از پیدا کردنِ «شریک جنسی» تا «همدم سالمند»/ همخانه شدن چقدر خرج دارد؟ وُیس و عکس بفرست
همخانگی در ایران به سبکی از زندگی تبدیل شده که انگیزه‌هایی چون کاهش هزینه‌ها، استقلال یا روابط غیرمتعهدانه را دربرمی‌گیرد. این پدیده، علاوه بر چالش‌های اقتصادی و اجتماعی، تأثیرات عمیقی بر سلامت و روابط افراد دارد.
انصاف‌نیوز: همخانگی در ایران با روایت‌های مختلف و بحث‌برانگیزی همراه است. برخی آن را راهی برای یافتن «شریک جنسی» می‌دانند، عده‌ای در پی «تحقق استقلال فردی» خود هستند و برخی نیز این سبک زندگی را «بهانه‌ای برای فساد» قلمداد می‌کنند. در مقابل، کسانی هستند که همخانگی را «فرصتی» برای کاهش فشارهای اقتصادی و رهایی از محدودیت‌ها می‌بینند.
با توجه به این دیدگاه‌های متعارض، گزارش پیش‌رو به بررسی ابعاد مختلف پدیده‌ی همخانگی در ایران و چالش‌های مرتبط با آن می‌پردازد.
عکس و وُیس بفرست اوکی بود تماس می‌گیرم!
«مسعود» ۳۳ ساله، به‌دنبال همخانه «خانمِ بی حاشیه، شاغل با صدا و سیمای دلخواهش!» است. او می‌گوید: از ازدواج و تعهد خوشش نمی‌آید. می‌خواهد مثل «دو تا دوست» و تا وقتی «اوکی» هستند، در رابطه باشند.
«غزاله لعلیانی»، دکتری تخصصی باکتری‌شناسی و بیماری‌های عفونی، درخصوص خطراتِ روابط جنسی غیرمحافظت‌شده به انصاف نیوز گفت: ایدز، هپاتیت ب، HPV و تبخال تناسلی، از جمله بیماری‌های مقاربتی هستند. از طریق زخمِ باز، وسایل شخصی آلوده و خالکوبی نیز خطر ابتلا وجود دارد.
خانم لعلیانی درباره ابتلای خاموش به برخی ویروس‌ها هشدار می‌دهد: تبخال تناسلی در مبتلایان مرد و سوزاک در نیمی از زنان مبتلا، علائم خاصی ندارد و افراد با ابتلا به فرم شدیدترِ این بیماری‌ها متوجه ابتلای خود و شریک جنسی‌شان می‌شوند.
در خانه‌ی مادرم دست به سیاه و سفید نمی‌زدم
«مونا» به‌خاطر کار و تحصیل به تهران آمده است. او می‌گوید در خانه‌ی مادرش حتی غذا هم درست نمی‌کرده و کاری به چیزی نداشته است. او گفت: اما الان می‌توانم یک زندگی را به تنهایی اداره کنم. زمان بُرد تا یاد بگیرم گلیمم را از آب بیرون بکشم، اما واقعا ارزشش را داشت!
دکتر مجتبی نیکپور، روانشناس، درباره‌ی تاثیر همخانگی بر کیفیت تعاملات فردی و حس مسئولیت‌پذیری افراد به انصاف نیوز گفت: همخانگی یک تمرین اجتماعی زیر یک سقف است. یادگیری حل تعارض، ارتباط موثر و کنترل هیجان، در موقعیت‌های مختلفِ زندگی مثل کار و تحصیل، به انعطاف‌پذیری و اجتماعی شدن ما کمک می‌کند.
همخانه شدن در تهران چقدر خرج بر می‌دارد؟
به نظر می‌آید تعداد نفرات همخانه، مشخصات خانه و لوکیشن و البته توافق افراد در تعیینِ قیمت نقش مهمی دارند.
مثلاً یک واحد ۸۰ متری در عبدل آباد که سه نفر خانم در آن ساکن هستند، ۷۰ میلیون پیش – ۱۰۰ هزار تومان اجاره و یک واحد ۹۰ متری در صادقیه با دو نفر همخانه صد میلیون پیش- ۹ میلیون اجاره آگهی گذاشته شده است.
شرایط ازدواج خراب شده، چشم و هم‌چشمی هم زیاد است
یک خانم میانسال، تاخیر در ازدواج و چشم‌و‌هم‌چشمی را ریشه‌ی همخانگی می‌داند: «دوران ما پسر و دخترها خیلی زود ازدواج می‌کردند.» او ادامه داد: «پسرِ من درباره چی با من حرف بزنه؟ خوب با پدر و مادر محدودیت داره » او در آخر ابرویش را بالا انداخت و گفت: «در اینستاگرام هم می‌بیند دوستش از خانواده جدا شده، می‌گوید من از او چی کم دارم؟!»
«شجاعت» میوه‌ی درختِ استقلال است
«صاحبخانه‌ی پیرم می‌گفت من تنها هستم. باید هر روز بیایی و به من سر بزنی»، خانمی جوان این را گفت. او با عصبانیت ادامه داد: او فهمیده بود نمی‌توانم «نه» بگویم و سوءاستفاده می‌کرد. اما بالاخره با قاطعیت در برابرش ایستادم.
دکتر نیکپور درباره‌ی اهمیت کنشگر بودن گفت: نباید از موضع ضعف وارد همخانگی شد. چون خیلی تحت تاثیر آن فصا قرار می‌گیریم و احساس ناتوانی می‌کنیم. باید تصمیم‌گیرنده باشیم. یعنی استراتژی شرایط محیط را خودمان بچینیم؛ با اعتراض، قانون و یا تغییر.
همدم 23 میلیونی یا خانه‌ی رایگان؟
نوعی از همخانگی هم با نگهداری از سالمند همراه است.
بنابر اعلام یک شرکت ارائه‌دهنده‌ی خدماتِ «همدم سالمند»، پس از یک روز کاری و توافق، دو قرارداد 23 میلیونی با شرکت و همدم بسته میشود.
«مریم» اما یک واحد رایگان به یک خانواده داده تا مراقب مادر شوهرش باشند، با او صحبت کنند و غذایش را بدهند. او می‌گوید: شوهرم خریدهای خانه را می‌کند و به او سر می‌زند. خودم هم راحت هستم!
ضرورت‌های همخانگی
«مهدی» درباره تجربه‌ی سفر و رفاقت با هم‌خانه‌هایش گفت: هم‌خانه‌هایم زیاد قهر می‌کردند و من آشتی‌شان می‌دادم. یک نفرشان وسواس داشت. همیشه حمام می‌رفت! او با خنده درباره شیطنت‌های خود گفت: خب من فقط سیگاری بودم. آن‌ها خوششان نمی‌آمد! ولی ناچارا تحمل می‌کردند.
دکتر نیکپور، روانشناس، درباره اهمیت داشتنِ سبک فکریِ مستقل و بلوغ پایه گفت: صفات مثبت و منفی ما زیرِ یک سقف پررنگ‌تر میشود و ما صرف نظر از اینکه پدر و مادرهایمان چگونه انسان‌هایی بودند، باید تلاش کنیم تا آسیب‌هایی که در خانواده به آن دچار شدیم، با تلاش و به‌تدریج به رفتار بالغانه‌‌تر منجر شود.
ردپایِ کرونا زیر سقف همخانگی
یک شهروند می‌گوید شکافِ نسلی در شیوع همخانگی اثر گذاشته‌است: جوان‌ها دوست دارند «آزاد» باشند. عقیده‌ها فرق کرده‌است. او ادامه داد: قبلاً با عمو و عمه دوست‌تر بودیم. وقتی رفت‌و‌آمد فامیلی خوب باشد، علاقه به همخانه شدن کمتر میشود.
او در آخر ریشه این اتفاق را گردن کرونا انداخت و گفت: اصلاً این‌ها بعد از کرونا زیاد شد! وقتی رفت و آمدها انقدر کم شد.
فاکتورهای انتخاب یک همخانه
یک کاربر در آگهی‌اش نوشته: همخانه خوشتیپ، امروزی و اهل معاشرت می‌خواهم! دیگری هم گفته: اگر همخانه‌ام آشپزی هم بلد باشد عالی میشود!
مجتبی نیکپور، روانشناس درباره معیارهای انتخاب همخانه مناسب گفت: هم‌راستایی در ارزش‌ها، داشتن بلوغ هیجانی، ظرفیت تفاوت پذیری، سبک زندگی نزدیک به همدیگر، وضعیت مالی شفاف، حس اعتماد از فاکتورهایی هستند که باعث می‌شوند همخانگی تجربه غنی‌تری برای ما شود.
از وقتی پدر سالاری جایش را به زن سالاری و سپس فرزند سالاری داد این پدیده ها شکل گرفت . آنزمان اصلا هم خونه ، ازدواج سفید ، ترنس و هزار کوفت و زهرمار دیگه وجود نداشت چون پدر در خانه محوریت داشت و احترام به بزرگتر یک اصل بود .