشح می شود، ذرات موجود در عسل مانند گرده های گل و هر ناخالصی دیگری که در عسل را جذب و متبلور کرده و باعث رس کردن و کدر شدن عسل می شود.
رطوبت:
گلوکز در عسل به صورت بلور در می آید و میزان آن رابطه مستقیمی با مقدار رطوبت و آب موجود در عسل دارد یعنی در صورتی میزان گلوکز بیشتر است که آب موجود در عسل زیاد باشد بنابراین احتمال شکرک زدن عسل نیز بیشتر خواهد بود و عسل های شمالی کشور ، زودتر شکرک می زنند.
دما:
پایین بودن دما یکی از عوامل تسریع کننده ی شکرک زدن عسل است. در دماهای پایین تر از ۱۴ درجه سانتی گراد، که چسبندگی عسل از بین می رود و مواد خارجی آن شروع به رسوب کردن می کند، عسل به تدریج شروع به شکرک زدن می کند.
اندازه های بلورهای شکل گرفته:
اندازه های بلورهای شکل گرفته در عسل های مختلف با یکدیگر متفاوت است؛ برخی عسل ها به سرعت متبلور شده و بلورهای ریز تشکیل می دهند، اما برخی دیگر به کُندی متبلور شده و بلورهای درشت ایجاد می کنند. به همین دلیل ه برخی انواع عسل در زمان تبلور ساختار بلوری درشت و برخی دیگر غلظتی خامه مانند تشکیل می دهند.
تبلور:
در حین تبلور، قند گلوکز از آب جدا شده و متبلور می شود و فروکتوز مایع باقی می ماند. به همین دلیل این عسل غلیظ تر و چسبناک تر و رنگ روشن تری نسبت به زمان مایع بودن دارد . برخی عسل ها یکنواخت متبلور می شوند، اما عسل های دیگر لایه ای از مایع را در بالای خود بوجود می آورند.
اجسام و مواد خارجی:
در عسل هایی که حرارت ندیده اند و فیلتر نشده اند و خام هستند ، ذرات معلقی از موم، گرده گل و ممکن است بدن زنبو روجود داشته باشد که مانند هسته ی تبلور عمل کرده و سریع تر شکرک می زند.
نوع گیاه:
در شکرک زدن عسل نوع گیاهی که زنبور از آن تغذیه می کند نیز اثر دارد. گلوکز موجود در گیاهان مختلف متفاوت است. اگر زنبور از گیاهانی مانند آفتابگردان، پنبه و کلزا گلوکز زیادی دارند، استفاده نماید، عسل تهیه شده شکرک می زند. اگر زنبور از گیاهانی مانند اقاقیا که گلوکز پایینی دارند، استفاده نماید عسل تهیه شده شکرک نمی زند.
آیا عسل طبیعی شکرک می زند؟
عسل طبیعی یک محلول فوق اشباع و ناپایدار است و اگر در شرایط مساعد قرار گیرد قطعا شکرک می زند.نمی توان گفت که هر عسلی که شکرک می زند طبیعی است زیرا اگر زنبور از شکر و یا گلوکز تغذیه کند عسل شکرک خواهد زد پس از طریق شکرک زدن نمی توان به طبیعی بودن و یا تقلبی بودن عسل پی برد.
دانه های موجوددر عسل شکرک زده طبیعی ریز است و در دهان حس نمی شود. این عسل باید آنقدر نرم باشد که پس از یختن روی سطحی پهن شود اما حرکت نکند.
چگونه عسل شکرک زده را به حالت اولیه باز گردانیم؟
همان طور که می دانید شکرک زدن یعنی قند موجود در عسل به صورت جامد در می آید.اگر اصرار به از یبن بردن شکرک عسل دارید بهترین راهکار برای برگردوندن عسل شکرک زده به حالت اول استفاده از روشی ساده اما مطمئن و موثر است که آسیبی به کیفیت عسل و عطر و طعم آن وارد نشود.
روش اول:
یک قابلمه را پر از آب کنید و روی حرارت قرار دهید. سپس ظرف محتوای عسل را که حتما باید ظرف شیشه ای باشد را آرام درون قابلمه بگذارید و روی شعله ملایم قرار دهید تا عسل به تدریج ذوب باشد.
توجه داشته باشید که دمای آب نباید بیش از ۴۵ درجه شود، حرارت دادن بیش از حد مجاز باعث از بین رفتن خواص و کیفیت عسل می شود. وقتی تقریبا نصف شیشه آب شد ظرف عسل را خارج کنید و آن را هم بزنید تا بافت آن یک دست شود و اجازه دهید بقیه شکرک ها با گرمای خود ظرف به مایع تبدیل شود.
عسل را بارها و بارها حرارت ندهید. ممکن است عسل پس از حرارت دادن هم دوباره شکرک بزند. پس هرمقدار که عسل نیاز دارید به همان مقدار گرم کنید.
روش دوم:
می توان عسل را روی رادیاتور شوفاژ و با حرارت ملایم قرار داد تا به آرامی شکرک آن ذوب شود و به حالت اول بازگردد. در طول فرایند ذوب شدن چند بار با قاشق چوبی عسل رس بسته را هم بزنید. این کار به روند ذوب شدن عسل کمک می کند.
راهکار جلوگیری از شکرک زدن عسل
مهم ترین روش رعایت، دمای نگهداری عسل است. عسل در دمای سرد و خصوصا داخل یخچال سریع تر رس می بندد. بنابراین اولترین قدم برای اینکه عسل دیر رس ببندد نگهداری عسل داخل کابینت است
از عوامل درونی که باعث شکرک زدن عسل می شه؛ وجود گرده گل یا ذرات موم در عسل است. که ارزش غذایی عسل طبیعی رو بشدت بالا میبره؛ پس هیچ وقت نگران شکرک زدن عسل نباشید.
زیرا عسل خام که هیچ گونه فرآوری بر روی اون صورت نگرفته دارای خواص بیشتری هست. و این عسل طعم یک عسل واقعی رو داره نه عسل های حرارت دیده که علاوه بر خواص طعم بی نظیرش هم از دست رفته.
آیا عسل شکرک زده قابل استفاده است؟
عسل شکرک زده با تغییر فیزیکی از شکلی به شکل دیگر تبدیل می شود که داراس کیفیت اولیه است، فقط شکل ظاهری آن تغییر کرده که می توان با حرارت دادن غیر مستقیم بلور های عسل را آب کنیم و به حالت اولیه باز گردانیم.
دقت داشته باشید حرارت بیش از حد باعث تغییر شیمیایی و از بین رفتن خواص و کیفیت آن می شود.در اکثر کشور های اروپایی مردم عسل رس بسته رو ترجیح می دهند چون مطمئن هستند که عسل شکرک زده طبیعی و خام است
نظرات