جیمی کارتر رئیس جمهوری پیشین آمریکا درگذشت

جیمی کارتر، رئیس‌ جمهوری پیشین آمریکا که با مشکلات اقتصادی و بحران گروگان‌گیری در ایران مواجه بود اما توانست صلح بین اسرائیل و مصر را برقرار کند و بعدها به‌خاطر فعالیت‌های انسان‌دوستانه‌اش جایزه صلح نوبل را دریافت کند، روز یکشنبه ۹ دی ۱۴۰۳ در خانه‌اش در پلینز، ایالات جورجیا، درگذشت.

جیمز ارل کارتر جونیور James Earl Carter Jr.؛ زادهٔ ۱ اکتبر ۱۹۲۴ – درگذشتهٔ ۲۹ دسامبر ۲۰۲۴ سیاستمدار آمریکایی بود که طی سال‌های ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۱ به‌عنوان سی‌ونهمین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا از حزب دموکرات فعالیت کرد.

وی پیش‌تر از سال ۱۹۶۳ تا ۱۹۶۷ به‌عنوان سناتور ایالتی جورجیا و از سال ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۵ به‌عنوان هفتادوششمین فرماندار ایالت جورجیا خدمت می‌کرد.

جیمی کارتر در سال‌های ۸۱ –۱۹۷۷ رئیس‌جمهور آمریکا بود. او در مسائل داخلی دستاوردهایی داشت، از جمله ایجاد هشت میلیون شغل، کاهش کسری بودجه، اتخاذ سیاست ملی انرژی و انجام اصلاحات در ادارات دولتی را می‌توان نام برد.

کارتر در امور خارجی به دنباله‌روی از سیاست پیشینیان، مناسبات سیاسی کامل با جمهوری چین برقرار کرد و مذاکرات مربوط به پیمان محدودیت سلاح‌های هسته‌ای سالت‌دو را با اتحاد جماهیر شوروی به پایان رساند.

در خاورمیانه با قرارداد کمپ دیوید در سال ۱۹۷۸ بین مصر و اسرائیل ارتباط برقرار کرد و توافقنامه‌های مربوط به کانال پاناما را به تصویب رساند.

انور سادات و جیمی کارتر در قرارداد کمپ دیوید

از زمان ترک ریاست جمهوری، کارتر همچنان به‌عنوان یک شهروند درگیر پروژه‌های سیاسی و اجتماعی بوده است و در سال ۲۰۰۲، به‌دلیل فعالیت در تأسیس مرکز کارتر، جایزه صلح نوبل را دریافت کرد.

سی و نهمین رئیس ‌جمهوری ایالات متحده، که کشاورز بادام‌زمینی اهل جورجیا بود، هنگام مرگ ۱۰۰ سال داشت. خبر درگذشت او را «مرکز کارتر» اعلام کرد. چیب کارتر، پسر او، گفت: «پدرم نه‌تنها برای من بلکه برای همه کسانی که به صلح، حقوق بشر و عشق بی‌چشم‌داشت معتقدند، یک قهرمان بود.»

پسر رئیس‌ جمهوری پیشین فقید آمریکا گفت «من و برادران و خواهرم با بقیه دنیا او را از طرق این عقاید مشترک شریک شدیم» و در ادامه اضافه کرد، «جهان به خاطر روشی که او مردم را گرد هم آورد خانواده ماست. از شما سپاسگزاریم که با ادامه این عقاید مشترک، یاد او را گرامی می‌دارید.»

محمدرضا پهلوی و جیمی کارتر در تهران

در دوران ریاست جمهوری جیمی کارتر، حکومت شاهنشاهی ایران در بهمن ۱۳۵۷ تغییر کرد و نظام جمهوری اسلامی به رهبری آیت الله روح‌الله خمینی(ره) روی کار آمد. پس از آن روابط تهران و واشنگتن به شدت رو به خصومت رفت و جمعی از دانشجویان در حمله به سفارت آمریکا در تهران، شماری از دیپلمات‌های آمریکایی را گروگان گرفتند.

تلاش کارتر برای آزادی گروگان‌های آمریکایی در ایران ناکام ماند و این بحران گروگان‌گیری بر تلاش‌های انتخاباتی او برای ماندن در کاخ سفید برای یک دوره چهار ساله دیگر سایه افکند و در نهایت به شکست او در برابر رونالد ریگان از حزب جمهوری‌خواه انجامید.

گروگان‌های آمریکایی که ۴۴۴ روز در ایران بودند، تا روز تحلیف ریگان آزاد نشدند و این موضوع به عنوان نقطه تاریکی در کارنامه ریاست‌جمهوری کارتر باقی ماند.

جیمی کارتر در کتاب خود به نام «زندگی کامل» نوشت این بحران او را در برابر حملات کسانی که او را «بی خاصیت» می‌خواندند آسیب پذیر کرد. وی آخرین سال عمر خود در کاخ سفید را «پرتنش‌ترین و ناخوشایندترین» دوران زندگی خود توصیف کرده است.