داستان پرواز جنگنده با صدایی عجیب در آسمان تهران چه بود و چه پیامی داشت؟

اهالی پایتخت ظهر روز چهارشنبه پنجم آذر با صدایی عجیب در آسمان تهران مواجه شدند و حتی در دقایق اولیه شبکه‌های اجتماعی از گمانه زنی درباره احتمال حمله مجدد اسرائیل پر شد. دقایقی بعد، اما نیروی هوایی ارتش اعلام کرد که «یک فروند جنگندۀ میگ ۲۹ متعلق به نیروی هوایی در راستای انجام ماموریت‌های روزانه، از آسمان تهران عبور کرد. این پرواز در کنار پرواز‌های دیگر جنگنده‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران به منظور برقراری امنیت پایدار در آسمان ایران امری

فارغ از این که این موضوع تا چه اندازه باعث نگرانی شهروندان تهرانی شد، اما نکته روشن وضعیت آسمان ایران بعد از جنگ ۱۲ روزه است. شهروندان مشهدی نیز پیش از این از پرواز جنگنده بر فراز آسمان این شهر گزارش‌های مختلفی دادند.

درباره میگ ۲۹ چه می‌دانیم
جنگنده میگ-۲۹ یکی از مهم‌ترین هواپیما‌های نیروی هوایی ایران است که در سال ۱۳۶۸ از شوروی خریداری شد. براساس اطلاعات سایت جنگاوران جنگنده میگ-۲۹ که به ایران تحویل داده‌شد، از نظر قابلیت‌ها و ویژگی‌ها پیشرفته‌تر از نسخه‌های تحویلی به عراق و سوریه بود و با مدل‌های ارسال شده، به کشور‌های اروپای شرقی مشابهت داشت. این جنگنده از سال ۱۳۷۱ در تبریز به خدمت گرفته شد و سپس به تهران منتقل گردید. به دلیل انطباق نداشتن موتور RD-۳۳ با شرایط هوای گرم، استقرار میگ-۲۹ در تبریز ضروری بود.

ایران همچنین تلاش‌هایی برای خرید ۲۴ فروند دیگر میگ-۲۹ در اوایل دهه ۷۰ انجام داد، اما این برنامه به‌دلیل فشار‌های آمریکا به دولت ایران متوقف شد. در ادامه، ایران به دنبال دریافت ۲۱ فروند میگ-۲۹ اس از نیروی هوایی مولداوی بود، اما آمریکا برای جلوگیری از دسترسی ایران به این جنگنده‌ها، تمام ۲۱ فروند و ۷۰۰ موشک هوا به هوا را از مولداوی خریداری کرد.

براساس گزارش Flight Global، نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۲۳، ۱۹ فروند میگ-۲۹ فعال دارد.

میگ ۲۹ هم اکنون در گردان ۱۱ شکاری مهرآباد تهران و گردان ۲۳ در تبریز مستقر هستند.

جنگنده‌های اسرائیل در مرز و پاسخ میگ ۲۹ در تهران
به نظر می‌رسد این مانور پاسخی غیرمستقیم به رخداد سه شنبه شب در مرز ایران و عراق است. در ساعات نخست بامداد چهارشنبه پنجم آذر جنگنده‌های اسراییلی به خاک عراق و پرواز در امتداد مرز‌های ایران پرواز کردند. این نخستین بار نبود که طی هفته‌های اخیر جنگنده‌های اسراییلی چنین اقدامی انجام دادند. حتی برخی کاربران فضای مجازی با مقایسه حملات قبلی اسرائیل و آغاز تهاجم در جنگ ۱۲ روزه در زمان در جریان بودن مذاکرات ایران و آمریکا تاکید داشتند که با توجه به این که مشخصا عربستان و ولیعهد این کشور قرار است در نقش میانجی بین ایران و آمریکا ایفای نقش کند تلاویو دوباره به سمت گزینه‌های نظامی رفته است.

به جز این دیدگاه، اما به نظر می‌رسد که اسرائیل در حال تمرین برای عملیات بعدی علیه ایران در بستر آسمان عراق است تا هم رادار‌های خود را چک کند و هم نوعی میدان و کوریدور در آسمان عراق را برای اقدام نظامی بعدی خود تعریف کند.

پیام دیگر این مانور نظامی اسرائیل نیز می‌تواند این باشد که جنگ ۱۲روزه تمام نشده، فقط از فاز درگیری مستقیم به فاز تهدید دائمی منتقل شده‌ایم. به خصوص که دوباره بوی مذاکره بین ایران و آمریکا اینبار با میانجی گری ریاض شنیده می‌شود و اسرائیل سعی دارد تا به موازات آمریکا که فشار دیپلماتیک به ایران وارد می‌کند با فشار نظامی احتمال لحظه‌ای وقوع حمله بعدی را یادآوری کند.

نکته مهم دیگر این است که تکرار این دست از مانور‌ها می‌تواند ان‌ها را عادی کرده و از حساسیت و آماده باش دائمی تهران در برابر حمله بکاهد؛ در چنین شرایطی، اسرائیل می‌تواند در یک لحظه‌ی انتخاب‌شده، از دل همین الگوی به ظاهر تکراری، حمله‌ای واقعی انجام دهد و عنصر غافلگیری را حداکثر کند.

پنجم اذرماه سالروز تاسیس بسیج مستضعفین نیز بود و این پرواز نظامی دقیقا در روزی در آسمان تهران رخ داد که پیش از این به سنتی نانوشته همواره مراسمی با سخنرانی رهبرانقلاب در گرامی داشت این سالروز برگزار می‌شد. با اینکه رهبری در روز‌های اخیر در مراسم فاطمیه در جمع عموم حاضر شده بودند، اما امروز در نشست بسیجیان در حسینه امام خمینی حضور نداشتند.

به نظر می‌رسد تعیین روز برگزاری این مانور نظامی در پنجم آذرماه با وجود شرایط ویژه برگزاری مراسم امسال گرامیداشت سالروز تاسیس بسیج مستضعفین، چندان تصادفی نیز نبوده است.منبع:رویداد۲۴