قبر آخرین پادشاه شیرازی ایران در تهران در حال نابودی/ چرا او را به شیراز نمیآورید؟
به گزارش اول فارس ، یکی از فعالان میراثفرهنگی تهران با ارسال تصویری از شرایط نابسامان آرامگاه لطفعلیخان زند، آخرین شمشیرزن سلسله زندیه ایران خبر داد. او گفت: آرامگاه لطفعلیخان زند در یکی از اتاقهای امامزاده زید واقع در بازار فرشفروشهای تهران درحال فراموشی است و تصویر و خطوط سنگ قبر این شخصیت تاریخی نیز بهدلیل نداشتن حفاظ درحال از بین رفتن است.
لطفعلیخان زند، آخرین شمشیرزن شرق در فراموشی
لطفعلیخان زند، واپسین فرمانروای سلسله زندیه، یکی از برجستهترین و در عین حال غمانگیزترین چهرههای تاریخ ایران است. او که نماد شجاعت، دلاوری و پایبندی به آرمانهای سلسله خود بود، زندگی کوتاهی داشت که سرشار از جنگاوری، خیانت و سرانجامی تلخ بود. با این حال، مقبره این پادشاه خوشنام، امروزه در گوشهای از تهران، در میان بیتوجهیها، در حال فراموشی است.
زندگی و میراث یک پادشاه
لطفعلیخان در حدود سال ۱۱۴۸ خورشیدی (۱۱۸۴ قمری) به دنیا آمد. او فرزند جعفرخان زند، چهارمین فرمانروای زندیه بود. از همان دوران جوانی، زیر نظر پدرش، در فنون نظامی و کشورداری آموزش دید و پس از مرگ پدر در سال ۱۲۰۳ قمری به حکومت رسید.
دوران کوتاه حکومت لطفعلیخان عمدتاً در جنگ با آقامحمدخان قاجار گذشت. آقامحمدخان که سالها در دربار زندیه اسیر بود، پس از مرگ کریمخان زند به فکر تشکیل سلسلهای جدید افتاد. جنگ میان لطفعلیخان و آقامحمدخان، تبدیل به یکی از طولانیترین و خونینترین نبردهای تاریخ ایران شد. با این حال، لطفعلیخان با وجود کمبود نیرو و تجهیزات، با دلاوری و شجاعت کمنظیر خود، در چندین نبرد، سپاه قدرتمند قاجار را شکست داد. این دلاوریها سبب شد تا شرقشناسان لقب «آخرین شمشیرزن شرق» را به او بدهند.
لطفعلیخان به جز شجاعت و مهارت در جنگ، به طبع شعر نیز مزین بود و در طول سلطنت کوتاهمدت خود، اقدامات عمرانی مهمی را برای توسعه ایران برنامهریزی کرد. از جمله این اقدامات میتوان به احداث سه جاده اصلی بین شیراز و بنادر جنوبی، و همچنین ساخت سدی بزرگ روی رودخانه موند اشاره کرد. این پروژهها میتوانستند باعث رونق تجارت و کشاورزی در فارس شوند، اما جنگهای او با قاجار مانع از تکمیل آنها شد.
خیانت و مرگ غمانگیز
اما سرنوشت تلخ لطفعلیخان با خیانت رقم خورد. در نبرد شیراز، حاج ابراهیم کلانتر که لطفعلیخان به او اعتماد کامل داشت، به آقامحمدخان قاجار پیوست و دروازههای شهر را به روی او گشود. این خیانت، ضربه مهلکی به او وارد کرد. لطفعلیخان که از شیراز رانده شده بود، برای مدتی در کرمان پناه گرفت، اما آقامحمدخان با محاصره طولانی شهر، سرانجام کرمان را نیز فتح کرد.
لطفعلیخان که چارهای جز تسلیم نداشت، به دست نیروهای قاجار اسیر شد. در سال ۱۲۰۹ قمری به دستور آقامحمدخان قاجار در تهران به قتل رسید و پیکرش در امامزاده زید در بازار فرشفروشهای تهران به خاک سپرده شد.
مقبره در حال فراموشی، سوالات بیجواب
امروزه، مقبره لطفعلیخان زند در گوشهای از امامزاده زید در تهران، در شرایطی نامناسب و مهجور قرار دارد. فعالان میراثفرهنگی معتقدند آرامگاه این پادشاه خوشنام که خدمات زیادی به شیراز و ایران کرده، در قلب پایتخت فراموش شده است. گزارشها حاکی از آن است که تصویر و خطوط سنگ قبر این شخصیت تاریخی به دلیل نداشتن حفاظ، در حال از بین رفتن است و حتی بازدید از آن نیز به راحتی میسر نیست و از پشت میلهها انجام میشود.
«محسن سعادتی»، معاون میراثفرهنگی استان تهران، با بیان اینکه مقبره لطفعلیخان زند در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، اعلام کرد که دو سال پیش، با تخصیص بودجه، مرمتهایی برای ساماندهی فضای پیرامون و خود سنگ قبر انجام شده است. او ادعا میکند که سنگ قبر با کمک پژوهشگران پاکسازی و خوانا شده، اما فعالان میراث فرهنگی همچنان از وضعیت نابسامان آن انتقاد دارند و معتقدند این مقبره نیاز به توجه بیشتری دارد.
چرا لطفعلیخان به شیراز بازگردانده نمیشود؟
بحث انتقال مقبره لطفعلیخان زند به شیراز، زادگاه و پایتخت سلسله زندیه، سالهاست که مطرح شده، اما هنوز هیچ اقدام خوشایندی در این زمینه صورت نگرفته است.
خواسته فعالان میراثفرهنگی و مردم شیراز برای بازگرداندن این قهرمان به وطن خود همچنان ادامه دارد. آنها معتقدند که لطفعلیخان زند، که خدمات زیادی به شیراز کرده، شایسته آن است که در جایی آرام و درخور شأن او در شهر خود به خاک سپرده شود.
بزرگوار،اینا فکر زنده ها نیستن….فقط،فکر هستن که سودی داشته باشه حالا از هر نظر،حالا این بنده خدا که هم شاه بوده هم این همه سال از مرگش گذشته میتونه اولویت اینا باشه….هرگز….
زندگی بعدی درست میشه.