اطلاعرسانی به موقع؛ راهکار جلوگیری از بحران و شایعه
عضو شورای اطلاعرسانی دولت در فارس، ریشه بحرانهای ارتباطی دستگاههای اجرایی را شکاف میان «منطق اداری» و «افکار عمومی» دانست. محمدرضا طاهری با انتقاد از رویکردهای واکنشی، زبان پیچیده و نگاه تزیینی به روابطعمومی، بر ضرورت اطلاعرسانی پیشدستانه، شفافیت صادقانه و بازسازی اعتماد عمومی برای مدیریت موثر فضای رسانهای تأکید کرد.
عضو حقیقی شورای اطلاعرسانی دولت در استان فارس، با اشاره به چالشهای موجود در حوزه اطلاعرسانی دستگاههای اجرایی، گفت: بررسی وضعیت اطلاعرسانی نشان میدهد مسئله اصلی نه کمبود ابزار و نه ضعف نیروی انسانی است، بلکه شکاف میان منطق اداری و منطق افکار عمومی، ریشه بسیاری از بحرانهای ارتباطی به شمار میرود.
محمدرضا طاهری در ششمین جلسه شورای اطلاعرسانی استان افزود: دستگاههای اجرایی بر اساس آییننامه، سلسلهمراتب و ملاحظات حقوقی عمل میکنند، در حالی که افکار عمومی با سرعت، شفافیت و احساسات پیش میرود. همین تفاوت رویکرد موجب میشود در بسیاری از موارد، اطلاعرسانی رسمی زمانی آغاز شود که روایت غیررسمی پیشتر در ذهن جامعه شکل گرفته و دستگاه اجرایی ناخواسته در موضع دفاعی قرار گیرد؛ وضعیتی که به تضعیف اعتماد عمومی منجر میشود.
طاهری با انتقاد از نگاه ابزاری به رسانه و روابط عمومی تصریح کرد: در برخی دستگاهها، اطلاعرسانی هنوز بهعنوان اقدامی تزئینی یا مناسبتی تلقی میشود، نه بخشی از فرآیند حکمرانی. نتیجه این رویکرد، تولید پیامهای اداری و رفع تکلیفی است که توان اقناع افکار عمومی را ندارد، در حالی که مخاطب امروز بهخوبی تفاوت پیام واقعی و پیام اداری را تشخیص میدهد.
عضو حقیقی شورای اطلاعرسانی دولت در فارس، زبان اطلاعرسانی را یکی دیگر از چالشها دانست و گفت: ادبیات پیچیده، اصطلاحات تخصصی و جملات طولانی اداری باعث میشود پیامها حتی در صورت صحت، شنیده نشوند. افکار عمومی با زبان ساده، صادقانه و مستقیم ارتباط برقرار میکند و هرچه فاصله زبانی افزایش یابد، فاصله ذهنی نیز بیشتر میشود.
وی ادامه داد: ترس از اشتباه و پیامدهای حقوقی موجب شده برخی مدیران سکوت یا تأخیر در اطلاعرسانی را ترجیح دهند، در حالی که در فضای رسانهای امروز، سکوت خود یک پیام تلقی میشود و معمولاً به ضرر دستگاه اجرایی تفسیر خواهد شد. تجربه نشان داده شفافیت کنترلشده، هزینهای بهمراتب کمتر از سکوت مطلق دارد.
طاهری با تأکید بر ضرورت تغییر رویکرد، بیان کرد: اطلاعرسانی مؤثر باید پیشدستانه باشد، نه واکنشی. دستگاه اجرایی باید پیش از تبدیل شدن مسائل به بحران رسانهای، با ارائه اطلاعات اولیه و صادقانه، فضای روایت را مدیریت کند. مردم بیش از قطعیت، انتظار صداقت دارند.
وی همچنین خواستار ارتقای نقش روابط عمومیها شد و گفت: روابط عمومیها باید از جایگاه صرفاً خبری خارج شده و به اتاق فکر ارتباطی تبدیل شوند. روابط عمومی موفق، پیشبینیکننده واکنش افکار عمومی است و پیش از هر تصمیم یا اقدام، باید اثر آن در ذهن مردم سنجیده شود.
این عضو شورای اطلاعرسانی دولت در فارس، استفاده هوشمندانه از شبکههای اجتماعی را ضروری دانست و افزود: دستگاههای اجرایی نمیتوانند صرفاً با یک کانال رسمی کمتعامل، افکار عمومی را مدیریت کنند. حضور فعال، پاسخگو و انسانی در شبکههای اجتماعی میتواند از شکلگیری شایعات و بیاعتمادی جلوگیری کند.
طاهری در پایان تأکید کرد: بهبود اطلاعرسانی بدون بازسازی اعتماد عمومی امکانپذیر نیست. اعتماد با شعار ایجاد نمیشود، بلکه با استمرار، شفافیت و پذیرش مسئولیت شکل میگیرد. دستگاهی که در موفقیتها اطلاعرسانی میکند اما در بحرانها سکوت اختیار میکند، بهتدریج مرجعیت رسانهای خود را از دست خواهد داد.
