روستای غرغن در شهرستان فریدن که نام آن نیز یک واژه ارمنی است، در گذشته محل سکونت ارامنه بوده، اما در سال های اخیر تعداد انگشت شماری از ارامنه در این منطقه باقی مانده و بیشترشان مهاجرت کرده‌اند. با این وجود، درهای کلیسای سنت نشان یا نشان مقدس هر ساله در مناسبت‌های مختلف به روی هموطنان مسیحی و ارمنی باز می‌شود. در این کلیسا آئین‌های مختلفی انجام می‌شود که از آن به «رازهای کلیسا» تعبیر می‌کنند. این کلیسا در ۲۲ بهمن سال ۱۳۸۶ به ثبت ملی رسیده است.
در یکی دیگر از روستاهای شهرستان فریدن نماگرد قبرستان ارامنه با بیش از ۴۰۰ سال قدمت وجود دارد. اکثر روستاهای فریدن در گذشته ارمنی‌نشین بوده است، به همین علت قبرستان‌های ارامنه در اکثر روستاها وجود دارد که بزرگ‌ترین آن‌ها قبرستان روستای نماگرد است که دارای سنگ قبرهای کوچک و بزرگ چند تُنی است که روی آن‌ها اسامی، سن و تاریخ وفات افراد حک شده. قبرها بعضاً خانوادگی و به‌صورت موازی در کنار یکدیگر با یک سنگ قبر مشترک بزرگ دیده می‌شود. چون در گذشته شایع بوده که ارامنه در کنار اجساد زیورالات و طلا را نیز خاک می‌کنند، در سال‌های گذشته این قبرستان‌ها مورد دستبرد سارقان قرار می‌گرفته است.
این قبرستان همچنان در لیست آثار ملی ثبت نشده است. کلیسای سنت نشان یا نشان مقدس بر اساس کتیبه‌های چوبی به جای مانده از داخل کلیسا، درسال ۱۹۰۳ میلادی (۱۲۸۱ شمسی) بنا شده و در سال ۱۹۸۰ میلادی (سال ۱۳۵۸ شمسی) بازسازی شده است.
وسعت کلیسای سنت نشان ۲ هزار متر مربع و مساحت بنای اصلی ۲۰۰ مترمربع است، سقف بنا با چوب پوشیده شده که به آن (گرجی پوش) می‌گویند. نمای داخلی ساختمان کلیسا آجری است و هشت ستون چوبی دارد که بر روی برخی ازآن‌ها کتیبه‌هایی حک شده است. دیواره‌های محوطه بیرونی کلیسا نیز ازسنگ و خاک ساخته شده است.
نظرات