زنگ خطر شیوع چیکونگونیا در جهان؛ «بیماری خمیده شدن» مفاصل را از کار می‌اندازد

ویروس چیکونگونیا یک بیماری ویروسی است که توسط پشه‌های آلوده، به ویژه پشه‌های “آئدس اجیپتی” (Aedes aegypti) و “آئدس آلبوپیکتوس” (Aedes albopictus) منتقل می‌شود. نام این بیماری از یک واژه در زبان ماکونده به معنی «خمیده شدن» گرفته شده است، که به دلیل درد شدید مفاصل در افراد مبتلا به آن، این نام را به خود گرفته است.

در این گزارش اول فارس با بیماری ویروسی چیکونگونیا آشنا می شوید

شیوع جهانی و وضعیت فعلی چیکونگونیا

از ابتدای سال ۲۰۲۵، حدود ۲۴۰,۰۰۰ مورد ابتلا به چیکونگونیا و ۹۰ مورد مرگ مرتبط با آن در ۱۶ کشور گزارش شده است. این ویروس به طور عمده در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری آفریقا، آسیا، قاره آمریکا و جزایر اقیانوس هند شیوع دارد.

شیوع اخیر در چین: یکی از بزرگترین شیوع‌های اخیر در شهر فوشان در استان گوانگ‌دونگ چین مشاهده شده است، جایی که بیش از ۸,۰۰۰ مورد ابتلا گزارش شده است. مقامات چینی با استفاده از تدابیر سخت‌گیرانه مانند قرنطینه بیماران، سم‌پاشی گسترده با حشره‌کش‌ها و جریمه کردن افرادی که آب راکد در اطراف خانه‌های خود دارند، به مقابله با این بحران پرداخته‌اند. شرایط آب و هوایی نامساعد و باران‌های سیل‌آسا در این منطقه، خطر تکثیر پشه‌ها را افزایش داده است.

علائم و تشخیص ویروس چیکونگونیا

علائم چیکونگونیا معمولاً ۳ تا ۷ روز پس از گزیده شدن توسط پشه آلوده ظاهر می‌شوند. این علائم می‌توانند با بیماری‌های دیگری مانند دنگی و زیکا اشتباه گرفته شوند.

علائم اصلی: تب ناگهانی و درد شدید مفاصل، از جمله علائم شایع هستند که گاهی اوقات می‌تواند تا ماه‌ها یا حتی سال‌ها پس از بهبودی اولیه ادامه یابد.

سایر علائم: سردرد، درد عضلانی، تورم مفاصل، حالت تهوع، خستگی و بثورات پوستی.

نشانه نادر چیکونگونیا : در موارد نادر، بیماری می‌تواند به عوارض شدیدتری مانند مشکلات چشمی، قلبی یا عصبی منجر شود. مرگ و میر ناشی از این بیماری نادر است و اغلب در نوزادان، افراد مسن یا افرادی با بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و فشار خون بالا رخ می‌دهد.

روش های درمان و پیشگیری چیکونگونیا

در حال حاضر هیچ درمان ضدویروسی خاصی برای چیکونگونیا وجود ندارد و درمان‌ها به صورت حمایتی و برای کاهش علائم انجام می‌شود.

درمان: برای کاهش تب و درد مفاصل، از داروهای مسکن مانند استامینوفن استفاده می‌شود. مصرف مایعات فراوان و استراحت کافی نیز توصیه می‌شود.

واکسن: دو واکسن برای چیکونگونیا در برخی کشورها مانند ایالات متحده تأیید شده است که عمدتاً برای مسافران و افرادی که در معرض خطر بالا قرار دارند، توصیه می‌شود.

پیشگیری: بهترین راه برای پیشگیری، محافظت در برابر گزش پشه‌ها است. این شامل استفاده از مواد دافع حشرات، پوشیدن لباس‌های آستین بلند و شلوارهای بلند، و از بین بردن منابع آب راکد در اطراف منازل است، چرا که این منابع محل اصلی تخم‌گذاری پشه‌ها هستند.