مردان بیشتر دیسک کمر می گیرند یا زنان؟ دیسک کمر را جراحی کنیم یا نه؟

گروه ایرنا زندگی – در ستون فقرات یک مجموعه استخوان‌ به نام ستون و مهره داریم که از کانال نخاعی وسط، رد می‌شود اگر در این ناحیه فشاری ایجاد شود، دیسک وارد فضای کانال نخاعی شده و به نخاع فشار می آورد.این عارضه سبب ایجاد درد های ناگهانی و یا طولانی مدت در افراد می شود و سبک زندگی اشتباه و عدم مراقبت های لازم از مهم ترین دلایل ایجاد آن به حساب می آید.دکتر یاسر نژادی عضو انجمن جراحان ارتوپدی ایران  می گوید در بسیاری از موارد بیمار دعوت به انجام عمل جراحی دیسک کمر می شود اما اکنون جایگزین های دیگری نیز برای درمان این بیماری وجود دارد.

میانگین سن ابتلا به دیسک کمر چه سنی  است؟

سن ابتلا به بیماری های دیسک کمر کاهش پیدا کرده است. دکتر نژادی در این باره می‌گوید: «دیسک کمر در صورتی رخ می‌دهد که در دیسک پارگی ایجاد شود و محتویات آن وارد فضای نخاعی شود. حالا هر چه سن بالاتر می‌رود حالت تطابق‌پذیری و نرمی کمتر می‌شود، دیسک خشن‌تر و سخت تر شده و نسبت به ضربه شکنندگی پیدا می‌کند و باعث می‌شود در سنین بالا پاره و وارد فضای بین مهره‌ای شود.

این جراح و متخصص ارتوپدی با بیان اینکه بیشترین میانگین سنی ابتلا به دیسک کمر در سنین ۵۰ سالگی و بعد آن است، ادامه می دهد :« ستون فقرات و تمام مفاصلی که در بدن هستند مانند وسیله مکانیکی هستند یعنی اگر استفاده نامناسبی از آنها شود، سبک زندگی اشتباه باشد یا به طور ژنتیکی افراد مستعد ابتلا به دیسک کمر باشند،از سنین پایین‌تر هم امکان دارد دیسک کمر شروع شود و اکنون شاهد کاهش سن ابتلا هستیم.»

مردان بیشتر به دیسک کمر مبتلا می شوند یا زنان؟

عضو انجمن جراحان  ارتوپدی ایران در پاسخ به این سوال می گوید:« سبک زندگی خیلی به حرکات آموزش یافته ربط دارد یعنی افراد موقع بلند کردن وسایل سنگین، نداشتن مراقبت های لازم در برخی مشاغل ممکن است باعث آسیب شود. مثلا افرادی که در سبک زندگیشان ورزش‌هایی مانند شنا و تقویت عضلات انجام می‌دهند، با ضربه‌های معمولی معمولا مشکلی پیدا نمی‌کنند.

متاسفانه این روزها سن ابتلا به دیسک کمر کاهش یافته  و دلیل آن سبک زندگی اشتباه، بلند کردن وسایل سنگین به طور نادرست، کاهش تحرک، شکم بزرگ و چاقی و گرم نکردن قبل از انجام ورزش است.»

این متخصص می گوید مردان بیشتر مستعد دیسک کمر هستند:« ابتلا به دیسک در مردان نسبت به زنان دو برابر شایع تر است که دلیل آن شرایط شغلی و نحوه ی کار و تحرک بیشتر مردان در جامعه است که ان ها را بیشتر دچار آسیب و مستعد ابتلا به دیسک کمر می کند.»

در چه صورت جراحی دیسک کمر توصیه می شود؟

دکترنژادی در رابطه با ضرورت انجام جراحی دیسک کمر می‌گوید: «ما متخصصین ارتوپد در شرایط خیلی سخت و اورژانسی جراحی دیسک کمر را به بیماران توصیه می کنیم، خصوصا اگر بیمار دچار علائمی چون بی حسی در پاها و اندام تحتانی شود که به دلیل فشار عصب ها ایجاد می شود، جراحی را پیشنهاد می‌دهیم. البته قبل از انجام جراحی ما درمان های جایگزین دیگر را پیشنهاد می دهیم و اگر مشکل رفع نشد، دیسک کمر را جراحی می کنیم. معمولا دیسک های کمر در سمت جلو مقاوم‌ترند و دیسک‌های پشت آسیب پذیرترند و معمولا ما دیسک را در نواحی پشتی داریم و مهره های ۴ و ۵ هم چون بیشتر وزن روی آن‌ها قرار می گیرد بیشتر مستعد آسیب هستند.»

چند جایگزین مهم برای جراحی دیسک کمر

این متخصص جراحی و ارتوپد درباره روش های جایگزین درمان به صورت جراحی می گوید:« برای جایگزین کردن عمل جراحی دیسک کمر، روش‌های جدیدی هست. من اوزن را توصیه نمی‌کنم اما مثلا اگر دیسک آب‌دار باشد می‌توان با نیدل های بلند با استفاده از لیزر دیسک‌ها را سوزاند و نیاز به جراحی و  خارج کردن مهره‌ها برای برداشت دیسک نیست. جایگزین های دیگر عمل جراحی، برخی حرکات ورزشی و داروها هست که التهاب را کم می‌کند و نهایتا اگر مشکل برطرف نشد با توجه به نوع آسیب، نوع مهره و سن بیمار جراحی را تجویز می‌کنیم.»

گرما درمانی

دکتر نژادی درباره این روش درمانی می‌گوید: «از قدیم الایام بشر به این مسئله دست یافته بود که با گرم کردن کمر و یا هر عضوی درد آن بهبود پیدا می‌کند و به همین جهت با پیشرفت علم فیزیوتراپی استفاده از اشعه ماوراء بنفش و مادون قرمز در درمان بیماریها شایع شد. به همین جهت وقتی که به فیزیوتراپی ها مراجعه می‌کنید معمولاً یک لامپ که رنگ قرمز یا رنگ بنفش دارد را روشن کرده و بر روی کمر بیمار قرار می دهند.»

 سرما درمانی

سرما درمانی یا استفاده از کیسه یخ برای درمان التهابات و آسیب دیدگی بافت های نرم استفاده می شود. دکتر نژادی در این باره توضیح می‌دهد: «در موارد درد ناشی از بیرون زدگی دیسک کمر کمپرس های یخ، بسته های ژل یخ می تواند باعث کاهش درد والتهابات در اطراف عصب های ستون فقرات که در اثر پارگی دیسک کمر تحریک شده اند شود.»

طب سوزنی

این جراح ارتوپد از تاثیر طب سوزنی در درمان دیسک کمر می گوید:« طب سوزنی در واقع یک شاخه ای از طب سنتی چین و از جمله درمان های طبی است که در آن با فرو کردن سوزن های نازکی در نقاط خاصی از بدن باعث تغییراتی در نحوه عملکرد بدن و درمان بعضی از بیماریها می شود.در طب سوزنی ، سوزن حداکثر تا روی عضله وارد می‌شود ( معمولاً سوزن را در بافت زیر جلدی یا بافت چربی فرو می کنیم ) به همین جهت سوزنی که مورد استفاده در طب معمولاً باعث درد نمی شود. طب سوزنی امروز در درمان کمردرد و درد سیاتیک به کار می رود و اثرات آن بیشتر از اثرات پلاسبو PLACEBO یا شبه دار است و گاهی در کاهش درد با اثرات داروها ضد التهاب برابری می‌کند.»

تأثیر پله ها بر افزایش ابتلا به دیسک کمر

عضو انجمن ترومای سوئیس در پاسخ به این سوال که  بالا و پایین رفتن از پله ها بر افزایش ابتلا به دیسک کمر مؤثر هست یا خیر می‌گوید: «وقتی شما از پله ها بالا یا پایین می‌آیید، وزن مضاعفی روی مفاصل و ستون فقرات ایجاد شده و باعث افزایش آسیب یا ایجاد آسیب روی مهره ها می‌شود. برای پیشگیری از ابتلا به دیسک ما حرکات فیزیکی مانند افزایش فشار عضلانی در ناحیه ی عضلات فیله کمری را بسیار موثر می دانیم. سبک صحیح زندگی و جلوگیری از از اتفاقات روزمره هم مانند برنداشتن وسایل سنگین در کاهش ابتلا به دیسک کمر موثر است.»

نژادی با بیان اینکه افراد قد بلند بیشتر در معرض دیسک کمر هستند، ادامه می‌دهد: «نحوه نشستن، بلند شدن و برداشتن وسایل بسیار در جلوگیری از ترومایی که به ناحیه ی کمر وارد می شود، مؤثرند.»

توصیه های غذایی مهم برای پیشگیری از ابتلا به دیسک کمر

این متخصص ارتوپد درباره تاثیر تغذیه در پیشگیری از این بیماری توصیه هایی دارد: «زمانی که فرد به دیسک کمر مبتلا می شود ما ویتامین ب۱-۳۰۰ را توصیه می‌کنیم که برای ترمیم بافت های عصبی کمک کننده است اما برای پیشگیری برخی غذاها و خوراکی ها مانند آووکادو که بومی ما نیست برای ترمیم غصروف ناحیه ی تمام مفاصل مفید است. مصرف ویتامین c هم به مقدار کافی که در میوه جات و سبزیجات تازه هست بسیار موثر است. ترکیباتی مثل بابونه، سنجد، لوبیا سفید و ماهی سالمون و ماهی های چرب ناحیه ی شمال و جنوب که تقویت کننده لیگامان ها و غضروف در تمام نواحی بدن هستند می توانند در پیشگیری از ابتلا به دیسک کمر کمک کننده باشند.