پیشینه و قدمت استفاده از برنج به ۱۴۰۰ سال پیش از میلاد مسیح بر میگردد که انسان موفق به کشف فلز روی گشت. البته قبل از کشف فلز روی، به هنگام ذوب مس، به دلیل وجود ناخالصی به نام کالامین که سنگ معدن فلز روی است به صورت غیر رسمی آلیاژ برنج رو تولید میکردند. همانطور که ممکن است بدانید برنج آلیاژی از دو فلز روی و مس است. و با تغییر درصد هر کدام از این دو عنصر کارایی و خواص برنج تغییر میکند.
در گذشته بیشتر ظروف به خصوص ظروف آشپزخانه از این آلیاژ ساخته میشدند؛ اما، رفته رفته با کشف دیگر فلز ها و ترکیب آنها با هم آلیاژ های فولادی و آلومینیومی جایگزین برنج شدند که هم سبک تر و هم کم هزینه تر از برنج هستند. به همین دلیل این ظروف بیشتر کاربرد دکوری و زینتی پیدا کرده اند. اما امروزه پزشکان به خصوص پزشکان طب سنتی توصیه میکنند تا بار دیگر این ظروف را به آشپزخانه و سر سفره خود بیاوریم تا از خواص آن بهره مند شویم.
خواص این ظروف
به طور کلی ظروف برنجی به دو دسته تقسیم میشوند:
۱- ظروف برنجی که دارای بدنه ای تماما از جنس برنج هستند و به همین دلیل طبخ غذا در این ظروف باعث جذب مس، روی و حتی مقدار کمی آهن میشود.
۲- ظروفی که بدنه آنها از جنس دیگر فلزات است و تنها روکشی از جنس برنج دارند. این محصولات به دلیل این که به طور کامل بدون دخالت دست ساخته میشوند ارزش و قیمت چندانی ندارند.
این ظروف دارای خواص متعددی هستند. از جمله آنها میتوان به تاثیرات مثبتی که در روحیه و روان شما به علت دارا بودن رنگ بدنه زرد و درخشانی که دارند اشاره کرد. از طرفی این نوع ظروف رو بی خطرترین ظروف برای پخت و پز میدانند. علاوه بر این، همانطور که در بالا اشاره کردیم طبخ غذا در این ظروف باعث جذب روی و مس توسط بدن میشود که مقدار مشخصی از آن برای سلامت جسم انسان لازم و ضروری است. در ادامه به برخی از مشکلاتی که به سبب کمبود مس و روی در بدن بروز میابند میپردازیم.
- زخم های سطحی که به طور معمول بر روی پوست تشکیل میشوند.
- زخم های عفونتی که سرعت بهبودی این نوع زخم ها هم به شدت پایین است
- بی اشتهایی و سوء تغذیه
- اختلال در حس بویایی و چشایی
- تورم قرنیه
- مشکلات بینایی به خصوص در محیط های تاریک
از دیگر خواص این ظروف میتوان به خاصیت ضد باکتری بودن آن، از بین بردن بیماری های گوارشی و پوستی و بهبود عملکرد سلول های مغز اشاره کرد.
ظروف برنجی در مدت زمان کوتاهی به دلیل جذب کردن چربی و خاک تیره و کدر میشوند و تغییر رنگ می دهند پس باید از ظرف های برنجی مراقبت کنید تا تیره نشوند و خراش نیافتند و روش های تمیز کردن این ظروف را بیاموزید.
روش های تمیز کردن ظروف برنجی
قبل از بررسی روش های تمیز کردن ظروف برنجی با انواع ظروف برنجی و تشخیص نوع اصلی و فرعی این ظروف به صورت مختصر آشنا شوید.
راه تشخیص ظروف برنجی اصل و با کیفیت
برای تشخیص اصالت این ظروف بهترین راه مراجعه به مشاوران و کارشناسان این زمینه است تا از کیفیت آنها به طور کامل مطمئن شوید. همچنین میتوانید از برند های معتبر در این زمینه خرید کنید. اما اگر میخواهید خودتان از اصالت ظروف تان مطمئن شوید چند راهکار وجود دارد که در زیر به توضیح آن ها میپردازیم.
- ابتدا ظرف برنجی مورد نظر را کاملا حرارت دهید تا داغ شود. سپس، یک کیسه پلاستیکی را روی سطح صافی قرار دهید و ظرف برنجی خود را بر روی آن بگذارید. اگر پلاستیک به ظرف نچسبد نشان دهنده اصالت آن است. اما اگر پلاستیک به ظرف بچسبد بدین معناست که ظرف ما از برنج مرغوبی ساخته نشده است.
- استفاده از آهن ربا یکی دیگر از روش های تشخیص کیفیت محصول است. زیرا، ظروف برنجی اصل جذب آهن ربا نمیشوند.
- چند روش دیگر هم هستند که به اندازه دو روش قبلی قابل اطمینان نیستند. مانند، سنجش وزن محصول، میزان درخشندگی رنگ آن و نوع نقوش به کار برده شده.
- ظروف برنجی دارای بدنه ای از جنس آلیاژ برنج (ترکیبی از مس و روی) هستند و استفاده از آن ها در طب سنتی به شدت توصیه می شود. در گذشته از ظروف برنجی مانند قاشق، قوری، کتری و سماور استفاده می کردند اما امروزه از این ظروف به عنوان ظروف دکوری و زینتی استفاده می کنند.
برق انداختن ظروف برنجی با رب گوجه فرنگی!
ظروف برنجی از ظروفی هستند که خیلی سریع کدر میشوند و عدم آگاهی افراد از روش برق انداختن این ظروف باعث میشود تا این کار ساده دور از تصور باشد. در گذشته از ظروف برنجی مانند قاشق، قوری، کتری و سماور استفاده میکردند، اما امروزه از این ظروف به عنوان ظروف دکوری و زینتی استفاده میکنند.
ظروف برنجی عمدتا به دو گروه اصلی تقسیم می شوند:
ظروف برنجی اصل :
این نوع ظروف بدنه ای تماما از جنس آلیاژ برنج دارند و پخت غذا در آنها سبب جذب روی می شود.
ظروف دارای روکش برنجی :
ظروف دارای روکش برنجی دارای بدنه ای از جنس سایر فلزات است که روی آن ها لعابی از آلیاژ برنج کشیده شده است.
روش صحیح و موثر تمیز کردن ظروف برنجی
ظروف برنجی دارای بدنه ای از جنس آلیاژ برنج (ترکیبی از مس و روی) هستند و استفاده از آن ها در طب سنتی به شدت توصیه می شود. در گذشته از ظروف برنجی مانند قاشق، قوری، کتری و سماور استفاده می کردند اما امروزه از این ظروف به عنوان ظروف دکوری و زینتی استفاده می کنند.
قبل از تمیز کردن ظروف برنجی نکات زیر را در نظر بگیرید:
از هر روشی برای تمیز کردن ظـرف های بـا روکش بـرنج استفاده نکنید زیرا برخی از روش ها بـاعث از بین رفتن روکش بـرنجـی ظـرفتان مـی شود.
رنگ بعضی از ظـروف بـرنجـی روشن نیسـت پس تمـیز کردن آن بی فایده اسـت و ممکن اسـت از ارزش آن بکاهد.
تمـیز کردن نادرسـت سبب از بین رفتن روکش ظـرف های برنجی می شود و از ارزش آن مـی کاهد.
ظروف برنجی در مدت زمان کوتاهی به دلیل جذب کردن چربی و خاک تیره و کدر میشوند و تغییر رنگ می دهند پس باید از ظرف های برنجی مراقبت کنید تا تیره نشوند و خراش نیافتند و روش های تمیز کردن این ظروف را از این بخش رازهای خانه داری ما بیاموزید.
روش های تمیز کردن ظروف برنجی
قبل از بررسی روش های تمیز کردن ظروف برنجی با انواع ظروف برنجی و تشخیص نوع اصلی و فرعی این ظروف به صورت مختصر آشنا شوید.
ظروف برنجی عمدتا به دو گروه اصلی تقسیم می شوند:
ظروف برنجی اصل :
این نوع ظروف بدنه ای تماما از جنس آلیاژ برنج دارند و پخت غذا در آنها سبب جذب روی می شود.
ظروف دارای روکش برنجی :
ظروف دارای روکش برنجی دارای بدنه ای از جنس سایر فلزات است که روی آن ها لعابی از آلیاژ برنج کشیده شده است.
تشخیص ظروف برنج :
آهنربا را به بدنه آن ها نزدیک کنید، اگر آهنربـا جذب ظـرف نشود پس واقعا ظـرفتان بـرنجـی اسـت.
بـا یک چاقو خراش کوچکی را روی ظـرفتان ایجاد کنید. اگر رنگ قسمت خراشیده شده زرد روشن بـاشد ظـرفتان بـرنجـی اسـت.
قبل از تمیز کردن ظروف برنجی نکات زیر را در نظر بگیرید:
از هر روشی برای تمیز کردن ظـرف های بـا روکش بـرنج استفاده نکنید زیرا برخی از روش ها بـاعث از بین رفتن روکش بـرنجـی ظـرفتان مـی شود.
رنگ بعضی از ظـروف بـرنجـی روشن نیسـت پس تمـیز کردن آن بی فایده اسـت و ممکن اسـت از ارزش آن بکاهد.
تمـیز کردن نادرسـت سبب از بین رفتن روکش ظـرف های برنجی می شود و از ارزش آن مـی کاهد.
بـرای جلوگیری از اکسیداسیون از روکش لاکی بـه عنوان یک لایه ی محافظ در ظـروف مسی مدرن اسـتفاده مـی شود اما ظـروف قدیمـی و عتیقه فاقد این پوشش هسـتند.
بـرنج لاکی معمولا دارای یک سایه زرد اسـت و بـه صورت یک لایه ی روشن در کل سطح ظـرفتان مشاهده مـی شود.
تمیز کردن ظروف برنجی
برای تمیز کردن ظروف برنجی از روش های زیر کمک بگیرید:
استفاده از لیمو و نمک
برای تمیز کردن ظروف برنج اصل یک لیمو ترش را نصف کنید و مقداری نمک روی برش لیمو بپاشید و لیمو نمکی را روی ظرف برنجی بکشید.
نمک و آب لیمو سبب از بین رفتن جرم های روی ظرف برنجی می شود . برای ظرف های بزرگ از دو نیمه لیمو ترش یا به مقدار کافی لیمو ترش نمک پاشیده شده استفاده کنید.
سپس نمک و لیمو روی ظرف برنجی را با یک پارچه نرم و خشک تمیز کنید و در صورت نیاز ظرف برنجی را بشویید و به خوبی خشک کنید.
استفاده از خمیر جوش شیرین
با مقداری نمک و جوش شیرین و آب لیمو خمیری طبیعی درست کنید و این خمیر روی ظرف برنجی با یک دستمال مناسب یا برس نرم بکشید و حداقل به مدت ۳۰ دقیقه صبر کنید تا خمیر روی ظرف برنجی بماند . بعد از گذشت زمان کافی، ظرف برنجی را با آب به خوبی بشویید و سپس ظرف را در جای مناسب قرار دهید تا کاملا خشک شود.
استفاده از کرم تارتار را با آب لیمو
مقداری کرم تارتار و آب لیمو تازه را درون یک کاسه ریخته و مخلوط کنید تا حالت خمیری شود. سپس این خمیر به مدت ۳۰ دقیقه روی ظرف برنجی بگذارید سپس ظرف را بشویید.
استفاده از آرد و سرکه سفید
یکی از بهترین روش های پیشنهادی این بخش از نمناک استفاده از آرد و سرکه سفید است ؛ درون یک ظرف آرد و نمک و مقدار کافی سرکه سفید بریزید تا خمیری شود ، سپس از این خمیر را یک ساعت روی ظرف برنجی بگذارید تا ظرف برنجی تمیز شود . سپس خمیر را از روی تمامی قسمت های ظرف برنجی به خوبی پاک کنید و ظرف را کاملا خشک نمایید.
استفاده از مایع ظرف شویی
ظرف برنجی را درون یک ظرف بزرگ دارای مخلوط آب گرم و یک قاشق غذا خوری مایع ظرف شویی بگذارید، ۱۰ دقیقه صبر کنید تا خیس بخورد. سپس ظرف برنجی را بشویید و کامل خشک کنید . می توانید درون یک اسپری پلاستیکی مقدار آب و چند قطره مایع ظرف شویی بریزید و روی ظرف اسپری کنید و سپس ظرف را شسته و خشک کنید.
استفاده از رب گوجه فرنگی یا سس کچاپ
از رب گوجه فرنگی یا سس کچاپ برای تمیز کردن ظرف برنجیاستفاده نمایید. بدین صورت که مخلوط رب گوجه فرنگی رقیق شده با آب را روی ظرف برنجی مالیده و سپس یک ساعت صبر کنید و با آب ظرف برنجی را شستشو دهید و با یک دستمال مناسب خشک کنید.
استفاده از ماست
برای از بین رفتن لکـه ظـروف بـرنجـی بـا ماسـت سطح ظـرف را بپوشانید و اجازه دهید تا خشک شود. سپس آن را بـا آب بشویید و خشک کنید.
اسید لاکتیک موجود در ماسـت بـاعث از بین رفتن لکـه ظـروف بـرنجـی مـی شود.
تمـیز کردن ظـروف بـرنجـی لاکی
بـا یک دسـتمال نرم گردوخاک و چربی ظروف برنجی لاکی را تمیز کنید.
سپس سطوح ظـرفتان را بـا یک پارچه ی پنبـه ای آغشته بـه مخلوطی از مواد شوینده مایع و آب تمـیز کنید.
می توانید برای بـرق انداختن ظـروف بـرنجـی بـا روکش لاکی از محلول آب و صابون کمک بگیرید.
تمامـی مواد شوینده را از روی سطح ظـرف بـا آب و یک پارچه ی تمـیز پاک کرده و ظـرفتان را خشک کنید.
برای حذف روکش لاکی ظـرف از آب داغ استفاده نمایید یا ظـرفتان را دورن یک قابلمه پر از آب قرار دهید تا بـرای چند دقیقه بجوشد زیرا آب داغ روکش لاکی ظـرفتان را نرم مـی کند.
سپس ظـرف را خارج کرده و اجازه دهید تا سرد شود. اینگونه روکش لاکی بـه راحتی از سطح ظـرف جدا مـی شود.
برای حذف لایه لاکی در محوطه ی بـاز و یا دارای تهویه مناسب و با استفاده از دسـتکش ظـرف برنجی را روی یک روزنامه قرار داده و روی تمامـی سطوح ظـرفتان، را پاک کننده ی جلا بمالید و اجازه دهید یک الی دو دقیقه بماند ، سپس بـا یک پارچه ی نرم ظـرف را تمـیز کنید.
برای جلا دادن ظـرف بـرنجـی تمامـی لکـه های روی ظـرف باید تمـیز شده بـاشد. با جلادهنده های صنعتی یا یک لیمو ظرفتان را جلا دهید.
بـرای تمـیزکردن گوشه ظرف از یک مسواک نرم اسـتفاده کنید.
سرکـه و آمونیاک برای تمـیز کردن ظـروف بـرنجـی عتیقه بسیار کاربـرد دارد.
برای اینکه ظـرفتان درخشندگی اولیه ی خود را از دست ندهد، بـه طور مداوم ظرف را بـا یک پارچه ی نرم تمـیز کنید.
ظروف بـرنجـی را پس از شست و شو بـا یک پارچه ی نرم و بـه آرامـی آن را خشک کنید.
نکته : برای جلوگیری از خراشیده شدن و جرم گرفتن ظرف های برنجی بعد از تمیز کردن ظرف برنجی، با یک دستمال نرم آغشته به روغن معدنی یا روغن برزک ظرف های برنجی را تمیز کنید.
شما هم اگر در اینخصوص نظری یا تجربه ای دارید برای ما بنویسید
نظرات