تمام افراد ذکور ایرانی که به سن ۱۸ سالگی تمام می رسند، از اول ماه تولد که طی آن ماه وارد ۱۹ سالگی می شوند، مشمول قانون وظیفه عمومی می گردند.
تعریف مشمول غایب:افرادی که در قانون نظام وظیفه عمومی غایب محسوب می شوند، عبارتند از:
۱- مشمولان خدمت وظیفه عمومی که برای رسیدگی و یا اعزام احضار می شوند و لیکن در مهلت مقرر که از طرف سازمان وظیفه عمومی اعلام گردیده خود را معرفی ننمایند.
۲- دارندگان معافیت موقت چنانچه حداکثر پس از یک ماه از خاتمه مدت اعتبار خود را معرفی نکنند.
۳- دارندگان برگه اعزام به خدمت چنانچه در موعد اعزام تعیین شده خود را معرفی نکنند.
۴- مشمولان دیپلم و پیش دانشگاهی حضوری در صورتیکه در مهلت های قانونی- که بر اساس تاریخ تولد و زمان اخذ مدرک تحصیلی آنان تعیین گردیده است-، مدارک خود را برای معرفی ارسال ننمایند.
۵- مشمولان فارغ التحصیل (فوق دیپلم و بالاتر) چنانچه تا یک سال پس از فراغت از تحصیل خود را معرفی نکنند.
۶- دانشجویان انصرافی، اخراجی و ترک تحصیل نموده از دانشگاهها، چنانچه تا ۱ سال پس از تاریخ انصراف، اخراج و ترک تحصیل خود را معرفی ننمایند.
۷- مشمولانی که در مقاطع مختلف تحصیلی بیش از سقف مجاز ادامه تحصیل داده باشند.
۸- مشمولانی که بصورت داوطلب آزاد (متفرقه) ادامه تحصیل داده و تحصیل آنان تا بعد از موعد قانونی اعزام ادامه داشته باشد.
تذکر:مشمولانی که در مهلت قانونی درخواست معافیت پزشکی و یا کفالت داده و در مراحل رسیدگی پزشکی و کفالت قرار گرفته‌اند و لیکن از روی عمد و یا بدلیل قصور در پیگیری پرونده و عدم حضور در جلسات شورای پزشکی و هیئت کفالت، باعث طولانی شدن مراحل رسیدگی شده اند، چنانچه رای شورای پزشکی یا هیئت رسیدگی کفالت، به سرباز بودن آنان صادر شود ، در اینصورت در حکم مشمولان غایب بوده و برای آنها برگ اعزام با غیبت صادر خواهد شد
در کشور ایران سربازی اجباری است و هر شخص می‌بایست برای ادای دین به کشور و همچنین به موجب قانون پس از رسیدن به سن قانونی اقدام به معرفی و اعزام به دوره وظیفه کند.
عده ای برای فرار از آن اقدام به رفتاری می‌کنند که می‌تواند موجب بروز مشکلات اساسی برای آنها شود.در این نوشتار به بررسی فرار از خدمت و مجازات آن می‌پردازیم.
سرباز فراری کیست؟
مشمولینی که کارهای اعزام به خدمت را انجام داده و به پادگان های خود معرفی شده‌اند سرباز وظیفه به حساب می‌آیند.
این سربازان پس از حضور در پادگان باید برای هرگونه تاخیر یا غیبت، با مسئولان پادگان خود هماهنگی‌های لازم را انجام دهند.
این افراد تنها در تاریخ‌های مشخص شده می‌توانند به مرخصی بروند، برخی از سربازان پس از رفتن به مرخصی دیگر به خدمت باز نمی‌گردند.
این افراد پس از طولانی شدن غیبت‌شان به عنوان سربازان فراری از سوی نظام وظیفه شناخته می‌شوند.
تفاوت مشمول غایب با سرباز فراری چیست؟
مشمول غایب شخصی است که خود را برای خدمت سربازی معرفی نکرده است و به جرم او در دادسرای عمومی و انقلاب و سپس دادگاه کیفری دو رسیدگی می‌شود ولی سرباز فراری شخصی است که خود را برای خدمت معرفی کرده‌است و پس از آن برای حضور در یگان، غیبت طولانی دارد که به جرم او در دادسرای نظامی و سپس در دادگاه نظامی دو رسیدگی می‌شود.
مجازات فرار از خدمت چیست؟
فرار از خدمت می‌تواند مجازات حبس، جزای نقدی، اضافه خدمت را برای سرباز فراری در پی داشته باشد.
مجازات فرار از سربازی در زمان صلح با زمان جنگ فرق دارد. اگر سرباز در زمان صلح بیش از ۱۵ روز‌متوالی غیبت کند و عذر موجهی نداشته باشد فراری محسوب می‌شود و اگر دستگیر شود به حبس از سه ماه تا یک سال یا سه ماه تا یک سال اضافه خدمت محکوم می‌شود.
اگر سرباز فراری سر عقل بیاید و قبل از دستگیرشدن خودش را معرفی کند، مجازاتش طبق حالت‌های زیر محاسبه می‌شود:
۱. اگر برای اولین بار مرتکب فرار از خدمت شده و ظرف مدت ۶۰ روز‌از شروع غیبت، به یگان خدمتی برگردد، بدون ارجاع پرونده به مرجع قضایی، در مقابل هر روز‌غیبت و فرار، دو روز اضافه‌خدمت می‌خورد و این اضافه‌خدمت هم در هر صورت بیشتر از سه ماه نخواهد بود.
در هر دو صورت اگر فرماندهان از سرباز راضی باشند ممکن است تمام یا قسمتی از اضافه‌خدمت بخشیده شود؛ البته قانون هیچ قولی نداده و دقیقا نوشته «ممکن است».
یکی از موارد مهمی که درباره فرار از سربازی باید حواستان باشد این است که فکر نکنید اگر دو سه نفری فرار کنید، بهتر است. اتفاقا کاملا برعکس، فرار بیش از دو نفر که با برنامه‌ریزی قبلی صورت بگیرد، «فرار با توطئه» محسوب می‌شود و اگر محارب محسوب شوید، احتمالا به اعدام محکوم می‌شوید و در غیر اینصورت، در زمان جنگ به سه تا ۱۵ سال و در زمان صلح به دو تا پنج سال حبس محکوم می‌شوید. پس اگر هم فکر فرار به سرتان زد، تصمیمتان را با کسی در میان نگذارید و هم‌فراری برای خودتان دست و پا نکنید!
اما عذرهای موجهی که در این قانون آمده چه مواردی است؟
۱- بیماری مانع از حضور. بنابراین سرماخوردگی ساده و سردرد و شکست عشقی و افسردگی و اینجور چیزها عذر موجه نیست.
۲-فوت همسر، پدر، مادر، برادر، خواهر و فرزند و همچنین بیماری سخت یکی از آنان در صورتی که کس دیگری برای مراقبت از آنان وجود نداشته باشد و واقعا هم به مراقبت نیاز داشته باشند. بنابراین فوت یا مریضی پدربزرگ و مادربزگ، عمو، خاله، دایی، عمه، بچه‌های فامیل، رفیق قدیمی، بزرگ خاندان و … عذر موجه نیست.
۳-ابتلا به حوادث بزرگ مانند حریق، سیل و زلزله. بنابراین گرفتگی لوله فاضلاب خانه و خراب‌شدن سقف طویله و مریضی حیوان خانگی و محدودیت طرح ترافیک و … عذر موجه نیست.
۴-در توقیف یا حبس‌بودن. این هم در مواردی است که به حکم قانون یا بر اثر آدم‌ربایی و … باشد. اینکه شما در خانه ماندید و یادشان رفته در خانه‌اید و در را رویتان قفل کرده‌اند و شما هم کلید نداشته‌اید، عذر موجه نیست.
بخشش فرار از خدمت
دادرس رسیدگی کننده به پرونده می‌تواند بر اساس شرایط خاصی که یک سرباز مرتکب جرم شده است؛ مانند مشکلات خانوادگی، نیاز شدید مالی و… همچنین ندامت، سوابق اخلاقی و مذهبی مثبت و حسن شهرت و فقدان سابقه فرار از خدمت، مجازات حبس را به جزای نقدی از یک میلیون ریال تا ۱۰ میلیون ریال یا اضافه خدمت از ۲ تا ۴ ماه تبدیل کند.
نظرات