سخنگوی سازمان اطلاعات خارجی روسیه، درگذشت گوهر وارطانیان با نام مستعار “آنیتا” جاسوس پیشین این کشور در ایران را تایید کرد است.بر اساس گزارش خبرگزاری روسی تاس، خانم وارطانیان در سن ۹۳ سالگی در مسکو پایتخت روسیه درگذشت.
اول فارس | تاریخ ایران : گوهر وارطانیان همراه همسرش گئورگ وارطانیان به عنوان جاسوسان اتحاد جماهیر شوروی بیش از سی سال از دوره کاری خود را در ماموریت های خارجی از جمله در ایران سپری کردند.مهمترین ماموریت این دو در تهران تامین امنیت جلسه سران متفقین بود که از ۶ تا ۹ آذرماه ۱۳۲۲ در سفارت روسیه در تهران برگزار شد.
ژوزف استالین رهبر شوروی، فرانکلین روزولت رئیسجمهور آمریکا و وینستون چرچیل نخستوزیر بریتانیا در کنفرانس تهران شرکت داشتند که در پایتخت ایران به طور محرمانه برگزار شد. هدف کنفرانس تهران گفت و گوی رهبران متفقین درباره آینده جهان پس از پایان جنگ جهانی دوم بود.گوهر وارطانیان به همراه همسرش موفق شد طرح آلمان نازی برای ترور این سه رهبر را خنثی کند.
خانم وارطانیان متولد ارمنستان بود اما در خردسالی همراه خانواده اش به ایران مهاجرت کرد.او در شانزده سالگی به گروه “ضد فاشیسم شوروی” پیوست و با همسر آینده خود که سرهنگ اتحاد جماهیر شوروی بود آشنا شد. آقای وارطانیان ده سال پیش درگذشت.ماموریت خانم وارطانیان و همسرش تا هشت سال پس از کنفرانس تهران ادامه داشت. او در سال ۱۳۶۴ بازنشسته شد.سرگئی ایوانف سخنگوی سازمان اطلاعات خارجی روسیه گفته است که گوهر وارطانیان پس از بازنشستگی فعالیت خود در آموزش متخصصان جوان روسی را با انتقال تجربیاتش به آنها ادامه داد.
گوهر وارتانیان مامور اطلاعاتی مشهور و افسانهای سرویس اطلاعات شوروی سابق که مانع ترور رهبران شووری، انگلیس و آمریکا توسط آلمان نازی در ایران شده بود روز دوشنبه ۴ آذر در ۹۳ سالگی از دنیا رفت.
گوهر به همراه شوهرش گئورگ وارتانیان حدود ۴۳ سال با نامهای مستعار «آنیتا» و «هانری» در سازمان اطلاعات شوروی کار میکردند و در سال ۱۹۴۳ میلادی عملیات سرویس ویژه آلمان نازی تحت عنوان «پرش بلند» برای ترور چرچیل، استالین و روزولت رهبران بریتانیا، شوروی و آمریکا در زمان برگزاری کنفرانس تهران را ناکام گذاشتند.
خبر درگذشت او در صفحه فیسبوک سفارت ارمنستان در روسیه با این تیتر منتشر شد که «عزیمت وی ضرر جبران ناپذیری برای همه ما است!».
وارتانیان ۲۵ ژانویه سال ۱۹۲۶ به دنیا آمد و در اوایل دهه ۱۹۳۰ به همراه خانواده راهی ایران شد.وی در سن ۱۶ سالگی به گروه ضد فاشیسم شوروی پیوست و با همسر آینده خود یعنی گئورگ وارتانیان که سرهنگ اتحاد جماهیر شوروی بود آشنا شد.
براساس گزارش رسانههای روسیه او به همراه شوهرش فعالیت های اطلاعاتی گسترده ای در ایران در شرایط دشوار داشت.
در سال ۱۹۵۱ ، گوهر به همراه شوهرش به شوروی بازگشت و تحت عنوان مستعار آنیتا و هانری به زندگی خود ادامه داد.
وی و همسرش پس از ۳۰ سال کار سرانجام بازنشست شدند.
این نیروی اطلاعاتی شوروی پیش از مرگ گفته بود «سلیا ساندیس» نوه وینستون چرچیل نخست وزیر پیشین بریتانیا به خاطر نجات جان پدربزرگش در زمان برگزاری کنفرانس تهران در سال ۱۹۴۳ میلادی در مسکو به دیدن او رفت و شخصا از او و سرویس اطلاعاتی شوروی برای نجات جان پدربزرگش تشکر کرد.
عملیات پرش بلند نقشهای بود که گفته میشود آلمان برای ترور همزمان ژوزف استالین، وینستون چرچیل و فرانکلین روزولت در کنفرانس ۱۹۴۳ تهران در جریان جنگ جهانی دوم داشت که پیش از اجرا کشف و متوقف شد.
قرار بود رهبری این عملیات در دست سرهنگ دوم اساس، اتو اسکورتسنی باشد اما جاسوسان اتحاد شوروی به رهبری وارتانیان، نقشه را پیش از اجرای آن کشف کردند و مأموریت هیچ گاه به نتیجه نرسید.
رسانههای روسیه همواره به ترویج این نقشه ترور در فیلمها و داستانها میپردازند در مقابل رسانههای غربی مدعی هستند که نقشه هرگز وجود خارجی نداشته و در واقع بخشی از کارزار ضد اطلاعاتی سرویس اطلاعات شوروی معروف به کاگب بوده است.
**روایت روسها از این داستان
روسها میگویند:گئورک وارتانیان که پسر یک افسر امنیتی شوروی فعال در ایران بود در قالب صاحب یک قنادی فعالیت میکرده است.
او در ماه فوریه سال ۱۹۴۰ گروهی از عوامل اطلاعاتی شوروی را گردهم آورد و با ایوان آقایانس افسر اطلاعاتی شوروی مقیم تهران ارتباط داشت.
گئورک وارتانیان ۱۹ ساله با نام مستعار امیر رهبری گروهی را برعهده گرفت که اعضای آن را افراد رانده شده از شوروی در سال ۱۹۳۷ اعم از آشوریها، ارمنی ها و لزگی ها تشکیل می دادند و گئورک در این گروه با گوهر همسر آینده خود آشنا شد.
گئورک یک بار هم توسط پلیس ایران لو رفت و پس از بازداشت دو نفر از مخالفان خود را با عنوان اینکه جاسوس شوروی هستند لو داد و سه ماه هم در بازداشت بسر برد.
گروه وارتانیان در مجموع ۴۰۰ عامل آلمان دربین ایرانیان را کشف کرد و بسیاری از آنها پس از اشغال ایران توسط متفقین به شوروی منتقل شدند.
کا.گ.ب شوروی مدتی پیش از برگزاری کنفرانس تهران در سال ۱۹۴۳ از یک عامل اطلاعاتی خود در جنگلهای اوکراین به نام «نیکلای کوزنتسف» تلگرامی دریافت کرد که آلمان قصد دارد در هنگام برگزاری کنفرانس تهران عملیات خرابکاری اجرا کند.
هدف این گروه آلمانی هلاکت یا ربودن ژوزف استالین، وینستون چرچیل و فرانکلین روزولت رهبران وقت شوروی، انگلیس و آمریکا بود.
آلمانها برای این منظور گروه اطلاعاتی را در منطقه دریاچه قم واقع در ۷۰ کیلومتری شهر قم پیاده کردند و این افراد با لباس های محلی ازجمله روحانی مسلمان و مجهز به سلاح و بیسیم بسوی تهران حرکت کردند.
آنها پس از ۱۰ روز به تهران رسیدند و از انجا با کامیون وارد شهر شدند. خانه تیمی آنها در یکی از خیابانهای مرکزی تهران در نزدیکی سفارت انگلیس و شوروی قرار داشت.
گروه آلمانها از آنجا با برلین تماس گرفتند تا مقدمات استقرار گروه اصلی خرابکار به رهبری اتو اسکورتسنی افسر ارشد اطلاعاتی این کشور را فراهم کنند.
گروه کا.گ.ب به رهبری گئورک وارتانیان به همراه عوامل جاسوسی ام.آی-۶ انگلیس اطلاعات آلمانها را دریافت کرده و پس از جستجوی طولانی و یافتن بیسیم آلمانها همه افراد این گروه را دستگیر کردند.
گئورک وارتانیان و افراد گروهش در این عملیات با لباس مبدل و به عنوان فروشنده میوه اقدام می کردند و با دستگیری عوامل اطلاعاتی آلمان، برلین از اعزام گروه اصلی به رهبری اسکورتسنی برای اجرای عملیات خرابکاری علیه رهبران شرکت کنننده در کنفرانس تهران صرف نظر کرد
نظرات