خواهر و برادر چگونه از متوفی ارث می برند؟

همان طوری که می‌دانید وراث بر اساس قانون به سه طبقه تقسیم می‌شوند. در هر طبقه وراث بر اساس نسب و سبب قرار دارند. میزان سهم الارث وراث در هر طبقه متفاوت است هم چنین مالیات بر ارث طبقات نسبت به هم متفاوت است. در انحصار وراثت، قانون طبقات ارث به این صورت است، در صورتی که وراثی از طبقه قبل حضور داشته باشد وراث از طبقه بعدی ارث نمی‌برند.

نحوه ارث بردن خواهر و برادر متوفی

بعد از اینکه فردی فوت می‌کند رابطه وی با اموالش قطع می‌شود و به‌طور قهری و غیرارادی اموال و ماترک متوفی به ورثه تعلق می‌گیرد و به اصطلاح به ارث می‌رسد.

ورثه و کسانی که ارث می‌برند به خویشاوندانی گفته می‌شود که از نزدیک‌ترین درجه و طبقه شروع می‌شوند و تا دورترین درجات خویشاوندی مثل عموها و عمه‌ها و دایی‌ها و خاله‌ها و فرزندان آن‌ها و فرزندان فرزندان آن‌ها پیش می‌رود. نکته مهم اینکه وجود هر درجه از خویشاوندان، خویشاوندان بعد را از ارث محروم می‌کند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع نحوه ارث بردن خواهر و برادر متوفی می‌پردازیم.

نحوه ارث بردن خواهر و برادر متوفی
اگر میت اخوه ابوینی (برادران و خواهران پدر و مادری) داشته باشد اخوه ابی (برادران و خواهران پدری) ارث نمی‌برد. در صورت نبودن اخوه ابوینی (برادران پدر و مادری) اخوه ابی (برادران پدری) سهم‌الارث آن‌ها را می‌برند. لازم به ذکر است اخوه ابوینی و اخوه ابی هیچ کدام اخوه امی را از ارث محروم نمی‌کنند.
اگر وراث میت چند برادر و خواهر ابوینی (پدر و مادری) یا چند برادر و خواهر ابی (پدری) باشند ترکه بین آن‌ها بالسویه تقسیم می‌شود.
همچنین اگر وراث میت چند برادر و خواهر ابوینی (پدر و مادری) یا چند برادر و خواهر ابی (پدری) باشند، حصه ذکور (آقایان) دو برابر اناث (خانم‌ها) خواهد بود.
اگر وراث میت چند برادر امی یا چند خواهر امی یا چند برادر و خواهر امی باشند، ترکه بین آن‌ها بالسویه تقسیم می‌شود.

هرگاه اخوه ابوینی (برادران و خواهران پدر و مادری) و اخوه امی (برادران و خواهران مادری) باهم باشند تقسیم به طریق ذیل می‌شود:
نکته: منظور از اخوه، خواهر و برادر است و منظور از ابوینی این است که پدر و مادر مشترک دارند. اگر فقط مادر مشترک داشته باشند امی گفته می‌شوند. اگر فقط پدر مشترک داشته باشند ابی گفته می‌شوند.

اگر برادر یا خواهر امی (مادری) یکی باشد سدس (یک ششم) ترکه را می‌برد. بقیه مال اخوه ابوینی (برادران پدر و مادری) یا ابی (پدری) است.
اگر کلاله امی (خویشاوندان مادری) متعدد باشند ثلث (یک سوم) ترکه به آن‌ها تعلق می‌گیرد. آن‌ها سهم را بین خود بالسویه تقسیم می‌کنند. بقیه مال اخوه ابوینی (برادران پدر و مادری) یا ابی (پدری) است.
خواهر ابوینی (پدر و مادری) یا ابی (پدری) تنها  درصورتی‌که منحصر به فرد باشد نصف ترکه را خواهد برد.
دو خواهر یا تعداد بیشتر ابوینی (پدر و مادری) یا ابی (پدری) تنها در صورت نبودن برادر دو ثلث ترکه را به ارث می‌برند.

شرایط برای انتقال ارث از متوفی به افراد 
1- از متوفی مالی به جا مانده باشد.
2- باید بین متوفی و وارث رابطه ی خویشاوندی سببی یا نسبی وجود داشته باشد.
3- مورث فوت کرده باشد و وارث در هنگام مرگ او زنده باشد.
4- موانع انتقال ارث وجود نداشته باشد.

مواردی که مانع از انتقال ارث می شوند
قتل : اگر شخصی مورث خود را به عمد بکشد از ارث او محروم می شود.
لعان : لعان به معنای لعنت کردن است و در اصطلاح فقهی بدین معناست که  اگر زن و مردی به یکدگر نسبت زنا دهند آن زن یا مرد برای همیشه بر یکدیگر حرام می شوند. لعان زن و شوهر از یکدیگر مانع ارث بردن آن ها از هم می شود. فرزندی هم که مورد نفی و لعان پدر خود واقع شده از او ارث نمی برد.
کفر : وارث کافر از مورث مسلمان ارث نمی برد.
ولد زنا (فرزند نامشروع) : فرزند نامشروع از پدر و مادر و اقوام آن ها ارث نمی برد.
همانگونه که بیان گردید، وجود رابطه ی خویشاوندی باعث ارث بردن می شود.

طبقات ارث مطابق ماده ۸۶۲ قانون مدنی
طبقه اول : پدر و مادر، فرزندان و نوه ها و نتیجه ها
طبقه دوم: پدر بزرگ و مادربزرگ، برادر و خواهر و فرزندان آن ها
طبقه سوم : عمه ها، عموها، دایی ها، خاله ها و فرزندان آن ها

تقسیم ارث بین همسر، دختر ، مادر ، برادر و خواهر 
در رابطه با تقسیم ارث بین همسر، دختر، مادر، برادرها و خواهرها باید گفت همه ی خویشاوندان از متوفی ارث نمی برند و وجود خویشاوندان نزدیک تر، خویشاوندان دورتر را از ارث محروم می کند.
بنابراین، وجود وراث طبقه اول مانع ارث بری وراث طبقه دوم مانند خواهرها و برادرها می شود. خویشاوندی که موجب ارث بردن می شود شاما رابطه ی نسبی و سببی است.
رابطه ی نسبی همان رابطه ی خونی است که افراد با یکدیگر دارند و رابطه ی سببی رابطه ای است که به واسطه ی ازدواج و عقد نکاح سبب ارث بری می شود.
ارث به موجب رابطه ی زوجیت تنها در نکاح دائم وجود دارد و در نکاح موقت ارث ایجاد نمی شود. شرط توارث هم در نکاح موقت باطل می باشد.
میزان سهم همسر (زوجه) نیز بدین صورت است که اگر شوهر در زمان فوت هیچ فرزندی نداشته باشد، زن یک چهارم از اموال مرد را به ارث می ‌برد در غیر این صورت، یک هشتم از اموال مرد را به ارث خواهد برد.
نکته قابل توجه اینکه اگر مردی فوت کند و دو همسر داشته باشد، هر میزان که سهم الارث همسر باشد میان آن دو تقسیم خواهد گردید و اینگونه نیست که هر کدام بطور جدا سهم همسر متوفی را به خود اختصاص دهند.
در واقع باید گفت همسران دائمی متوفی یک سهم مشترک دارند. که اگر یکی از همسران متوفی فرزند داشته باشد اما همسر دیگر مرد فاقد فرزند باشد، همسری که فرزند ندارد نیز به علت وجود فرزندان همسر دیگر متوفی، نصف یک هشتم از اموال شوهرش را ارث خواهد برد. اگر مرد، زن خود را به صورت رجعی طلاق داده باشد و در زمان عده فوت کرده باشد، زن از اموال شوهر ارث می‌برد.
در صورتی که زن دارای فرزند باشد سهم الارث زوج یک چهارم و در صورتی که متوفی فاقد فرزند باشد زوج یک دوم از ترکه را به ارث می برد.
در صورتی که متوفی فرزندانی از یک جنس داشته باشد، خواه دختر یا پسر، ترکه میان آنها بالسویه تقسیم می گردد.
در حالتی که متوفی چندین فرزند داشت که برخی از آنها پسر و برخی دختر باشند، میزان سهم الارث پسر دو برابر دختر خواهد بود.
سهم الارث مادر توفی بدین صورت است که اگر متوفی فرزند یا فرزندانی داشته باشد، سهم مادر یک ششم از کل ترکه است اما اگر متوفی فرزند یا فرزندانی نداشته باشد سهم مادر یک سوم از کل ترکه است.