ضرغامی خطاب به تندروها: مخالفت با «قانون حجاب» مخالفت با اسلام نیست/خداوند عاقبت ما را ختم به خير كند

روزنامه اعتماد : آیا مخالفت با قانون حجاب و عفاف به معنای مخالفت با اصل مساله حجاب است؟ چرا بسیاری از اقشار مذهبی، چهره‌های انقلابی و متدین جامعه نیز با حجاب اجباری و رویكردهای سلبی در خصوص مساله حجاب مخالفت كرده و آن را اثر گذار نمی‌دانند؟ آیا بحث حجاب یك بحث سیاسی، دولتی و حاكمیتی است یا یك بحث اجتماعی، فرهنگی و مدنی؟ این پرسش‌ها در شرایط امروز كشور واجد اهمیت ویژه‌ای است. هنوز زخم‌های رخدادهای تلخ 1401 كه به دلیل رفتارهای تند بر سر مساله حجاب و راه‌اندازی گشت ارشاد در دولت سیزدهم بر پیكره جامعه ایرانی وارد آمد، ترمیم پیدا نكرده است. رفتارهای غیر ضروری كه جامعه ایرانی را دچار یكی از عمیق‌ترین شكاف‌های خود كرد و دشمنان بیرونی را به طمع انداخت كه با ایجاد تكانه در این گسل‌ها، می‌توان‌باعث از‌هم‌گسیختگی نظام سیاسی و اجتماعی ایران شد.

در شرایطی كه جامعه ایرانی با دامنه وسیعی از مشكلات و چالش‌های داخلی و خارجی از جمله مساله اقتصاد و ضرورت بهبود شاخص‌های معیشتی مردم روبه‌روست و حل و فصل آن به مشاركت عمومی و انسجام اجتماعی فراگیر نیاز دارد، اما همچنان برخی افراد و جریانات رادیكال، با حاشیه‌سازی و فضاسازی در خصوص مقوله حجاب، تلاش می‌كنند دستاویزی برای حمله به دولت و چهره‌های سیاسی و فشار بر افكار عمومی برای گسترش نارضایتی ایجاد كنند. حاشیه‌هایی كه اعضای جبهه پایداری، طیف‌های همسو و برخی تریبون‌داران آن را هدایت كرده و به جای تاكید بر اشتراكات جامعه، بر تفاوت‌ها انگشت می‌گذارند. این روزها اما معترضان نسبت به این تندروی‌ها، تنها اصلاح‌طلبان و چهره‌های میانه رو نیستند، بسیاری از چهره‌های نام‌آور اصولگرا و انقلابی و افرادی كه تلاش می‌كنند در دسته‌بندی‌های مرسوم سیاسی، منافع ملی را دنبال كنند نیز پرچم انتقاد از تندروی‌ها و افراطی‌گری‌ها را برافراشته نگه داشته‌اند. دمیدن در گسل‌های اجتماعی و عمومی در حالی است كه به زعم اكثر بزرگان كشور و تحلیلگران، ایجاد رضایتمندی در مردم، مهم‌ترین پروژه‌ای است كه در شرایط فعلی باید در كشور دنبال شود. در واقع دیگر تنها چهره‌هایی چون عباس عبدی، علیرضا علوی‌تبار، هادی خانیكی، مرعشی و… نیستند كه نسبت به گسترش رفتارهای سلبی در مساله حجاب هشدار می‌دهند بلكه پای چهره‌های اصولگرایی چون علی اكبر ناطق نوری، محمد رضا باهنر و البته عزت‌الله ضرغامی نیز به این تذكارهای مشفقانه باز شده است.

هنوز مدت زمان زیادی از اظهارات محمد رضا باهنر درباره موضوعات مختلف از جمله قانون حجاب و عفاف و ضرورت استفاده از رویكردهای ایجابی نگذشته كه عزت‌الله ضرغامی با انتشار یادداشتی اختصاصی در «اعتماد» خطاب به جریان حزب‌اللهی تذكار می‌دهد كه این نوع برخوردهای سلبی ممكن است شكاف‌های عمیق در جامعه ایجاد كند. به زعم ضرغامی « بالاترین منكر، بدبین كردن مردم به اصل دین است.» او می‌گوید: « مساوی قرار دادن منتقدین قانون مجلس با منكرین اصل حجاب، ظلم بزرگ به آنان، به جامعه و به ملت شریف است.» ضرغامی اخیرا طی نامه‌ای به رییس‌جمهور اعلام كرده در بحث حجاب قایل به رویكردهای سلبی نیست و معتقد است برای به‌شنیدن صدای اقشار مختلف و كاستن از شكاف‌ها می‌توان با روش‌های ایجابی، فرهنگی و مدنی، دیدگاه‌های افراد جامعه را به هم نزدیك كرد. دیروز اما دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منكر استان تهران خبر از تشكیل «اتاق وضعیت عفاف و حجاب» با مشاركت دستگاه‌های فرهنگی و اجرایی داد و از عموم مردم برای عضویت در قرارگاه ناظران مردمی دعوت كرد! مومن‌نسب در ادامه یادآور شد: «با فعال‌سازی ۸۰ هزار نیروی آموزش‌دیده می‌توان تحولی بزرگ در استان ایجاد كرد.»برخلاف این نوع رفتارها اما تحلیلگران و استادان دانشگاهی معتقدند كه برخوردهای سلبی و چكشی با موضوعات فرهنگی و اجتماعی نه تنها كمكی به بهبود وضعیت نمی‌كند بلكه در بسیاری از موارد، نتیجه عكس به دنبال دارد. تلاش‌های این دو دیدگاه كه یكی معتقد به رفتارهای فرهنگی و ایجابی و استفاده از ظرفیت‌های مدنی برای ترویج موضوعات فرهنگی است و دیگری تلاش می‌كند با رویكردهای سلبی و گشت ارشاد و … موضوع را پیش ببرد مانند دو خط موازی تداوم دارد.

اعتماد با گشودن پرونده‌ای با موضوع بحث «حجاب» از همه تحلیلگران، نخبگان، كارشناسان و افرادی كه به نوعی در این زمینه صاحب نظرند دعوت می‌كند تا به این بحث پیوسته و با ارزیابی كارشناسی موضوع، راهكاری برای افزایش اتحاد و انسجام اجتماعی و كاستن از بار ناهنجاری‌های رفتاری با تكیه بر رویكردهای اجتماعی و مدنی بیابند. تلاش خواهیم كرد، بدون جهت‌گیری، تنها منتقل‌كننده دیدگاه‌ها، نظرات، پیشنهادات و مطالبات نخبگان، كارشناسان و تحلیلگران و افرادی كه در این زمینه حرفی برای گفتن دارند، باشیم. گفتنی است در این مسیر از نظرات افراد و چهره‌های همه طیف‌ها و جریانات چه اصولگرا و چه اصلاح‌طلب و معتدل بهره‌مند خواهیم شد.

و اما چه باید كرد؟

عزت‌الله ضرغامی چهره سیاسی و رسانه‌ای و فردی كه تلاش می‌كند، موضوعات را از زاویه دید متفاوت ببیند در یادداشتی اختصاصی كه آن را در اختیار «اعتماد» قرار داده، می‌نویسد: « در حاشیه‌ مراسم بدرقه زنده‌یاد محمد كاسبی، با چند نفر از خانم‌های حزب‌اللهی، در مورد حجاب صحبت كردم. این یادداشت مختصر، مخصوص آنهاست. خواهران خوب من؛

۱. حجاب، هدیه انقلاب اسلامی به ملت ایران است. (برگرفته از یادداشت‌هایم در فضای مجازی) ما به این هدیه الهی، كه ضروری دین است، افتخار كرده و تا جایی كه توان داریم در ترویج آن تلاش می‌كنیم. كارنامه من در معاونت سینمایی ارشاد (سال‌های ۷۴ و ۷۵) و همچنین در مسوولیت ریاست صداوسیما، مشحون از اقدامات روشن و گسترده در تبیین و ترویج حجاب اسلامی و ارایه الگوها و نمونه‌های عملی آن بوده است.

۲. به رغم تلاش همه دستگاه‌های فرهنگی و دینی و سازمان‌های انتظامی و نظارتی، نتوانستیم آن طور كه شایسته این موضوع مهم است، عمل كنیم و موفق باشیم. پس از حادثه تلخ درگذشت مهسا امینی و موج اعتراضاتی كه دلایل فراوان دیگری هم داشت، عملا التزام به حجاب اسلامی از سوی بخشی از زنان جامعه، از بین رفت. هر چند اكثریت، به ویژه در شهرها و روستاهای كشور، كماكان این موهبت ارزشمند الهی را پاس داشته و به آن مقید هستند. شخصا به عنوان فردی معتقد و مسوول، از این وضعیت رنج می‎برم و برای پاسداشت حجاب و دوركردن جامعه از ولنگاری و ناهنجاری مشغول اقدامات متنوعی هستم كه نیازی به اعلام ندارد. بسیاری از خواص مورد اعتماد شما از این اقدامات مطلع هستند.

۳. قانون حجاب و عفاف مصوب مجلس، به رغم نقاط قوت فراوان، نقاط ضعفی هم دارد كه در اجرا، دچار مشكلات عدیده خواهد شد و فعلا به همین دلیل هم از سوی شورای عالی امنیت ملی، مسكوت مانده است. برخی از شخصیت‌ها و رسانه‌های انقلابی و متعهد، به دلیل پیچیدگی و مطول بودن، با آن مخالف بوده و آن را غیرقابل اجرا می‌دانند.

۴. اگر كسانی مشابه دستگاه‌های امنیتی كشور، اشكالاتی را متوجه این قانون می‌دانند، به منزله مخالفت با اصل حجاب اسلامی نیست. حلال خدا تا روز قیامت حلال است و حرام او تا روز قیامت حرام! هیچ مسلمان باوجدانی منكر اصل حجاب در دین اسلام نیست.

مساوی قرار دادن منتقدین قانون مجلس با منكرین اصل حجاب، ظلم بزرگ به آنان، به جامعه و به ملت شریف است.

۵. هنوز كارشناسان دینی ما توان تبیین، ترویج و تشویق نوجوانان و جوانانی كه زیر بمباران اطلاعاتی و تصویری ماهواره‌ها و فضای مجازی و انواع نیازها و غرائز و مشكلات اقتصادی و اجتماعی هستند، را ندارند و تندخویی‌های برخی روحانیون درتریبون‌های رسمی نیز، به این لجاجت‌ها دامن می‌زند.

۶. قانون «ممنوعیت ماهواره» امروز متروك شده و به آن عمل نمی‌‎شود. سال‌ها پیش رهبر معظم انقلاب، هرگونه مداخله و حضور ماموران نیروی انتظامی در خانه‌های مردم و ضبط اموال و دستگیری آنان را منع كردند. كما اینكه امروز هم گشت ارشاد، متروك شده و همه دلسوزان انقلاب به نادرستی و ناكارآمدی آن اذعان دارند. اگر كسی از این سابقه سخن می‌گوید، به منزله ادعای متروك بودن اصل قوانین اسلام نیست، بلكه مقصود، ضرورت اتخاذ روش‌های مناسب برای تحقق آن است. متأسفانه برخی شخصیت‌های شناخته شده، در این خلط منطقی، مقصرهستند كه در صورت لزوم در مورد آنان صریح‌تر خواهم گفت. آنان در پیشگاه خدا و در روز جزا عذر تقصیر نخواهند داشت.

۷. مقاومت آحاد ملت در مقابل تجاوز دشمن در جنگ ۱۲ روزه، به ویژه از سوی كسانی كه ظاهرشان مثل ما نیست، دشمن را ناامید كرد و انسجام ملی ایرانیان، موجب تحسین جهانیان شد. با این وجود، از طمع به این آب و خاك دست برنمی‌دارند و درصدد یافتن هر روزنه‌ای برای رویارویی مردم با یكدیگر هستند. هوشیاری و پرهیز از این دام، اوجب واجبات است.

۸. به رغم تبلیغات گسترده ضدانقلاب كه بی‌حجابی در میان برخی زنان، موجب فروپاشی جمهوری اسلامی می‌شود، شاهدیم كه امروز، ایران اسلامی با رهبری مدبرانه، قوی‌تر از تمام دوران‌های خود است و به كوری چشم آنان، این نظام تا آخر پابرجاست.

۹. این متن، چكیده‌ و خلاصه دیدگاه من در مورد مسائل مربوط به حجاب، در شرایط كنونی است. بدیهی است قضاوت در مورد هر متن یا تصویر تقطیع شده، تحریف شده و ناموزون با محتوای اصلی بحث، مقرون به صواب نیست. خواهران عزیزم! بالاترین منكر، بدبین كردن مردم به اصل دین است. همه ما سوار بر یك كشتی هستیم و به فضل خدا، با هم به ساحل نجات و رستگاری خواهیم رسید.

خداوند عاقبت همه ما را ختم به خیر كند.