قطعا هیچکس نمی خواهد فرزندانی بدون اعتماد به نفس تربیت کند برای همین باید نهایت تلاش خود را در تربیت آنها بکار ببندیم تا کودکی با اعتماد بنفس داشته باشیم.در ادامه ما چند راه ساده ولی بسیار موثر به شما پیشنهاد می‌کنیم تا به فرزندان خود یاد بدهید خودشان را دوست داشته باشند و باعث افزایش اعتماد به نفس در کودک شود.
نقش والدین در ایجاد اعتماد به نفس در کودکان
والدین نقش مهمی در افزایش اعتماد به نفس کودکان دارند. این سرپرستان کودک هستند که با ارائه الگوهای رفتاری مناسب و درست می‌توانند در شکل‌گیری اعتماد به نفس در او موثر عمل کنند.
یکی از اصلی‌ترین گام‌ها و تلاش‌های والدین باید در راستای ایجاد چشم‌اندازی مثبت نسبت به زندگی باشد. زمانی که بتوانید دید مثبت نسبت به خود و جهان را در کودک به وجود بیاورید، مسیر را برای او باز می‌کنید تا نقاط قوتش را بهتر ببیند. کسی که نقاط قوت خود را به‌خوبی درک کند و بشناسد، اعتماد به نفس بالاتری پیدا می‌کند.
نشانه‌های کمبود اعتماد به نفس در کودکان
از نشانه‌های اعتماد به نفس پایین در کودکان باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- تصویری منفی از خود دارند؛ ممکن است احساس بد، زشت یا نادان‌بودن داشته باشند.
- ایجاد و حفظ دوستی برایشان سخت است.
- احساس تنهایی و انزوا می‌کنند.
- امتحان‌کردن تجربه‌های تازه برایشان دشوار است.
- با شکست کنار نمی‌آیند.
- به آنچه به دست می‌آورند افتخار نمی‌کنند و همیشه معتقدند که می‌توانستند بهتر عمل کنند.
- مدام خود را با همسالانشان مقایسه می‌کنند.
دلایل کمبود اعتماد به نفس در کودکان
پای دلایل متنوعی در کاهش اعتماد به نفس کودکان به میان است. به موارد زیر دقت کنید:
- تعریف بیش از حد؛ با تمجید غیرمنطقی باعث می‌شوید که کودک انتظارات غیرمعقولی از خود داشته باشد و در صورت برآورده‌نشدن آنها، سرخورده شود و کاهش اعتماد به نفس را تجربه کند.
- مورد قلدری واقع‌شدن؛ کودکان دیگر می‌توانند با قلدری و انجام رفتارهایی ناخوشایند مانند تمسخر باعث کم‌شدن اعتماد به نفس کودک شوند.
- نبود تعادل در وزن؛ چاقی یا لاغری زیاد می‌تواند روی نگاه کودک نسبت به خودش اثر منفی بگذارد و اعتماد به نفس او را مخدوش کند.
- استرس و اضطراب؛ کودکی که تحت فشار و استرس درسی یا موارد دیگر است، به‌سختی می‌تواند اعتماد به نفس خود را حفظ کند و بالا ببرد.
- انتقاد زیاد؛ اگر مدام از کودک انتقاد کنید و موفقیت‌هایش را نادیده بگیرید، او به خودش اعتماد نخواهد کرد.
۱- یک قدم به عقب برو
آموزش مستقل بودن به کودکان از اوایل کودکی آغاز می‌شود و بر اساس سن کودک متفاوت به نظر می‌رسد و به شیوه‌ای متفاوت هدایت می‌شود. اگر والدین بتوانند یک گام به عقب بردارند و به فرزندشان اجازه دهند تا مشکلات را حتی در دوران نوپایی حل کنند، کمک زیادی به آنها می‌شود تا بتوانند اعتماد به نفس خود را افزایش دهند و خودشان را دوست داشته باشند. اگر کودک شما در حال مبارزه است، ممکن است بخواهید در نهایت به جای اینکه او را کاملاً تنها بگذارید، به شکل مناسب اشاره کنید، که می تواند او را ناامید کند. نکته کلیدی این است که یک قدم به عقب بردارید و به آنها فرصت دهید تا در مورد مشکل پیش آمده فکر کنند. بعداً، این ممکن است به ا به آنها اجازه دهید بفهمند چگونه به تنهایی از یک سرسره پایین بیایند یا به آنها فرصت دهید تا موقعیت اجتماعی بین دوستان خود را درک کنند.
۲- برایشان مثال بیاورید
برای افزایش اعتماد به نفس در کودک تصمیمات مسئولانه را الگو برداری کنید و با استدلال و فرآیند فکری خود در تصمیم گیری شفاف باشید. شما می‌توانید از طریق فرآیند تصمیم گیری خود صحبت کنید، حتی زمانی که فرزندانتان کوچک هستند تا به آنها کمک کنید بفهمند چرا کارها را به روش خاصی انجام می‌دهید.
همانطور که بچه‌ها بزرگتر می‌شوند، این شفافیت می‌تواند به صحبت صادقانه در مورد موقعیت‌های اجتماعی، تصمیمات مالی، یا ارزش‌ها و مسئولیت‌های خانواده تبدیل شود. اگر آنها از نحوه و چرایی تصمیم گیری شما مطلع باشند، به این معنی نیست که شما فرزندان خود را مجبور می‌کنید که به همان شیوه شما فکر کنند. این فقط به این معنی است که شما به آنها اجازه می دهید مسیر شما را برای تصمیم گیری مستقل ببینند و درک کنند.
اگر فرزندتان از شما سوال می‌پرسد یا راه‌حل جایگزینی برای او ارائه می‌کند، مهم است که افکار و احساسات او را تایید کنید، حتی اگر تخیل کوچک وحشی او راه‌حل عجیبی ارائه کند. لرنر می گوید: «متفکران خلاق اینگونه متولد می شوند.
۳- قبل از صحبت گوش کن
مانند یک گام به عقب رفتن، یادگیری اینکه واقعاً به فرزندتان گوش دهید به جای اینکه او را مجبور به تصمیم گیری کنید، مهم است. این کار به خصوص وقتی بچه‌ها بزرگتر می‌شوند برای افزایش اعتماد به نفس در کودک موثر است دکتر کوارد می‌گوید: «آموزش به بچه‌ها فکر کردن به این معنی است که والدین باید به تدریج کودک را رها کنند تا بچه‌ها بتوانند اعتماد به نفس و تجربه ارزشمندی در تصمیم‌گیری خود تجربه کنند تنها پس از شنیدن حرف‌های او و حس جهت‌گیری، از نیاز فرزندتان برای ایجاد حس خودمختاری حمایت کنید.»
در نظر داشته باشید که وظیفه شما حل همه مشکلات فرزندتان نیست. این است که به آنها اعتماد به نفس و مهارت برای حل مشکلات خود بدهیم. وقتی صحبت از افزایش اعتماد به نفس در کودک می‌شود و به آنها اجازه می‌دهد به عنوان یک متفکر مستقل رشد کنند، گوش دادن قبل از صحبت کردن بسیار کلیدی است.
۴-آنها را به چالش بکشید
ممکن است بخواهید هر بار که کودکتان سعی می‌کند خودش را روی صندلی بکشد، به او کمک کنید، اما به چالش کشیدن او برای انجام این کار می‌تواند درس ارزشمندی در استقلال باشد.
به جای اینکه به آنها بگویید در یک موقعیت اجتماعی چگونه واکنش نشان دهند، بگویید:«خب این کاری بود که دوستت انجام داد، اما تو در آن موقعیت چه می‌کنی؟” برای افزایش اعتماد به نفس در کودک و آموزش سواد عاطفی بگذارید سناریوهای بالقوه را به عنوان تمرین دنبال کنند و آنها را در مورد اینکه چرا این کار را انجام می‌دهند به چالش بکشید. اما چگونه باید کودک را به چالش کشید و باعث افزایش اعتماد به نفس در کودک شد؟
۵-آنها را تشویق کنید
بچه‌ها برای پیدا کردن صدای خود و توسعه نظراتشان به تمرین نیاز دارند تا بتوانند با اطمینان نظرات خود را بیان کنند. برگزاری جلسات خانوادگی برای بحث در مورد مسائل مختلف از نگرانی‌های خانوادگی تا مسائل جهانی می‌تواند فرصت مناسبی برای این کار باشد. در این جلسات، قوانین مشخصی مانند حق سخنرانی برابر برای همه و عدم اجازه به انتقادات منفی را تعیین کنید و کودک خود را تشویق کنید تا نظرات خود را بیان کند.
۶-از او سوال کنید
برای افزایش اعتماد به نفس در کودک سوال کردن موثر است. استفاده از سوالات محرک می‌تواند به بچه‌ها کمک کند تا درباره مسائل اخلاقی فکر کنند و نظرات خود را دفاع کنند. سوالاتی مانند “چه کسی را تحسین می‌کنی؟ سه ویژگی قابل تحسین این شخص چیست؟” یا “یک حادثه یا رویدادی را توصیف کن که از آن درس سخت آموخته‌ای” می‌تواند به بچه‌ها کمک کند تا نظرات خود را با اطمینان بیشتری بیان کنند.
بچه‌ها نیاز دارند بدانند که ما از آنها انتظار داریم تا به طور قوی و با اعتماد به نفس نظرات خود را بیان کنند. باید به آنها آموخت که داشتن اخلاق و ایستادگی در برابر فشار همسالان دشوار است و باید با یکدیگر تمرین کنیم تا بدون راهنمایی بتوانند این کار را انجام دهند.
استفاده از سوالات مانند “آیا ترجیح می‌دهی…” یک روش سرگرم‌کننده برای نشان دادن تفاوت نظر سالم و مورد استقبال است. برای بچه‌های بزرگتر، می‌توانید سوالاتی با پاسخ‌های خلاقانه و بدون جواب درست یا غلط بپرسید تا به آنها کمک کنید نظرات خود را با اطمینان بیشتری بیان کنند.
۷-به او درباره فکر و واقعیت توضیح دهید
به کودک خود آموخته و نشان دهید که نظرات ما با واقعیت‌ها متفاوت هستند. استفاده از زبان مناسب مانند “من فکر می‌کنم…”، “من حس می‌کنم…”، “من باور دارم…” به کودک اجازه می‌دهد تا نظر خود را بدون اینکه ادعا کند که این نظر تنها حقیقت است بیان کند. همچنین در پاسخ به نظرات دیگران می‌تواند بیانی مانند “می‌بینم که تو فکر می‌کنی…”، “می‌فهمم که تو باور داری…”، “می‌فهمیدم که تو به طور متفاوتی حس می‌کنی…” را استفاده کند تا بتواند نظرات خود را بدون اینکه ادعا کند که تنها حقیقت است، بیان کند. همچنین باید به کودک آموخت که راه‌هایی برای تایید پاسخ بدون موافقت با آن وجود دارد و می‌تواند نظرات خود را بیان کند که نشان می‌دهد نظرات ما واقعیت نیستند. این کار در افزایش اعتماد به نفس در کودک موثر است.
به صورت خلاصه باید بگوییم که تمرین کنید که عقب نشینی کنید و صبورانه منتظر بمانید تا فرزندتان راه حلی برای مشکلی که دارد پیدا کند. به آنها زمان زیادی بدهید تا برای حل مشکل به نتیجه برسند. این رویکرد را حتی برای چیزهای کوچک در نظر بگیرید – این تجربیات ساده روزمره است که باعث افزایش اعتماد به نفس در کودک می‌شود..
کودکان برای یافتن صدای خود و پرورش نظرات خود به تمرین نیاز دارند تا بتوانند نظرات خود را با اطمینان بیان کنند. بهترین مکان برای کودکان برای یادگیری صحبت کردن در خانه است، بنابراین جلسات خانوادگی برگزار کنید تا به هر چیزی از نگرانی‌های خانوادگی (کمک هزینه ها، کارهای روزمره) تا مسائل جهانی (فقر، قلدری) رسیدگی کنید. قوانین واضحی تنظیم کنید، مانند: «همه یک نوبت دارند و زمان استفاده از وسایل برابری دارند. به ایده کامل هر فرد گوش دهید.» فرزندتان را تشویق کنید تا نظرات خود را بیان کند و در صورت بروز اختلاف، به او کمک کنید تا یک «چرا» قوی ارائه دهد.
برای کمک به کودکان درباره مسائل اخلاقی فکر کنید و از نظرات خود دفاع کنید، از دستورات استفاده کنید. مانند: “چه کسی را تحسین می‌کنید؟ سه مورد از ویژگی‌های تحسین برانگیز آن شخص را فهرست کنید.» اعتقادات او را تایید کنید. بچه‌ها برای صحبت کردن و تشخیص اینکه ما از آنها انتظار داریم کار درست را انجام دهند به اجازه ما نیاز دارند. و ما باید به بچه‌ها بیاموزیم که داشتن صداقت آسان نیست، دفاع از اعتقادات اخلاقی سخت است و فشار همسالان شدید است. با هم تمرین کنید تا زمانی که بتوانند بدون راهنمایی این کار را انجام دهند.
نظرات