به گزارش اول فارس، محمود شالویی؛ رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور امروز ظهر در آیین تجلیل از سکندر امان الهی بهاروند چهره ماندگار علمی و فرهنگی در تالار شهید آوینی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان برگزار شد
اظهار کرد: انتخاب دکتر امان‌اللهی بهاروند برای تکریم، آغاز نیکویی برای فعالیت‌های انجمن در این استان عالم خیز است.
وی با اشاره بویژگی‌های علمی و اخلاقی این چهره فرهنگی افزود: ایشان از دل این منطقه برخاست، دنیا را سیاحت کرد و همچون سعدی با کوله‌باری از دانش به سرزمین خود بازگشت و منشأ آثار فراوانی شد. جایگاه علمی ایشان ستودنی است، اما آنچه ارزشی فراتر دارد، «انسانیت» این مرد بزرگ است.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور تأکید کرد: برخوردهای متواضعانه و دستگیری بی‌چشمداشت ایشان از نیازمندان، گوهری است که ارزشش به‌مراتب بالاتر از همه فعالیت‌های علمی اوست. وی واجد «فتوت» و جوانمردی هستند و برای چنین افرادی، انسانیت در اولویت است.
شالویی با اشاره به خاطراتی از خدمات اجتماعی دکتر امان‌اللهی خاطرنشان کرد: وقتی ایشان دریافت می‌تواند معلم روستاهای دورافتاده باشد، هفته‌ای ۷۰ کیلومتر راه می‌پیمود تا کودکان را از گرداب محرومیت نجات دهد. این همان خدمتی است که ابوسعید ابوالخیر بر آن تأکید داشت.
تأکید بر راه‌اندازی موزه امان‌اللهی بهاروند
وی در بخش مهمی از سخنان خود با اشاره به ضرورت معرفی این چهره برجسته گفت: در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با استقبال از این امر، مصمم هستیم که با ایجاد موزه‌ای به نام استاد سکندر امان‌اللهی بهاروند، هم آثار گران‌بهای ایشان معرفی شود و هم سیر زندگانی‌اش برای دیگران بازگو شود.
شالویی تصریح کرد: ما در آیین‌های بزرگداشت در مقام معرفی ایشان نیستیم، چرا که امان‌اللهی خود شناخته‌شده‌تر از آن است که نیاز به معرفی داشته باشد. مهم این است که بتوانیم راهی را که او پیموده به دیگران بشناسانیم و زمینه را برای «امان‌اللهی شدن» دیگران فراهم کنیم.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در پایان تأکید کرد: برگزاری چنین مراسمی و ایجاد موزه و میدان‌هایی به نام مفاخر، این پیام را به نسل جوان می‌رساند که همیشه این امکان وجود دارد که شخصیت‌های جهانی از دل مناطق به ظاهر محروم برخیزند و آوازه‌شان جهان را بگیرد.
افتخارات ملی، تاریخی و فرهنگی لرستان مستندسازی می‌شود
سید سعید شاهرخی، استاندار لرستان هم در این مراسم اظهار کرد: تدوین «دانشنامه جامع لرستان» بنا بر پیشنهاد فرهیختگان و نخبگان حاضر در شورای مشورتی استان، آغاز می‌شود.
وی هدف از این پروژه ملی را گردآوری و مستندسازی تمامی افتخارات، تاریخ، تمدن و شخصیت‌های علمی، فرهنگی و هنری لرستان برشمرد و افزود: این اقدام، هدیه‌ای ارزشمند برای نسل‌های آینده خواهد بود تا بدانند فرزندان این سرزمین چه اهمیتی برای گذشته و آینده لرستان قائل بوده‌اند.
استاندار لرستان با اشاره به قول همکاری پروفسور امان‌اللهی بهاروند در این طرح، خاطرنشان کرد: همراهی وی بر وزن و اعتبار این دانشنامه خواهد افزود و با تخصیص اعتبار مناسب، کار تدوین آن به‌زودی آغاز می‌شود.
وی همچنین از تشکیل کارگروه ویژه و تدوین ردیف اعتباری خاص برای این دانشنامه خبر داد.
شاهرخی تجلیل از پروفسور بهاروند را تجلیل از جایگاه علم، دانش و فرهنگ دانست و یادآور شد: پروفسور بهاروند بسیار نامی و پرآوازه است و آوازه جهانی ایشان موجب افتخار همه مردم لرستان است.
استاندار لرستان با مرور خاطرات دوران دانشجویی خود در دانشگاه شیراز، گفت: تأثیرگذاری قلم و پژوهش‌های ایشان در حوزه علوم اجتماعی دانشگاه شیراز و دانشگاه‌های کشور بارز و برجسته است. ایشان مرجع علمی برای دانشگاه‌های کشور و جهان بودند و شاگردی در محضرشان افتخاری بزرگ محسوب می‌شد.
شاهرخی، پروفسور امان‌اللهی بهاروند را انسانی کامل، میهن‌دوست، وفادار و عاشق قوم لر معرفی کرد و تصریح کرد: در کنار بنیه علمی قدرتمند، وی هیچ‌گاه اصالت خود را از دست نداده و همواره روحیه‌ای بزرگوارانه برای حمایت از دانشجویان و هم‌باران خود داشته‌اند.
امروز روز خوشی در زندگی من بود
سکندر امان‌الهی بهاروند هم ضمن تشکر از برگزارکنندگان، به بیان خاطراتی از گذشته لرستان و مسیر پر فراز و نشیب زندگی خود پرداخت.
وی تأکید کرد: لرستانِ امروز با لرستانِ دهه‌های گذشته تفاوتی بنیادین دارد؛ شهری که روزگاری برق، تاکسی و مدرسه نداشت، اکنون به شهری تقریبا توسعه‌یافته بدل شده است.
امان‌الهی بهاروند با اشاره به دوران کودکی و نوجوانی خود گفت: تا دوازده سالگی بی‌سواد بودم و در شرایطی بسیار دشوار تحصیل را آغاز کردم. مسیرهای طولانی و نبود امکانات آموزشی، سختی‌های فراوانی بر ما تحمیل می‌کرد. اما همین سختی‌ها موجب شد که در برابر مشکلات مقاوم باشم و به توانمندی‌های نهفته خود پی ببرم.
این جامعه‌شناسی لرستانی با اشاره به اینکه تحصیلات تکمیلی خود را در آمریکا گذراند افزود: پس از بازگشت به ایران، تدریس و تحقیق را رسالت اصلی خود قرار داد.
وی گفت: نگارش کتاب‌ها و پژوهش‌های میدانی در سراسر ایران، سفر به استان‌ها با امکانات ابتدایی، و ثبت فرهنگ و تاریخ اجتماعی مردم ایران بخشی از اقداماتی است که انجام داده‌ام.
امان‌الهی به تحولات اجتماعی و اقتصادی کشور اشاره کرد و گفت: خوشحالم که آن زندگی سخت را تجربه کردم، زیرا توانستم مقایسه‌ای روشن میان گذشته و امروز داشته باشم و دریابم که اقتباس از تمدن غرب و آموزش علمی، جامعه ما را دگرگون کرده است. امروز روزی خوش در زندگی من است و از همه کسانی که در این مراسم حضور یافتند سپاسگزارم.
زندگی‌نامه و دیدگاه‌های برجسته دکتر سکندر امان‌الهی بهاروند: پژوهشگر و مردم‌شناس معاصر
دکتر سکندر امان‌الهی بهاروند (متولد ۲۰ دی ۱۳۱۶ در خرم‌آباد) یکی از برجسته‌ترین انسان‌شناسان، مردم‌شناسان، ایران‌شناسان و پژوهشگران معاصر ایران است. وی استاد بازنشسته بخش جامعه‌شناسی و برنامه‌ریزی اجتماعی دانشگاه شیراز بوده و فعالیت‌های پژوهشی او در زمینه‌هایی چون جامعه‌شناسی ایلات و عشایر، انسان‌شناسی فرهنگی، جغرافیای انسانی، و پیوستگی و گستره زیستی قوم لر، او را به چهره‌ای شناخته‌شده در مراکز علمی ایران و جهان تبدیل کرده است.
تحصیلات و فعالیت‌های آکادمیک
دکتر امان‌الهی بهاروند متولد روستای دارائی خرم‌آباد است. او مدارک عالی خود را از دانشگاه‌های معتبر آمریکا اخذ کرده است:
-
کارشناسی جامعه‌شناسی: سال ۱۳۴۷ خورشیدی از دانشگاه ایالتی مورگان (بالتیمور، آمریکا).
-
کارشناسی ارشد انسان‌شناسی: سال ۱۳۵۰ خورشیدی از دانشگاه مریلند (کالج پارک، آمریکا).
-
دکترای انسان‌شناسی: سال ۱۳۵۳ خورشیدی از دانشگاه رایس (هیوستون، آمریکا).
پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۵۳، فعالیت تدریس و پژوهش خود را در دانشگاه شیراز آغاز کرد. وی همچنین سابقه تدریس به عنوان استاد مهمان در دانشگاه‌های مطرحی چون دانشگاه هاروارد (آمریکا)، دانشگاه آرهوس (دانمارک)، و دانشگاه برگن (نروژ) را در کارنامه دارد.
دیدگاه‌ها در مورد زبان و قومیت لری
یکی از مهم‌ترین محورهای پژوهشی و دغدغه‌های فرهنگی دکتر امان‌الهی بهاروند، زبان لری و هویت قوم لر است.
زبان لری و حفظ میراث فرهنگی
دکتر امان‌الهی بهاروند در همایش بررسی سیر تحول ادبیات بومی در دانشگاه لرستان، با اشاره به وجود واژگان لری در کتیبه بیستون، خطر ترویج زبان فارسی از طریق رسانه‌ها مانند تلویزیون را برای زبان مادری مورد تأکید قرار داد:
«آنچه که دارد زبان بومی را تهدید می‌کند، آمدن تلویزیون به منازل و ترویج زبان فارسی و تکلم افراد بومی به زبان فارسی جای زبان مادری است… از لرستانی‌ها انتظار دارم که متوجه عظمت زبان و میراث فرهنگی خود یعنی زبان بومی باشند و فرزندان خود را منع نکنند که به زبان لری سخن گویند؛ چرا که فرزند خود را از هویت و میراث فرهنگی‌اش دور خواهید کرد.»
ریشه و تبار قوم لر
ایشان در همایش فرهنگی لرستان در سال ۱۳۹۵، با اشاره به ریشه قوم لر، بیان داشتند:
«لرها شعبه‌ای از پارس‌ها بوده‌اند. لرها ابتدا در ارومیه، سپس در لرستان و بعد از آن در مسجدسلیمان ساکن شدند.»
دکتر سکندر امان‌الهی بهاروند با نیم قرن فعالیت پژوهشی و آکادمیک، همچنان به عنوان مرجعی معتبر در حوزه مردم‌شناسی و تاریخ فرهنگی قوم لر شناخته می‌شود.
