امروزه با افزایش فشارها و توقعات از انسان در زندگی، استرس به حد غیر قابل تحمل رسیده است و می تواند باعث بیماری شود. استرس نه تنها در اثر موقعیت ها و یا شرایط منفی، که در شرایط شادی نیز ایجاد می شود. همچنان که زیر و بم زندگی را تجربه می کنیم، هر کجا که تغییرات عمده ای در زندگی ما رخ می دهد چه ازدواج باشد و چه مرگ عزیزانمان، خواه طلاق باشد، خواه تولد یک کودک و یا تغییر در موقعیت شغلی، استرس ایجاد می شود. اگر فرد بتواند یک نگرش مثبت را نسبت به استرس در خود نهادینه کند می تواند استرس را به جای اینکه باعث ویرانی زندگی او شود، مهار کند.
استرس روی جسم، ذهن، احساسات و رفتار انسان تاثیر گذاشته و باعث دندان غروچه، خنده بلند یا عصبی، لرزش، پلک زدن زیاد و یا سایر تیک های عصبی می شود. سایر علائم استرس عبارتند از نبض سریع، تپش قلب، تنفس تند، عرق کردن، خشکی دهان و گلو و مشکل در بلع، گیجی و بیحالی.
استرس مثبت چیست ؟
در اینجا مهم است که خاطر نشان شویم، همه افراد به استرس واکنش منفی نشان نمی دهند. در حقیقت اغلب مردم نیاز به یک میزان از استرس برای جذاب بودن زندگیشان و جلوگیری از کسل کننده شدن آن دارند. هرچند اگر استرس بیش از حد و به مدت طولانی باشد، تاثیرات نامطلوب دارد. بیشتر مردم به نشانه های استرس در زندگی خود توجهی نمی کنند و حتی گاه اعتقاد دارند که استرس مضر نیست. این افراد اگر زمانی را برای آرامش و از بین بردن آثار استرس صرف کنند ممکن است احساس بیهودگی کنند یا ممکن است احساس کنند که هیچ راهی ندارند نمی یابند.
استرس شغلی:
استرس شغلی از آنجائی که باعث مشکلات فیزیکی و روانی می شود می تواند زیان آور باشد و باعث آسیب به سلامت و کارآئی فرد شود. این استرس اگر به درستی با آن برخورد نشود، ممکن است تشدید شود.
استرس می تواند باعث کاهش تمرکز، اضطراب یا ترس بدون دلیل و دوره های تحریک پذیری و متعاقب آن افسردگی شود .
چگونه استرس را کاهش دهیم؟
- ورزش منظم برای دست کم ۳۰ دقیقه در روز و سه روز در هفته
۲. رژیم غذائی مناسب یک روش خوب غلبه براسترس است، زیرا بعضی مواد غذائی خاص در هنگام استرس سریع تر مصرف شده و سطح آن در بدن کاهش می یابد. به همین دلیل بدن در شرایط استرس نیاز به ویتامین B اضافی برای سلامت سیستم اعصاب مرکزی و ویتامین C و روی برای مقاومت در برابر عفونت ها دارد. این نیاز های غذائی را می توان باخوردن سبزی های برگ سبز، سیب زمینی، ماهی تازه، غلات سبوس دار، تخم مرغ، لبنیات، گوشت خام، غذاهای دریایی، جگر و قلوه، ماکیان، حبوبات، مغزها و خشکبار تامین کرد.
۳. راه مهم دیگر برای کاهش استرس در زندگی دوری از افکار ایجادکننده استرس منفی و تمرکز بر راه های تفکر ایجادکننده استرس مثبت است. غلبه بر منفی بافی و جایگزینی آن با مثبت اندیشی نیاز به تمرین دارد، اما به زحمت آن می ارزد. وقتی روش های غلبه بر استرس را در زندگی شغلی خود به کار ببریم، توانایی ما برای غلبه بر مشکلات افزایش یافته و منافع آن به سایر جنبه های زندگیتان نیز سرایت می کند.
- همه ما برای غلبه بر موقعیت های استرس زا نیاز به استراحت داریم. برای این منظور باید پنج تا ۱۰ ساعت در شب بخوابیم.
- از یک رژیم غذائی متعادل و سالم استفاده کنیم که حاوی مقادیر کم چربی، کلسترول و نمک باشد، اما سرشار از فیبر باشد. مقادیر زیاد میوه و سبزی بخوریم و از غذاهای آماده کمتر استفاده کنیم.
- مصرف مواد حاوی کافئین نظیر نوشابه، قهوه، چای و شکلات را کاهش دهیم.
- یک سرگرمی آرامش بخش مثل باغبانی، فعالیت های هنری و یا یوگا برای خود فراهم کنیم.
- یاد بگیریم که آستانه استرس خود را تشخیص دهیم و خود را از آن دور کنیم.
«ملیحه مکی آبادی» کارشناس ارشد روانشناسی و کارشناس آموزشی گروه ارتقای سلامت دانشکده بهداشت شیراز
نظرات