منظرهای از شهر شیراز در عصر زندیه
به گزارش اول فارس این تصویر ، یک گراور چاپ سنگی ارزشمند که منظرهای از شهر شیراز در عصر زندیه را به تصویر میکشد، به ثبت رسیده است.
این اثر توسط کارستن نیبور، که در ماموریت شیراز حضور داشت، طراحی و توسط ژاک لویی کوپیا، هنرمند فرانسوی همعصر نیبور، به صورت حکاکی بر روی کاغذ دستساز در فرانسه چاپ شده است. این گراور، نمایی از شیراز در قرن هجدهم میلادی را ارائه میدهد و از لحاظ تاریخی و هنری دارای اهمیت ویژهای است.
کارستِن نیبور ( Carsten Niebuhr، زاده ۱۷ مارس ۱۷۳۳-درگذشت ۲۶ آوریل ۱۸۱۵ جهانگرد، نقشهنگار و ریاضیدان آلمانی بود.
او از شیراز، تخت جمشید و در سال ۱۷۶۴ از سنگنبشته بیستون نیز دیدن کرد.
کارستن نیبور در سال ۱۷۶۲ دقیقترین نقشهٔ منطقهٔ خلیج فارس تا آن زمان را با نام نقشه خلیج فارس ترسیم کرده و جزایر سهگانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی (گپسبزو) را برای اولین بار در نقشههای جغرافیایی ترسیم و به نام ایران ثبت کرده است.
نسخههای او از کتیبههای میخی تخت جمشید، نقطه عطفی کلیدی در رمزگشایی خط میخی و تولد آشورشناسی بودند. رونویسیهای او بهویژه برای گئورگ فریدریش گروتفند، که اولین رمزگشاییهای درست از خط میخی فارسی باستان را انجام داد، مفید بودند.
بخش مرتبط به ایران از سفرنامهٔ نیبور توسط دکتر پرویز رجبی ترجمه و با همکاری انتشارات ایرانشناسی در سال ۱۳۹۰ به چاپ رسیدهاست. این بخش گزارش سفر نیبور از شهر مسقط به بوشهر در سال ۱۷۶۵ میلادی تا خروج او از جزیره خارک را در بر میگیرد.
مترجم کتاب دربارهٔ نیبور اینگونه مینویسد:
«کارستن نیبور تنها اروپایی بود که در زمان کریم خان زند از ایران دیدن کرد و همچنین او گذشته از گزارشهای گوناگون سیاحان اروپایی، مانند شاردن و کمپفر از تخت جمشید، نخستین کسی بود که تخت جمشید را بهطور اساسی بررسی و مطالعه کرد.
نیبور از بوشهر وارد خشکی ایران شد و به جای استفاده از راه معمول، از بیراههای طولانی به شیراز رفت و از شیراز راهی تختجمشید شد و خود در تختجمشید و طرح برداری از پیکرکندهها و سنگ نبشتهها دوباره به بوشهر بازگشت و از راه جزیره خارک ایران را ترک کرد.»
او در سال ۱۸۱۵، در شهری در شمال آلمان در نزدیکی دانمارک به نام ملدورف دیده از جهان فروبست. یوهان ولفگانگ گوته (۱۷۴۹–۱۸۳۲) برای آثار نیبور ارزش خاصی قائل بود به طوری که در سال ۱۸۱۱ به پسر او بارتلد گئورگ نیبور چنین مینویسد: «شما به همراهدارندهٔ نامی هستید که من از دورهجوانی به آن احترام میگذارم».
همچنین خیابان کارلنیبورگده در قسمت بندری شهر کپنهاگ به یاد او نامگذاری شدهاست.