توجیه فقهیِ یک امام جمعه درباره نزول بلا در قم

اول فارس : در خراسان شمالی، نخستین موارد ابتلا به ویروس و بیماری کرونا در ایران از شهر قم گزارش شد، این موضوع محمل شبهه و سؤالی از سوی برخی افراد شد مبنی بر اینکه مگر شما نمی‌گویید شهر قم مأمن و عشّ آل محمد (ص) است؛ یعنی خانه اهل‌بیت (ع) است و مگر در روایت نیامده که هر وقت بلایی به قم وارد شود خدا آن بلاها را دور می‌کند پس چگونه می‌شود که از قم این بیماری آغاز می‌شود؟

حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم یعقوبی، نماینده ولی‌فقیه در خراسان شمالی و امام‌جمعه بجنورد،به این شبهه پاسخ داد.

وی اظهار کرد: این سؤال خیلی اساسی است و متأسفانه خیلی‌ها با همین بهانه، قم و سابقه تاریخی‌اش را زیر سؤال برده و نقش قم را در انقلاب و نهضت‌ها و اجتهاد و جهاد زیر سؤال برده‌اند، برای اینکه درست این سؤال را مطرح نکردند.

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی افزود: اولاً ما قبول داریم قم حرم اهل‌بیت (ع) است و شکی در آن نیست. قم پایگاه مرجعیت و تشیع است؛ یعنی زمان ائمه (ع) نمایندگان اهل‌بیت (ع) در قم بودند، ذکری بن آدم از نمایندگان امام حسن (ع) است که در قم بوده و مستقیم با امامان ارتباط داشته است؛ پس اگر از زمان ائمه (ع)، از اولین امام حساب کنیم سابقه قم در پایگاه اهل‌بیت (ع) بودن به بیش از هزار و ۲۰۰ سال می‌رسد و تا الآن که پایگاه اهل‌بیت (ع) است، پس در این شکی نداریم.

وی اضافه کرد: اما اینکه می‌گویید در روایات داریم که هر بلایی که به قم وارد شود دفع می‌شود، چرا این بلا دفع نشد و گسترش پیدا کرد؟ من خیلی مطالعه کردم، اما دیدم ما چنین روایتی نداریم که اگر در قم مریضی آمد، خدا مریضی را از آن شهر برمی‌دارد.

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی ادامه داد: در روایت مورد نظر هم از لفظ «بلا» استفاده کرده و حرفی از امراض نگفته و در بعضی از روایات هم گفته فتنه را از قم دور می‌کنیم. امام صادق (ع) فرمود «اذا عَمَّتِ الْبُلْدانَ الْفِتَنُ فَعَلَیکمْ بِقُمْ وَحَوالیها فَانَّ الْبَلاءَ مَدْفُوعٌ عَنْها»؛ یعنی هرگاه فتنه‌ها در شهرهای دیگر فراوان و فراگیر شد، به قم پناه ببرید، چراکه فتنه قم را فرا نمی‌گیرد.

وی تصریح کرد: فتنه یعنی آشوب‌های اجتماعی، یعنی وقتی ظالم‌ها می‌خواهند اوضاع را به هم بریزد، می‌خواهند سرکوب کنند و می‌خواهند شما را از اهل‌بیت (ع) جدا کنند و شما هراس دارید نتوانید دینتان را حفظ کنید، در این شرایط قم پناهگاه دین‌داران است، ازلحاظ اینکه جباران و ستمگران در طول تاریخ نتوانستند قم را تسخیر کنند و هیچ شاهی نتوانست بر آن سیطره پیدا بکند؛ ازاین‌رو می‌بینیم رضاشاه و محمدرضا شاه و شاهان قبل از آن‌ها همه و همه برای قم حرمت و حریمی قائل بودند.

رئیس شورای حوزه علمیه خراسان شمالی ادامه داد: این روایت می‌گوید فتنه‌ها و بلاها از قم دور است، نمی‌گوید امراض دور است؛ پس باید روایت را درست تشخیص دهیم.

وی اظهار کرد: جواب دیگر این است که اگر در قم مریضی نیست، پس چرا پنج مرجع تقلید ما در قم بیمارستان ساخته‌اند؛ یعنی آن‌ها این روایت را ندیدند که در قم بیمارستان ساختند؟! آن هم مراجع تقلیدی مثل آیت‌الله گلپایگانی، آیت‌الله تبریزی و خیلی از مراجع دیگر که در قم بیمارستان و درمانگاه تأسیس کردند. مگر آن‌ها مرجع تقلید نبودند؟ مگر نمی‌دانستند اینجا مریضی نمی‌آید، چرا بیمارستان تأسیس کردند؟ پس معلوم می‌شود که این سؤال، سؤال انحرافی است.

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی تصریح کرد: اینکه روایت داریم بلاها از قم دور است؛ یعنی اگر جباری بخواهد قم را مورد هجوم قرار بدهد خدا آن جبّار را سر جایش می‌نشاند و تاکنون هم نشانده است، همان‌طور که دیدیم رضاخان نتوانست بر قم استیلا یابد، پسرش نتوانست و هیچ مستبدی هم نتوانسته و نخواهد توانست.

وی خاطرنشان کرد: خداوند با اهل قم، قوم و خویشی ندارد که کسی بگوید قم استثناست، خیر استثنائی در کار نیست؛ یعنی حتی بلاها و فتنه‌ها هم وقتی در قم اثر نمی‌کند که مردم در مسیر باشند، اگر خدای‌ناکرده مردم قم هم از مسیر منحرف شوند فرقی با دیگر شهرستان‌ها ندارند.

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی ادامه داد: در روایت داریم که: «قُم بلدنا و بلدُ شیعتنا مطهّرهٌ مقدسّهٌ قُبلت ولایتنا اهل البیت لایریدُهُمْ جَبَّارٌ بِسُوءٍ اِلَّا عَجَّلَتْ عُقُوبَتُهُ ما لَمْ یخُونُوا اِخْوانَهُمْ فإذا فعلوا ذلک سلّط اللّه علیهم جبابره سوء»؛ یعنی قم شهر ما شهر شیعیان ما پاک است، مقدس است، آن‌ها ولایت ما اهل‌بیت (ع) را پذیرفتند، هیچ کسی اراده سوء نمی‌کند یعنی از بیرون قصد حمله به این شهر نمی‌کند مگر اینکه کیفرش را خواهد دید، البته مادامی که مردم قم به برادرانشان خیانت نکرده و گناه نکند که اگر چنین کردند یعنی از مسیر دین و دین‌داری منحرف شوند آن جا هم مثل بقیه شهرها می‌شود و ممکن است آنجا هم تحت تأثیر بلاها و فتنه‌ها قرار بگیرد.

امام‌جمعه بجنورد افزود: بنابراین در جواب این شبهه و سؤال چند باید بگوییم اول اینکه در روایات نگفته‌اند امراض از قم به دور است بلکه از لفظ «بلا» استفاده کرده و فرمودند بلاها و فتنه‌ها از قم به دور است و همچنین تأکید کرده‌اند اگر مردم در مسیر دین و ولایت درست حرکت نکنند، بلاها سراغ آن‌ها هم خواهد آمد.