روایت تلخ سه هفته قطعی آب در بوشهر / پیش از انقلاب بوشهر آب نداشت!

 رکنا: بازهم روزهای گرم سال فرا رسیده و مردم استان بوشهر با قطعی مکرر آب مواجه شده اند؛ این بار اما سه هفته از گرمترین روزهای میانه بهار آب شهرها و روستاهای این استان به طور متناوب قطع شد و از فاصله نیمه اردیبهشت تا اوایل خرداد، بارها پیش آمد که بوشهری ها برای سه روز متوالی آب نداشته باشند.

 اما در شرایطی که به گفته فعالان اجتماعی بوشهری، حدود دو دهه است که مردمان این استان در فصول گرم سال با مشکل قطعی مکرر آب دست و پنجه نرم می کنند، عبدالحمید حمزه پور، مدیرعامل آبفا بوشهر  تاکید کرد که مساله کم آبی این استان آن‌قدرها هم که در رسانه ها به آن پرداخته می‌شود، حاد نیست و میزان تولید آب شیرین در این استان بیشتر از نیاز مردم آن است.

«آب هست، ولی کم است»؛ اهالی کلانشهرها شاید این جمله را صرفا یک شعار فانتزی بدانند، اما این عین شرایط زندگی هر روزه مردمان برخی استان‌های کم‌برخوردار کشور از جمله بوشهر است که به گفته فعالان اجتماعی آن، سال هاست که در فصول گرم یعنی از نیمه اردیبهشت تا اواخر شهریور با قطعی مکرر آب مواجه می شوند؛ به نحوی که در بخش زیادی از این بازه زمانی، آب لوله کشی منازل بوشهری ها یک روز در میان قطع می شود و در بسیاری از روزهایی هم که آب به خانه های اهالی استان بوشهر می رسد، آنها حداکثر هشت ساعت می توانند از آب استفاده کنند.

آن طور که فعالان اجتماعی بوشهر می گویند، امسال شرایط کم آبی در استان بوشهر نسبت به گذشته تشدید شده است و از نیمه اردیبهشت تا اوایل خرداد، مردم این استان به مدت سه هفته به طور متناوب با قطعی مکرر آب مواجه بودند. البته ظاهرا حدود دو هفته است که روند قطعی آب در این استان متوقف شده، اما در آن بازه زمانی سه هفته ای، شرایط به گونه ای بود که در برخی شهرستان های استان بوشهر، آب هر سه یا چهار روز یک بار، آن هم صرفا به مدت هشت ساعت وصل می شد.

این در حالی است که در سال های اخیر، حتی در فصل گرما کمتر پیش می آمد که آب استان بوشهر برای دو یا سه روز متوالی قطع شود. اما تداوم مشکلات زیرساختی استان بوشهر در حوزه آبرسانی، سرعت پایین اجرای پروژه های شیرین سازی آب در این استان و البته کاهش شدید بارندگی ها در سال آبی جاری منجر به آن شده است که امسال شرایط کم آبی در این استان وخیم تر شود و مردمان آن روزهای بیشتری آب نداشته باشند.

این روایت اسماعیل حسامی مقدم، فعال رسانه ای استان بوشهر است که در گفت و گو با رکنا توضیح داد که ۸۰ درصد آب مورد نیاز بوشهر از خارج این استان یعنی سد نرگسی کازرون و سد کوثر گچساران تامین می شود و با توجه به این که شرکت آب و فاضلاب استان بوشهر زیر نظر شرکت سهامی آب منطقه ای فارس قرار دارد، در سال هایی که استان فارس و سایر استان های زیر نظر این شرکت، خودشان دچار کم آبی باشند، طبیعتا سهم آب استان بوشهر نیز کمتر می شود.

روایت بیست سال کم آبی در بوشهر
این فعال رسانه ای بوشهری برایمان تعریف کرد که مردمان بوشهر حدود دو دهه است که در تمام فصول گرم با مشکل قطعی مکرر آب مواجه می شوند و این اتفاق به یکی از مسائل روزمره زندگی مردم این استان تبدیل شده و آنها به این مشکل عادت کرده اند؛ به نحوی که وقتی در روزهای گرم بهار یا تابستان که آب شرب منازل مردم برای ساعاتی وصل می شود، اهالی این استان اقدام به پر کردن دبه هایشان می کنند و با توجه به قطعی های پیاپی، ذخیره سازی آب به فرهنگی رایج در میان بوشهری ها تبدیل شده است.

البته به گفته حسامی مقدم، امسال روند قطعی آب در استان بوشهر نسبت به سال های گذشته تشدید شده است و در همین سه هفته ای که از میانه اردیبهشت تا اوایل خرداد، اهالی این استان به طور متناوب با قطعی آب مواجه بودند، شرایط به گونه ای بود که در برخی شهرهای استان بوشهر، هر سه یا چهار روز یک بار آب وصل می شد؛ این در حالی است که در فصول گرم سال های گذشته، کمتر پیش می آمد که آب برای مدت بیش از یک روز به طور کامل قطع شود.

با این حال گرمای شدید هوا در استان بوشهر منجر به آن شده است که امسال طبق آمار شرکت آب و فاضلاب این استان، میزان مصرف ۳۴ درصد مشترکان خانگی بوشهر بالای الگوی مصرف یعنی ۱۶ متر مکعب آب در ماه باشد. این در حالی است که براساس آمار هواشناسی ، میزان بارندگی بوشهر در سال آبی جاری، ۴۵ درصد کمتر از سطح نرمال بوده و همین مساله به کم آبی امسال استان بوشهر دامن زده است.

استان بوشهر اما در حالی سال هاست با مشکل کم آبی دست و پنجه نرم می کند که در مجاورت خلیج فارس قرار گرفته است و مرز آبی آن بالغ بر ۷۰۰ کیلومتر می شود، بنابراین می توان با اجرای طرح های شیرین سازی آب البته با در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی آن تا حد زیادی مشکل آب این استان را برطرف کرد.

غفلت از پروژه های شیرین سازی آب دریا در بوشهر
با وجود شروع پروژه های شیرین سازی آب دریا در استان بوشهر از سال ۵۵، هنوز سهم آب شیرین شده دریا در میان آب مورد مصرف اهالی استان بوشهر بسیار کمتر از نیاز آنهاست؛ به نحوی که حجم کل آب شیرین شده ای که اکنون وارد مدار مصرف در حوزه های شهری و خانگی استان بوشهر شده، تنها حدود ۳۵ هزار متر مکعب در روز است.

این بی توجهی به لزوم بهره برداری از آب شیرین دریا در استان بوشهر و سایر استان های جنوبی کشور اما در شرایطی رخ می دهد که کشورهای همجوار خلیج فارس روزانه ۲۲ میلیون متر مکعب آب این پهنه آبی را شیرین می کنند، اما سهم ایران از شیرین سازی آب این خلیج و استفاده از آن در مصارف شهری و خانگی تنها چیزی در حدود روزانه ۲۰۰ هزار متر مکعب است.

پاسخ مدیرعامل آبفا به کم آبی امسال؛ پیش از انقلاب بوشهر آب نداشت!
آن طور که فعالان اجتماعی بوشهر می گویند، کاهش بارندگی ها در سال آبی جاری، کند پیش رفتن روند پروژه های شیرین سازی آب دریا برای استفاده در مصارف خانگی و شهری در سال های اخیر، فرسودگی خطوط آبرسانی شهری و عدم برخورداری بخشی از روستاهای این استان از خطوط آبرسانی از جمله عواملی است که به کم آبی استان بوشهر دامن زده است.

عبدالحمید حمزه پور، مدیرعامل آب و فاضلاب استان بوشهر که البته حدود یک سال است به این سمت منصوب شده، انتقادات فعالان اجتماعی بوشهر در این زمینه را رد کرد و به رکنا گفت: این صحبت ها که مشکل آب بوشهر در سال جاری تشدید شده، دروغ است و ما در همین یک سال اخیر، طرح های زیادی را برای رفع مشکل آب استان بوشهر اجرایی کرده ایم، مثلا طرح شیرین سازی ۱۰۰ هزار متر مکعب آب را اجرایی کرده ایم و ۱۵ هزار متر مکعب از این مقدار را وارد مدار کرده ایم.

وی افزود: در شرایطی که تا پیش از پیروزی انقلاب، منازل بیشتر مردم بوشهر فاقد آب لوله کشی بود، اما در ۴۲ سال گذشته، آن قدر پروژه آب رسانی در این استان اجرا شده است که این روزها صرفا وقتی دمای هوا به بالای ۵۰ درجه می رسد، چون به صورت طبیعی مصرف آب بوشهر بالا می رود، افت منابع آبی ایجاد می شود؛ اما خوشبختانه مردم ما دچار بی آبی نیستند و هر طور شده، آب را برایشان تامین می کنیم.

مدیرعامل آبفا بوشهر با تاکید بر این که با کشیده شدن خطوط آبرسانی کوثر و محرم در سال های پس از پیروزی انقلاب مشکل مردم این استان تا حد زیادی برطرف شده است، ادامه داد: یک زمانی مرکز استان و شهرهای بزرگ آن ۲۰ روز یک بار آب داشتند، اما از زمانی که این خطوط آبرسانی کشیده شده است، مردم ما در بیشتر روزهای سال به راحتی از منابع آبی استفاده می کنند.

ربط دادن مشکل کم آبی بوشهر به تحریم ها و مسائل اقتصادی
اما با وجود این صحبت های حمزه پور که به جای پاسخ دادن به علت کم آبی این روزهای مردمان بوشهر، بیشتر به طرح های اجراشده در ۴۲ سال گذشته و البته یک سال دوران مدیریت خود پرداخت، مساله اصلی این است که مشکل قطعی آب بوشهری ها فقط مخصوص امسال نیست و سال هاست مردمان این استان که در همسایگی خلیج فارس زندگی می کنند، از اواسط بهار تا اواخر تابستان در بیشتر روزها با مشکل قطعی آب مواجه می شوند.

در این شرایط، وقتی از حمزه پور سوال کردیم که چرا در سال های اخیر، مسئولان دولتی فکری برای رفع مشکل کم آبی استان بوشهر نکرده اند، او به عنوان یکی از همین مسئولان دستگاه اجرایی، تحریم‌ ها را به عنوان عامل برطرف نشدن مشکل آب این استان توصیف کرد و گفت: حل مشکل آب استان بوشهر به الزامات زیادی نیاز دارد و در شرایط کنونی که کشور ما دچار تحریم شده و با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می کند، طبیعی است که ما هم نمی توانیم اقدامات زیرساختی اساسی در این زمینه انجام دهیم.

مدیرعامل آبفا بوشهر روی زمین ماندن برخی طرح های شرکت آب و فاضلاب این استان را به عنوان مصداق این صحبت خود معرفی کرد و گفت: پروژه های زیادی در حوزه آبرسانی، نوسازی خطوط و شیرین سازی آب دریا به علت کمبود اعتبار نیمه تمام مانده است و با وجود مشکلات اقتصادی کشور، مشخص نیست که این طرح ها در آینده نزدیک به نتیجه برسد.

میان تیتر

حمزه پور که در خلال صحبت هایش بارها تاکید کرد که بوشهر، آن‌قدرها هم که در رسانه ها به آن پرداخته می‌شود، دچار مشکل کم آبی نیست، عنوان کرد که سرانه مصرف آب در روستاهای بوشهر ۱۴۰ تا ۱۵۰ لیتر بر ثانیه و در شهرهای این استان ۲۰۰ تا ۲۲۰ لیتر بر ثانیه است و این در حالی است که سطح تولید آب شیرین در بوشهر از مرز ۳۵۰ لیتر در ثانیه فراتر رفته و بنابراین، این استان از نظر مدیرعامل آبفای آن دچار کم آبی نیست.

مدیرعامل آبفا بوشهر با این حال پذیرفت که برخی شبکه های آبرسانی بوشهر دچار فرسودگی است و باید تعمیر شود و علاوه بر آن، اقدامات زیادی برای توزیع بهتر منابع آبی در استان بوشهر باید انجام شود تا مشکل کم آبی کمتر مردم این استان را تهدید کند.

حمزه پور البته مانند برخی مدیران دولتی دیگر به صورت تلویحی از مردم خواست که برای حل مشکل کم آبی دعا کنند. او در این باره گفت: مقدار منابع آبی موجود در کشور رابطه مستقیمی با لطف و رحمت خدا دارد و وقتی در استان ما مقدار بارندگی در سال آبی جاری حدود نصف شرایط نرمال شده است، طبیعی است که مردم دچار کم آبی می شوند. البته با وجود خشکسالی ، بازهم امسال ما شرایط آرامی را در استان بوشهر سپری کردیم.

در پایان اما نکته اساسی این است که وظیفه دولت ایجاب می کند که تحت هر شرایطی، آب مورد نیاز برای آشامیدن و سایر نیازهای ضروری خانگی و شهری مردم را صرف نظر از تمام مشکلات آب و هوایی، کاهش بارندگی و گرمای هوا تامین کند و اساسا بهانه آوردن برای کم آبی مردمان در کشوری که غیزانیه های فراوانی در آن وجود دارد، در قرن ۲۱ توجیه پذیر به نظر نمی رسد.