مقامات رسمی: در باغ ارم شیراز همه چیز گل و بلبل است ؛ شهرداری را تخریب می کنند!

به گزارش اول فارس، برخی کانال‌ها و شبکه‌های اجتماعی مدعی شده‌اند که این اثر تاریخی و طبیعی قرار است از فهرست میراث جهانی خارج شود؛ ادعایی که مقامات رسمی میراث فرهنگی آن را کاملاً بی اساس و رد کرده‌اند.

باغ ارم، با بیش از صدها سال قدمت و مجموعه‌ای از درختان کهنسال و معماری اصیل ایرانی، همچنان در فهرست آثار جهانی یونسکو محفوظ است و هیچ مکاتبه یا اخطاری مبنی بر تغییر وضعیت آن به ثبت نرسیده است.

کارشناسان میراث فرهنگی تأکید می‌کنند که تنها پس از بررسی‌های رسمی و فرآیندهای پیچیده‌ای از سوی یونسکو می‌توان وضعیت یک اثر جهانی را تغییر داد و تاکنون هیچ اقدامی در این خصوص برای باغ ارم انجام نشده است.

مدیرکل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی کشور تأکید کرد: هیچ‌گونه نوتیس یا اخطاری از سوی یونسکو درباره خروج باغ‌های ایرانی، از جمله باغ ارم شیراز، از فهرست جهانی دریافت نشده و تمامی مجوزها و فعالیت‌های اطراف باغ در چارچوب ضوابط میراث جهانی انجام می‌شود.
علیرضا ایزدی در با اشاره به انتشار برخی اخبار مبنی بر احتمال خروج باغ‌های ایرانی از فهرست جهانی یونسکو، گفت: این اخبار به‌هیچ‌وجه صحت ندارد و هیچ مستند رسمی یا مکاتبه‌ای در این زمینه از سوی مراجع بین‌المللی دریافت نشده است.

وی توضیح داد: تاکنون نه از یونسکو و نه از هیچ مرجع دیگری نوتیسی برای کشور ارسال نشده و پایگاه‌های ثبت جهانی نیز چنین خبری را تأیید نکرده‌اند. امروز شخصاً با پایگاه‌های ثبت جهانی کشور صحبت کرده و آن‌ها اعلام کرده‌اند هیچ اخطاری مبنی بر خروج باغ ارم یا دیگر باغ‌های ایرانی از فهرست جهانی دریافت نکرده‌اند.

وی افزود: مجوزهای صادر شده برای ساختمان‌های اطراف این محدوده نیز در چارچوب ملاحظات اداری و شهری صادر شده و هیچ ارتباطی با محدوده فرهنگی یا میراثی باغ ارم ندارد. این مسئله حتی در سطح وزارت میراث فرهنگی نیز بررسی شده و دفتر ثبت جهانی وزارتخانه هم چنین ابلاغی دریافت نکرده است.

ایزدی بیان کرد: ادعای مطرح‌شده درباره احتمال تأثیر ساخت‌وسازها و فعالیت جرثقیل‌ها در اطراف باغ ارم بر وضعیت ثبت جهانی کاملاً نادرست است و در فاصله دو کوچه اطراف باغ هیچ ساخت‌وساز جدیدی که با ضوابط مغایر باشد، وجود ندارد.
وی تأکید کرد: خبر خروج باغ از فهرست جهانی، فاقد اعتبار است و منبع انتشار آن مشخص نیست.

مدیرکل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی کشور گفت: احتمالاً برخی افراد با انگیزه‌های غیرکارشناسی یا به قصد تخریب دستگاه‌های مرتبط از جمله شهرداری، چنین شایعاتی را منتشر کرده‌اند. اگر قرار بود اخطاری صادر شود، ابتدا باید به‌صورت رسمی از سوی یونسکو به پایگاه ثبت جهانی کشور و سپس به وزارت میراث فرهنگی اعلام می‌شد، اما هیچ‌کدام از این مراحل رخ نداده است.

ایزدی با اشاره به اینکه باغ ارم شیراز همچنان در فهرست جهانی یونسکو ثبت است، گفت: خروج از فهرست آثار جهانی فرآیندی بسیار پیچیده و طولانی دارد و به‌هیچ‌وجه با یک اتفاق یا ساخت‌وساز جزئی رخ نمی‌دهد.
وی افزود: باغ ارم یکی از ۹ باغ ایرانی است که در قالب پرونده مشترک باغ‌های ایرانی در فهرست جهانی یونسکو ثبت شده و اگر یکی از آن‌ها دچار مشکل شود، سایر باغ‌ها نیز مشمول همان پرونده خواهند بود.
ایزدی خاطرنشان کرد: این باغ‌ها شامل مجموعه‌ای از باغ‌های تاریخی در نقاط مختلف کشور هستند و خروج هر یک از آن‌ها از فهرست جهانی به معنی خارج‌شدن کل پرونده است، بنابراین چنین مسئله‌ای از نظر یونسکو به‌راحتی اتفاق نمی‌افتد.
وی با تأکید بر اینکه منظر و ساختار باغ ارم هیچ‌گونه آسیبی ندیده است، گفت: ساختمان‌های اطراف آن در محدوده حریم منظری قرار ندارند و تأثیری در ارزش ثبت جهانی باغ نمی‌گذارند.برخلاف برخی بناها که با ارتفاع زیاد باعث اختلال در منظر فرهنگی می‌شوند، ساختمان‌های اطراف باغ ارم بیش از دو طبقه نیستند و ضوابط ارتفاعی در آن‌ها رعایت شده است.

وی درباره وضعیت تردد در اطراف باغ نیز توضیح داد: در گذشته بحث‌هایی درباره بهبود دسترسی‌ها در خیابان‌های اطراف ارم مطرح بوده و شهرداری در این زمینه با وزارت میراث فرهنگی هماهنگی‌هایی انجام داده است. این طرح‌ها در حد گفت‌وگو بوده و هنوز تصمیم اجرایی برای تغییر مسیرها یا معابر اطراف باغ گرفته نشده است.
مدیرکل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی کشور گفت: هرگونه ساخت‌وساز غیرمجاز در محدوده اصلی باغ ممنوع است و میراث فرهنگی اجازه هیچ اقدام خلاف ضوابطی را در این محدوده نمی‌دهد.
وی افزود: درختان قدیمی باغ نیز تحت مراقبت هستند و مشکلات مربوط به برخی درختان آسیب‌دیده یا نیازمند مرمت در حال رسیدگی است.
ایزدی خاطرنشان کرد: طرح مرمت بخش‌های مختلف باغ، از جمله شیروانی‌ها و شیرسرها، تهیه شده و در حال پیگیری است.
وی معتقد است به‌دلیل شرایط اقلیمی شیراز اجرای عملیات مرمت اصلی معمولاً در شش تا هفت ماه از سال که هوا مساعد نیست، ممکن نیست و به همین دلیل طرح‌ها با دقت و زمان‌بندی انجام می‌شودو گفت: برای سال ۱۴۰۵ پروژه‌ای با هدف سنجش سن درختان تاریخی باغ تعریف شده تا با استفاده از روش‌های علمی بتوان عمر دقیق درختان را مشخص کرد.

 به گفته او، برخی درختان باغ بر اساس شواهد تاریخی بیش از ۲۲۰ سال قدمت دارند، اما تاکنون سن‌سنجی دقیقی به دلیل حساسیت موضوع و شرایط اقلیمی انجام نشده است.

ایزدی اضافه کرد: پس از سرمای اخیر، خوشبختانه هیچ‌یک از درختان کهنسال باغ دچار آسیب جدی نشده‌اند و وضعیت عمومی درختان رضایت‌بخش است.

وی درباره اعتبارات مرمتی نیز گفت: بسیاری از پروژه‌های مرمتی در کشور به دلیل محدودیت بودجه با تأخیر مواجه هستند، اما در مورد باغ ارم، هماهنگی‌هایی با دانشگاه شیراز انجام شده تا از محل اعتبارات سفر ریاست‌جمهوری بخشی از هزینه‌ها تأمین شود.طرح مصوب مرمت در مرحله اجرا قرار دارد و با جدیت پیگیری می‌شود.

مدیرکل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی کشور با بیان اینکه کار مرمت باغ ارم تنها در چارچوب ضوابط میراث جهانی و با نظارت دقیق کارشناسان انجام خواهد شد، گفت: هدف نهایی حفظ اصالت و ارزش‌های تاریخی و طبیعی باغ است تا بتواند به‌عنوان یکی از نمونه‌های شاخص باغ ایرانی در فهرست جهانی باقی بماند.

ایزدی تأکید کرد: هیچ‌گونه نوتیس، اخطار یا هشدار رسمی از سوی یونسکو درباره خروج باغ‌های ایرانی از فهرست جهانی صادر نشده و تمامی آثار ثبت‌شده کشور در وضعیت پایدار قرار دارند.

 هیچ‌گونه ساخت‌وساز غیرمجاز یا اخطار رسمی از سوی یونسکو دریافت نشده است

 مدیر باغ ارم شیراز نیز درباره شایعات اخیر مبنی بر خروج این اثر تاریخی از فهرست جهانی یونسکو گفت: با بررسی‌های دقیق انجام‌شده هیچ‌گونه ساخت‌وساز غیرمجاز در محدوده حریم این باغ وجود ندارد و تاکنون هیچ نوتیس یا یادداشتی از هیچ مرجع رسمی، از جمله پایگاه ثبت جهانی میراث یا یونسکو، به مدیریت باغ ارم ابلاغ نشده است.

رحمان جوکار در گفت وگو با ایلنا  با اشاره به اینکه اساس این شایعات مشخص نیست، تصریح کرد: اگر منبع انتشار خبر مشخص بود، می‌شد بر همان اساس موضوع را پیگیری کرد، اما تاکنون نه از سوی پایگاه ثبت جهانی و نه از سوی وزارت میراث فرهنگی هیچ‌گونه نامه، ایمیل یا اخطار رسمی دریافت نشده است.

وی با بیان اینکه نقشه‌های حریم باغ ارم به‌دقت مشخص است و ساختمان‌هایی که در اطراف دیده می‌شوند، خارج از حریم باغ قرار دارند، تصریح کرد: ساختمانی که اخیراً در اطراف محدوده دیده شده نیز با مجوز شهرداری و خارج از حریم درجه یک، دو و سه باغ ساخته شده و ارتباطی با عرصه ثبت‌شده ندارد.

مدیر باغ ارم با تأکید بر اینکه مجوزهای ساخت در اطراف باغ توسط شهرداری و اداره‌کل میراث فرهنگی صادر می‌شود، افزود: دانشگاه شیراز که متولی مجموعه است، در روند صدور مجوزها دخالتی ندارد و حتی مجوزها را مشاهده هم نمی‌کند. اگر منبع خبری مشخص شود که بر چه اساسی چنین ادعایی را مطرح کرده، پاسخگویی و بررسی دقیق‌تر ممکن خواهد بود، اما فعلاً هیچ مدرکی دال بر وقوع تخلف در محدوده باغ وجود ندارد.

جوکار ادامه داد: هیچ نشانه‌ای از تخلف یا ساخت‌وساز در محدوده حریم باغ ارم مشاهده نشده است و حتی در گفت‌وگو با مدیر پایگاه ثبت جهانی میراث و معاون میراث فرهنگی استان فارس نیز تأیید شده که هیچ اخطاری از سوی یونسکو یا مراجع ذی‌ربط به ایران ارسال نشده است.

مدیر باغ ارم یادآور شد: باغ ارم از سال ۱۳۹۱ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده و خروج آن از این فهرست به‌سادگی ممکن نیست، زیرا باغ ارم جزو مجموعه «باغ‌های ایرانی» است که به‌صورت یک پرونده مشترک با هشت باغ دیگر در کشور در یونسکو به ثبت رسیده است.

وی تأکید کرد: این باغ از نمونه‌های شاخص باغ‌های ایرانی به‌شمار می‌رود و در صدر فهرست باغ‌های ثبت‌شده قرار دارد، از این رو حذف آن از فهرست جهانی تنها در صورت وقوع تخلف بسیار جدی و غیرمنتظره ممکن خواهد بود که با توجه به نظارت‌های مستمر و همکاری دانشگاه شیراز، شهرداری و اداره میراث فرهنگی، چنین احتمالی بعید است.

کوچک‌ترین اقدامات عمرانی در محدوده باغ ارم از میراث استعلام و تأییدیه می گیرند

جوکار در بخش دیگری از سخنان خود گفت: مجموعه باغ ارم به‌دلیل حساسیت‌های میراثی، حتی برای کوچک‌ترین اقدامات عمرانی نیز پیش از اجرا از اداره میراث استعلام و تأییدیه‌های لازم را دریافت می‌کند. طی چند روز گذشته  چندین مرتبه به‌صورت میدانی از محدوده اطراف باغ بازدید کرده و حتی با ثبت موقعیت ساختمان‌های جدید، اطلاعات را برای میراث فرهنگی ارسال کرده ام. بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد هیچ‌یک از این سازه‌ها در محدوده حریم ثبت جهانی قرار ندارند.

وی خاطرنشان کرد: شرایط کنونی باغ ارم از نظر ضوابط ثبت جهانی کاملاً پایدار است و هیچ تهدیدی متوجه جایگاه جهانی آن نیست.

جوکار با بیان اینکه ثبت جهانی یک اثر به آسانی رخ نمی‌دهد افزود: در صورتی که یونسکو بخواهد اثری را از فهرست خارج کند ابتدا آن را در فهرست در معرض خطر قرار می‌دهد. نمونه بارز این روند میدان نقش جهان است که در گذشته ساخت و ساز غیرمجاز در آن گزارش شد و پس از مکاتبه یونسکو دو طبقه از ساختمان پرارتفاع کاهش یافت و مشکل برطرف شد.

 مدیر باغ ارم افزود: حتی اخیراً در کرمان اقداماتی برای جلوگیری از ساخت و ساز غیرمجاز در ساختمان امور مالیاتی انجام شد و دو طبقه اضافه از ساختمان کاهش یافت اما در خصوص باغ ارم هیچگونه مکاتبه یا هشدار رسمی از سوی یونسکو یا مقامات بالادستی وجود نداشته است.

وی در پاسخ به پرسشی درباره نقش استان فارس در پرونده‌های ثبت جهانی گفت:  ارسال پرونده‌ها به یونسکو محدود و با توجه به جغرافیای کشور انجام می‌شود. اگر تمام پرونده‌ها فقط از فارس ارسال شود توزیع جغرافیایی آثار تاریخی رعایت نخواهد شد. این موضوع هیچ ارتباطی با کم کاری استان ندارد.

وی ادامه داد: با توجه به شرایط فعلی برنامه‌ریزی ما این است که سایر آثار شاخص مانند برگ زندیه و نقش رستم در مسیر ثبت جهانی قرار گیرند. ما در حال پیگیری اقدامات چراغ خاموش با همکاری شهرداری و مسئولان ذیربط هستیم تا ظرف چند ماه آینده آماده ثبت و معرفی آثار باشیم. هدف ما ارتقای ظرفیت گردشگری و اقتصادی شهر شیراز است.

 جوکار با اشاره به اهمیت ثبت جهانی باغ ارم خاطرنشان کرد: ثبت جهانی آثار به این سادگی نیست و هرگونه اقدام غیرمنتظره باید با مجوز و نظارت مراجع قانونی انجام شود. هیچ سازه یا فعالیتی بدون تایید میراث فرهنگی در باغ انجام نمی‌شود و حساسیت کامل نسبت به حفظ اصالت باغ داریم.