مُهر دوران ساسانیان که نام شیراز به پهلوی روی آن حک شده +عکس

در این گزارش ، تصویری نادر از یک مهر دوران ساسانی را مشاهده می کنید که نام شیراز روی آن نوشته شده است.

به گزارش اول فارس ، عبارت پهلوی ساسانی “šyl’zy mgwh/šērāz mowūh” به فارسی امروزی به “شیراز مغو/شیراز مغ” ترجمه می‌شود.

این عبارت احتمالاً به “شیراز مغان” یا “مغان شیراز” اشاره دارد. در دوران ساسانی، کلمه “مغ” به روحانیون زرتشتی اطلاق می‌شد و این عنوان ممکن است به دلیل وجود یک آتشکده یا مرکز مهم دینی زرتشتی در این منطقه به کار رفته باشد.

زبان فارسی میانه: پلی میان پارسی باستان و فارسی امروز

زبان فارسی میانه، زبان پهلوی ساسانی

زبان فارسی میانه، با نام رسمی پارسیگ یا پارسیک، یکی از زبان‌های ایرانی میانه است. این زبان در دوران ساسانی، ابتدا در جنوب غرب فلات ایران و سپس به عنوان زبان میانجی در سراسر شاهنشاهی ساسانی، رایج بود. پارسیگ که از شاخه زبان‌های ایرانیِ جنوب غربی است، ریشه در زبان پارسی باستان دارد و خود نیای زبان‌های فارسی، لری و لارستانی (اچمی) است.

فارسی میانه بنا به تعریف، از اوایل دوران اشکانی به عنوان یک زبان محلی در جنوب غربی ایران رواج داشت. در این دوره، از زبان پهلوی اشکانی تأثیراتی پذیرفت، تا اینکه در زمان ساسانیان به زبان رسمی شاهنشاهی تبدیل شد. سنگ‌نبشته‌ها و اسناد ساسانیان و بسیاری از کتاب‌ها به این زبان نوشته می‌شدند. پس از فروپاشی ساسانیان و حتی تا چند سده پس از ورود اسلام، تولید آثار به این زبان ادامه داشت، هرچند عملاً به یک زبان نیمه‌مُرده تبدیل شده بود.

این زبان، یا یکی از گویش‌های بسیار نزدیک به آن، پس از تحولات و آمیختگی با لهجه‌ها و زبان‌های خویشاوند، و همچنین وارد شدن وام‌واژه‌ها، فارسی نو را به وجود آورده است. شباهت‌های فراوان واژگانی و دستوری میان این دو زبان نیز از همین جهت است. در واقع، تحولی که از پارسی باستان تا فارسی میانه رخ داده، بسیار بزرگ‌تر از تحولی است که از فارسی میانه تا پارسی نو اتفاق افتاده است. همچنین، به احتمال زیاد، ریشه شماری از زبان‌های ایرانی جنوب غربی دیگر، نظیر گویش‌های مختلف زبان لری و زبان لارستانی، مانند زبان فارسی، به فارسی میانه و از طریق آن به پارسی باستان بازمی‌گردد.

این زبان از دیدگاه دستوری و واژگانی با گویش‌های محلی نواحی پارس (مانند دشتی، دشتستانی، کوهمره‌ای، لارستانی، اردکانی، بنویی، خلاری و مناطقی از هرمزگان) نزدیکی بسیاری دارد. زبان پهلوی خود گویش‌ها و لهجه‌های متعددی داشته است، اما منابع مکتوبی که امروزه به آن استناد می‌شود، بر پایه لهجه اصطخری است که خاستگاه خاندان ساسانی بوده است.